'k Wil rijmen wat ik bouw

[p. 12]

Willem Godschalk van Focquenbroch (ca. 1630-1675)
Op Amsterdamaant.

't Geldzuchtig Amsterdam, met al haar zoete kijers,
Stoft al te moedig op haar opgevulde tas.
De magere Gierigheid, die steeds haar afgod was,
Maakt dat dit hoen niets legt dan stront in plaats van eiers.

Wat vindt een eerlijk man op aard zo duldeloos

Dan dat hij hier een aap moet als een mens gekleed zien,
En dat hij 't lof'lijk goud moet aan een zot besteed zien,
Die als een strontvlieg zit te prijken op een roos?

O schrale Karigheid met uw verflenste konen!

Hoe plant gij dus uw stoel in deez' beruchte stad!
O Lukvrouw al te blind! Hoe stort gij dus uw schat
In een verguld paleis waar niet dan varkens wonen!

Wat doet het heilig goud bij zulk een heilloos volk,

Dat eeuwig zit en huilt bij zijn gevulde kisten,
Ja, dat zelfs alles denkt op één tocht te verkwisten
Als het een stoterskoek durft kopen op de Kolk?

Wat doet een eerlijk man in deze stad te blijven,

Waar afkomst, noch verstand, noch wijsheid, deugd noch geest
Ooit zo veel werd geacht als d'allerminste veest,
En waar men niets waardeert dan saamgeraapte schijven?

O Eer, die in de deugd wel eertijds werd gesteld,

Hoe zijt gij dus verkeerd? Hoe gaat gij dus verloren?
Een hersenloze zot, met narrentuig geboren,
Bezit die u dan nu door zijn gesjacherd geld?

O Liefde, gij die 't al op aarde placht te dwingen,

Die over al wat leeft de meester placht te zijn!
Het goud maakt hier ter stee u evenals een zwijn,
Wiens macht men heeft betoomd door hem zijn snuit te ringen.

De gaven van de ziel die worden hier versmaad.

Al wat beminlijk is, dat ziet men hier verachten.

[p. 13]

 

Al wat veracht'lijk is, daar ziet men hier naar trachten.

 

De deugd is hier het geld en de eer hier d' eigenbaat.

 

In 't end, 't is niets dan geld waarvan men hier hoort roemen.

 

Wie dat heeft, die is 't al; wie dat ontbeert, is niets.

35

Fortuin, die op deez' stad zo mild haar gaven giet,

 

Zaait daar slechts distelen en doornen zonder bloemen.

 

Want als een witte kraai iets zeldzaams wordt geacht,

 

Nog zeldzamer is hier een eêl gemoed te vinden.

 

De Geldzucht, die de Deugd hier in haar buik gaat slinden,

40

Heeft door haar hels venijn hier alles in haar macht.

 

O neen! Een eêl gemoed hangt nimmer aan de gaven

 

Van 't blinde en dartele wijf, dat zonder aanzien geeft,

 

Maar 't mint alleen een ziel die schatten in zich heeft

 

Die men (als ijdel goud) niet uit een berg kan graven.

45

't Veracht vergankelijk goed, dat als de rook verdwijnt,

 

En kiest de Deugd alleen tot voorwerp zijner zinnen;

 

En deez' is 't wie geen tijd of voorval kan verwinnen,

 

Daar zij gelijk een zon op alle wolken schijnt.