Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

782. 1622 [einde Aug.?] Van Franc. Junius¹.

Undecimum iam diem, virorum maxime, in aedibus Reverendissimi Norwicensis Episcopi² ago postulatu Illustrissimi Comitis ab Arundell, Primi totius Angliae Marescalli³. Fieri non potest quin tanti Herois erga litteras et rariora venerandae antiquitatis monumenta studium ad vos iam dudum celebris et constans rumor pertulerit. Aliis tamen in rebus, ut volet, vires eundo acquirat Fama⁴, hic certe deficit: parva enim sunt quae audire potuisti, prae iis quae videas; totam certe Graeciam veterem et antiquum omne Latium oculis usurpare te credas. Adhaec immenso quotidie sumptu libros rariores omnibus terrarum oris diligentissime conquisitos in antiquissimae domus suae ornamentum et usum publicum seponit; bonarum denique litterarum, et litteratorum portus, sinus, praemium est. Nolo ultra quicquam addere. Res enim quae ad omnes pertinet, nunquam uno teste contenta est; praeterquam quod cavendum mihi video ne impar tanto viro praedicatio, neque eum cui defertur aequiparet, et meam operam devenustet. Ad rem redeo. Filiolus eius decennis in Reverendi Domini Norwicensis familia Latinae linguae primordiis assidua opera Humfredi cuiusdam, qui Reverendo Domino a sacris est, fidelissime imbuitur, mihi reliqua morum atque educationis cura relicta. Dabit spero divinus favor ut egregiae indoli annitente me increment (i a)liquid adiiciatur. Interea nunc non poenitendum simplicissimae temeri(tat)is errorem eadem referam simplicitate, qua commisi. Quaerente inter a(lia) Honoratissimo Angliae Marescallo an unquam antehac nobilium adolescentium cura commissa mihi fuisset, ut res erat, negavi; minime tamen desperare me obiter dixi quin diligentia mea, tuis praesertim consiliis adiuta, huic oneri abunde sit suffectura: tum ille ad levissimam hanc tui mentionem -

1 Hs. Kon. Bibl. Haag, cod. 121 E 4. Voor de dateering vind ik alleen deze aanwijzing: 20 Juni verzoekt Hugo zijn broer Willem, Junius aan te sporen om een Latijnsche vertaling te geven van het Bewijs van den waren godsdienst, dat dan juist verschenen is (p. 220 n. 8). In n^o. 712 heeft Hugo daarover ook reeds aan Junius geschreven. Junius nu zegt dit boek met een brief van Willem 2 dagen voor zijn vertrek uit London, dus circa 14 dagen voor het schrijvan van dezen langen brief, ontvangen te hebben. Maar de brief van 20 Juni was door Hooft medegenomen, en heeft Willem dus zeker niet in den gewonen tijd bereikt. Hooft werd 11 Juli verhoord en was zelf 27 Juli weer in Amsterdam (n^o. 774). Ik stel den brief van Junius daarom op eind Augustus. Veel later kan hij niet zijn, want 27 Sept. schrijft Wren aan Grotius (n^o. 788) aan wien Grotius op verzoek van Junius, den voor hem (Junius) bestemden brief met exemplaren van de Apologeticus zond.

2 Sam. Harsnett.

3 Thomas Howard, 2^d earl of Arundel (1586-1646), sinds 1621 earl-marshal of England

4 Virgilius, Aen. IV, 175.

[p. 241]

ut semper nominis tanti famam dignissima veneratione prosequi solet - propositum hoc meum unice probavit, meque serio hortatus est ut te super hac re per litteras consulerem. Scis fiduciam de simplici affectione surgentem, genus esse virtutis; itaque sollicitus esse non possum ne tu aliter ac velim accipias, si aperte sine ulla circuitione ex te quaesivero quibus bonarum artium compendiis ingenia ad magnae fortunae cultum possint excitari. Non est cur uberioribus precibus operam tuam exambiam, cum apud benevolas aures simplicitas efficacior sit, atque amor libentius annuere soleat quod cum fiducia postulatur.

Dici vix potest quantopere taedium itineris mei sublevaverit tua ad Christianam religionem introductio¹, quam triduo antequam Londinio discederem cum gratissimis fratris tui litteris recte accepi; utinam vestrae exspectationi aliqua saltem ex parte respondere possem! Sed de his imposterum: nunc praecipiti nimis festinatione, prae nuntii abiturientis importunitate, litteris hisce finem video imponendum. Si negotiorum ratio permittet ut ad me litterarum aliquid exares, eas Christophorus Wren², vir pietatis infucatae, et eruditionis non proletariae, Reverendissimo Domino Wintoniensi a sacris, fidelissime ad (me)³ perferendas curabit; te suspicit, me amat; et discessurum per sacrosancta amicitiae mutua iura obsecrare atque obtestari non destitit, ne te diutius suum pariter animum et nomen paterer ignorare. Idem serio quoque a me petiit Guilielmus Laud, Episcopus Menevensis, maxima apud Walliae Principem gratia pollens. Reverendus Dominus Wintoniensis Illustrissimo Angliae Marescallo sedulo me commendavit. Scis quo tendam: mihi ne quidem animus gratiis agendis sufficit. Vale virorum maxime, cum coniuge dilecta et spei non dubiae liberis. Saluta Cl. Tilenum, et D. d'Or. Raptim. Ludhami, in aedibus Rev. Episcopi Norwicensis. A^o 1622.

Tuus omni officïo
F. Iunius.

1 Bewijs van den waren godsdienst; zie p. 26 n. 6.

2 Chr. Wren (1591-1658), kapelaan van den bisschop van Winchester; vader van den beroemden gelijknamigen architect.

3 Ik voegde ‘me’ in.

Disquisitionis⁴ illius ante aliquot menses ad nos missae tertium exemplar Reverendo Episcopo Menevensi - qui, ut dixi, inter cultores tuos recipi exoptat - ut eius copiam sibi facerem petenti libentissime obtuli. Si hic prostarent, nihil tibi molestus essem; nunc in usum Domini Norwicensis alterum mihi, si videbitur, exemplar mittas. Vir est pacis publicae amantissimus, controversiarum istarum satis intelligens, et a stolido partis adversae rigore tam alienus quam qui maxime. Versus tuos ad Fr. Thuanum⁵ domui Wintoniensi communicatos nunquam exinde videre potui; repetenti quandoque, respondent non deesse mihi facultatem exemplar aliud consequendi.

4 Disquisitio an Pelagiana etc., zie p. 109 n. 2.

5 Silva, zie p. 101 n. 7.

Adres: Eminentissimo viro D. Hugoni Grotio.

Op den brief noteerde Grotius: Menevensis Norwicensis Christ. Wren. Wintoniensis. Junius.