Reizen in Zuid-Afrika in de Hollandse tijd. Deel III. Tochten langs de Z.O.-kust en naar het Oosten 1670-1752

Instructie waarna sig Pieter Jansz. Timmerman en verdere officieren bescheiden op s Comps. galjoot de Noord gaande van hier na de bhayen Natal en de la Goa, hun sullen hebben te rigten.²⁾

1.	Soo haast dese Ul. ter hand gesteld en weder en wind bekwaam sal zijn, sullen Ul. hun anker hebben te ligten en onder seil te gaan en in de bhaij Falso ter gewoonlijke plaatse het galjoot de Noord te kielhaalen en schoon te maaken om op t spoedigste daar van daan hun reis na de bhaij Natal te vervorderen.
2.	Ter plaatse voorsz. gekoomen zijnde sullen Ul. bevlijtigen kondschap t erlangen van t overschot des volx van de gestrande fluijt Stavenisse en t selve tragten te bergen.
3.	En ingeval t gebeuren mogt dat d' ingesetenen van terra de Natal met voordagt de komst van t galjoot an t volk van Stavenisse kwaadaardiglijk wilden verholen houden, soo sullen

2) Kol. Arch. No. 4004.

[p. 165]

	Ul. ten bekwamer tijd somtijds een canonschoot doen, om daar door t selve van Ul. komst te verwittigen, dog moeten Ul. verdagt sijn dese zeinschooten ondert voorgeven van dese en geene reden te bewimpelen om d' inlanders geen schrik an te jaagen en Ul. afkerig bij haar te maaken.
4.	Wel tijgekaveld hebbende sullen Ul. met t opperhooft of soo genaamde Ingose^1) in onderhandeling treden om van hem voor coralen cooper en ijserwerken wesmeer van dien luijden gading is plegtelijk voor d' Ed. Comp. de bhaij Natal met t naast gelegen land te koopen en van de koop en overdragt acte in communi et solemni forma voor gecommitterdens uijt den scheepsraad en door den persoon van Laurens van Swaanswijk gesz. te passeren en den voorsz. Ingose met eenige sijner naadste verwanten deselve te laten teikenen en wel te letten dat men in d' acte de koopmanschappen voor de welke de bhaij en t angrensend land gekocht word niet anders dan in generale termen anhaale en dat t bedraagen van deselve tot op negenthien of twintig duijsend guldens getaxeerd werde.
5.	Dit verrigt hebbende sullen Ul. de wal langs loopen en tragten de bhaij de la Goa op 33 a 34 gr. suijder breedte geleegen te bestevenen en te letten of voor desselvs mond volgens t voorgeeven der portugiesen en derselver caarten een ronde sandplaat legt en vervolgens deselve nauwkeurig te bepeijlen en door den quartiermeester Corn. Heeremans in een caart te doen brengen.
6.	Omtrent t bergen van t agtergebleven volk van Stavenisse en t koopen van dese bhaij sullen Ul. deselve voorsienigheid gebruijken alshier booven in den articul 4 staat angehaald en overal tragten s Comp. belangen en Ul. pligt uijtvoeriglijk te behartigen en op alletgunt enigsins voordelig zijn kan en anmerkens waardigh is goede agt te neemen en t selve den persoon Laurens van Swaanswijk in t dagregister bij geschrivte te doen vervatten.
7.	Verders sullen Ul. de provisien, koopmanschappen en wesmeer Ul. toevertrouwd word sorgvuldiglijk te raade houden en omtrent de seilaas ordre Ul. an t dagregister in den lestleden en jegenwoordigen jare in 't galjoot de Noord gehouden in alles na zeemans gebruijk gedragen, t welk Ul. ten dien einde nevens desen originelijk mede gegeven word.

1) N'Koos = heer.

[p. 166]

8.	Ook word Ul. behalven dien ter hand gesteld een bewarigd afschrivt van d instructie an t galjoot de Noord op sijn laatste togt den 15 Octobris 1688 bij ons overreijkt, dewelke wij Ul. beveele in allen deelen voor sooveel met desen niet komt te strijden gehoorsaamst t agtervolgen, ende selve te houden als of van woordt tot woord in deesen geinsereerd was.
9.	Bij voorval van saaken, die rijpelijk overlegt moeten wesen en die raadspleging vereijschen, sal de schipper Pieter Jansz. Timmerman den scheepsraad doen vergaderen en in denselve preesideren en bij aldien de stemmen komen te staaken twe stemmen hebben. Naast hem sal volgen Laurens van Swaanswijk, die geduurende de reis de plaats van boekhoudersal bekleeden. Naast desen sal volgen de stuurman Theunis Gerbrandsz. van der Schellingh. Ten vierden sal de quartiermeester Cornelis Heeremans als stuurman sessie nemen. Ten vijfde Jan van Aaken, die als teikenaar van alle gedierte, gewassen en wesmeer anmerkens waardig is, mede gaat.
10.	En eindelijk opdat Ul. voorspoedigh moogt vaaren en an onse verwagting voldoen soo beveelen wij Ul. seer ernstelijk God als den gever alles goeds, onophoudelijk voor oogen te houden en hem vieriglijk s morgens en savonds in den gebede opentlijk en na s scheepsgebruik an te roepen opdat sijn vaderlijke hand Ul. overal geleide en na verrigter saak in de bhaij de la Goa Ul. met geluk en goede verrigting daarvan daan herward voorspoedig voeren en dat wij gelegenheid hebben een ieder van Ul. na verdienste te beloonen, Vaarwel ter wijtblijven.

Onderstond: Ul. toegenegen, was geteekend S. van der Stel.

In margine stond: In t casteel de Goede Hoop den 24 Octobris 1689.

Concordat

J.G. de Grevenbroek

secrts.