Poëzie en proza

Regelnummers proza verbergen

[p. 311]

Bismarckaant.

5Bismarck is een groot man, een sterke kop, zoo men zegt, en niemand en 6weet het beter dat Bismarck een groot man en een sterke kop is als Bismarck 7zelve.

8Groote mannen en sterke koppen durven groote daden en sterke ge-9dachten.

10En alzoo is 't dat Bismarck langen tyd gedacht en gedroomd heeft van 11een groot duitsch vaderland.

12Om dat groot duitsch vaderland tot stand te brengen heeft Bismarck de 13grenzen van Duitschland, noordwaerds, zuidwaerds en oostwaerds Dene-14marck, Oostenryk en Vrankryk, geweld aen gedaen.

15Immers Duitschland, gelyk het was voor Bismarcks tyd, was te kleene 16voor den grooten Bismarck.

17Bismarck heeft veel groote mannen doen meêwerken en grooter wor-18den in dat grooter maken van Duitschland.

19Eenen Willem, die koning was, heeft hy doen keizer worden.

20Eenen Moltke, die generael was heeft hy generalissimo gemaekt, dat de 21superlatif is van generael.

22Zyn eigen zelven en heeft hy niet vergeten, en hy heeft zyn graefschap 23veranderd in een prinsdom; zyn landgoed in een stuk van een provincie; en, 24als hy uitrydt, Bismarck rydt in eene koetse die espres voor zyne grootheid 25gemaekt en getimmerd is.

26Ja maer, de groote mannen die met hem niet en wilden meêwerken in 27het groot maken van Duitschland en van zyn dierbaer eigen zelven, de die 28heeft hy kleene gemaekt en over het lyf geloopen, zeggende in zyne gram-29schap: Qu'est-ce-que je vous! hetwelk eene letterlyke vertalinge is van het 30latynsche: Quos ego!

31Nu, daer was ne keer ne puid, die ook wilde groot worden en hy hield 32zynen asem op en zynen mond toe, en hy wierd wel zoo groot als eene vuist.

33En hy wilde nog grooter worden, en hy wierd wel zoo groot als eene 34kleene beetrape, waervan ze te Snaeskerke suiker maken.

35En hy wilde toen nog grooter worden, en hy deed het aldergrootste 36geweld, zoodanig dat hy abominabel scheel daervan zag..., maer al met 37eenen keer zyn herte keerde en hy borst open gelyk eene bâmespruime.

38't En is niet dat Bismarck ook gaet openbersten, 'k en wensche hem 39natuerlyk zoovele niet, maer alle grootheid heeft hare palen en hare perken, 40zoo ik meene.

41Bismarck ligt te loeren naer de heilige Roomsche kerke, de moeder der

[p. 312]

1volkeren, die grooter en dat veel grooter is als hare kinderen, byvoorbeeld 2Duitschland.

3En hy zou willen Duitschland ook zoo groot maken en hy zelve zoo 4groot zyn als het hoofd van de heilige Roomsche kerke de moeder der volke-5ren, te weten zyne heiligheid de Paus.

6Bovendien het spyt hem erg dat Roomen de moeder, en de wettelyke 7moeder, van Duitschland is en hy zou willen die natuerlyke verbintenissen 8te niete doen; hy zou willen alle merkteekens en geboortemalen daervan uit-9vagen.

10Daerom houdt hy zynen asem op, of, in andere woorden, hy proeft om 11al die hem daerin helpen groot te maken en die hem tegenstaen kleene.

12Hy peist: Het zal gaen gelyk met Willem, Moltke en met my zelven, het 13zal gaen gelyk met Napoleon, Thiers en C^o.

14Maer al die hy wil groot maken, tegen Gods kerke, worden kleene, en 15die hy wilt kleene maken worden groot.

16Bisschop Reinkens is daer een voorbeeld van, die eertyds een groot Pro-17fessor was en die nu een bitter kleen en voos bisschopken geworden is.

18Integendeel de vyf Bisschoppen, die hy wilde kleene maken en die hy, 19ten dien einde, in het kot deed steken, zyn, al met eenen keer groot gewor-20den zoodanig dat hunne grootheid, te veinsteren en te deuren, uit hun kot 21breekt en geheel de gansche wereld in eerbiedige verbaesdheid stelt.

22En de menschen doen altyd meê met de ware grootheid, immers de 23grootheid gelykt aen de grootheid Gods.

24En Bismarck staet verwonderd dat de soldaten van de heilige Kerke niet 25en wyken, gelyk een hoop franschmans, en dat de pilaren van Gods huis niet 26omverre vallen, gelyk de muren van Parys en van zooveel andere steden.

27En Bismarck staet verwonderd en verbaesd.

28Dat hy 't koste herdoen 't gene hy gedaen heeft en Gods kerke gerust 29laten!

30Dat hy nu koste Gods kerke ter hulpe roepen om de grootheid van 31Duitschland te helpen vaste zetten, zoodanig dat zy niet en wankelt!

32Herte genoeg...! en hy weet wel, van nu voort, dat hy gefaeld heeft, 33anders en zou hy geen groot man, noch geen sterke kop zyn.

34Maer hy en kan niet meer achteruit.

35Bismarck is gescheept.

36Bismarck moet varen.

37Maer hy zal aerdig varen, let er ne keer op.