Beschryvinghe vander Samoyeden landt in Tartarien

[fol. A2r]

Verhael Van d'ontdeckinghe van de nieu-ghesochte Strate in't Noordvvesten, om te seylen boven langhs de Landen van America, nae China ende Iapon; ghedaen door Mr. Hendrick Hudson Enghels-man.

DE gheluckighe reysen der Enghelssen, die haerluyden dickwils groote profiten toeghebracht hebben, hebben de haere hoe langs hoe meer verweckt tot meerder ende verder ondersoeckingen, waer haer profyt ende rijckdom sou moghen gheleghen zijn, want behalven hare moeyelijcke tochten in t'Oosten in Moscovia, Nova Zemla, ende Groenland, en hebben sy schier noyt gherust om in t'westen (daer sy haer woonplaetsen gemaeckt hebben in de Virginias) een doorgangh te soecken tusschen Groenland ende Nova Francia, welcke wegh haer altijd (tot voor desen) ghebracht heeft al heel noordwaert in de koude ende in t'ys, tot op de hoogte van 70 ende 80 graden, ende na haren eersten soecker Ioannes Davis altoos is ghenoemt gheweest. De laetste die daer op geweest heeft is Capiteyn Georghe Weymouth, die anno 1602. wel 500 leguen in die strate gheseylt heeft, doch door t'ys was hy ghedwongen (ghelijck als oock d'andere voor hem) weder te keeren. Dan beproevende waer hem t'gheluck beter wilde dienen, is, hy ter zyden op de hoogte van 61. grad in Lumleys Inlet gheseylt, daer hy west ten zuyden aenghegaen heeft omtrent 100 leguen, waer na hy teghen t'land komende ende gheen doorgang siende, door sijn volcx swackheyd ende anders beweeght is weder te keeren, bedocht zijnde om noch te besoecken andre twee inganghen, daer hy veel waters met

[fol. A2v]

groote stroom had ghesien uytkomen, ghelegen zynde tusschen daer ende Baccalaos.

Dese reyse, alhoewel sy dat mael niet veel nuts en dede, heeft nochtans veroorsaeckt, dat de journalen van dien, die de Capiteyn Georghe Weymouth ghegheven had den gheleerden D. P. Plancius (dat een seer vlytigh opsoecker is van alle nieuwigheyd, eenighsins dienende tot nuttigheyd van onses lands Zeevaert) ghedient hebben tot aenwijs voor Mr. Hendrick Hudson tot de opsoeckinge van dese soo seer gheachte ende gheroemde strate.

Want als de selve Hudson tAmsterdam was an. 1609. (dies tijds dat hy aennam in dienst van de Compagnie van Oost Indien een reyse te doen on een wegh te vinden nae China ende Cathay boven Nova Zemla om) heeft hy dese Iournalen van D. P. Plancius met groot behaghen bekomen, waer in oock beschreven is de reyse van G. Weymouth door de engte boven de Virginias tot in de groote zee die daer binnen in t'land is gheleghen, ende na sommiger opinie soude doorgaen, Dan D. P. Plancius had het tegendeel daer af aen Hudson vertoont uyt t'relas van eenen die in t'westen aen de overzyde van die zee geweest had. Hudson dan op zijn reyse in t'oosten na Nova Zemla niet vindende anders dan ys, is na t'westen gheseylt om te besien wat daer voor hem te vinden was, niet gaende den rechten wegh (soo men hier zeyt) om dese landen geen dienst te doen, ende heeft in Nova Francia wat velwerck ghemanghelt, waer met hy is wederghekomen in Engheland, daer beklaeght zijnde tegen't nut van zijn Vaderland ghedaen te hebben, heeft hy van nieus een reyse aengenomen tot naerder opsoeckinghe van de strate in t'westen, ende zijn gangh nemende nae Fretum Davis anno 1610, is hy op de

[fol. A3r]

hooghte van 61 graden t'pat inghegaen daer George Weymouth gheweest had, ende heeft aldaer beseylt al de custen van de strate die hier in dese zijne caerte ghetekent staen, diens hooghte leyt op de 63ste graed, van waer hy zuyd aen gegaen is tot op de 52ste graed daer hy verwintert heeft, ende van daer weder-keerende is hy by de west-wal langs de 60 gra. gheclommen, ende west-waert veertich mylen weegs seylende, vonden sy niet dan ruyme zee ende groote baeren uyt den noordoosten, dat Hudson goede hope gaf van al heel de swarigheyd over ghekomen te zijn, Daerom hy al vorder voort wilde, maer d'onwilligheyd van t'scheepsvolck groot gheworden zijnde, overmits den honger, of om dat sy qualijck gevictailleert waren, ende daer maer gheschickt en was op acht maenden, sonder dat sy yet bequamen op de gheheele wegh dan een beest, dat een Indiaen met bracht (die met een Mexicaensche cris oft vlammighe poignaert ghewapent was, daer wt dattet schijnt die natie daer te lande ghemeenschap te hebben met die aen de zuyder-zee) de onwilligheyd (segh ick) van t'volck groot gheworden zijnde, hebben sy d'overheyd te samen in een schuyt buyten boord gheset, ende voorts laten dryven op Gods gheleyde, zijnde selve rechts weeghs naer Engeland gheseylt, daer sy in prison zijn gheset tot dat haeren Capiteyn Hudson sal wederghebracht zijn, die ghesocht wort van de scheepjens die dese somer derwaert gesonden zijn van de Coopluyden ende van den Prince van Wallis die daer de hand aen hout, soo gheseyt wort, Welcke scheepjens men meent niet te sullen wederkomen eer sy al heel sullen tot in Mar del Zur geweest hebben, daer wy haer gheluck toe wenschen.

FINIS.