Cronyke van Vlaenderen. Deel 3

Hiernaer volghen de pointen, die Phelips van Aertevelde dede ghebieden ende clyncken met beckenen achterstrate; ende, die zyn bevel niet en hilde, dat ware omme zyn lyf.

tEerste point was, zo wie dat eenen man doodsloughe, dat was up zyn lyf.

[p. 31]

⁺Ende dat men alle veeten vergheven zoude tot veertienachten naer den pays tusschen den heere ende der stede.

Ende die vochte zonder woonde of myncke, die zoude ghevanghen zyn xl daghe, te borne ende te broode.

Ende, sgelycx, die in pistavernen ghynghen of quade eeden ende dobbelspel antierden, ende vergaderinghe ende ramynghe achterstraten maecten, zouden sghelycx xl daghen ghevanghen zyn, te watere ende te broode.

Voord, als men collacie hilde, dat elc daer commen mochte omme raedt te ghevenene, de aerme alzowel als de rycke.

Voordt, dat maer eene wissele in Ghendt ne zoude ghehouden zyn, ende die zoude elken penning valuweren naer zyne weerde.

Voordt, dat men alle maende rekenynghe doen⁺ zoude van der stede goede.

Voort, die yement hadde in vanghenessen, dat hy die voor hem brynghen zoude, de ombesculdighe zoude men ontslaen, ende de quade zoude men pugnieren.

Ende voordt, dede hy ghebieden dat alle deghuene die te Ghendt watere ende weede namen, dat elc zoude doen maken eene witte mauwe ende daerup: ‘Helpt God!’.

Ende tvolc trac an hem ghemeene tfeyt van Symoen Bette voorseid.

De heeren hadden thuus ter Woestine ghemant, ende heer Daneel van Halewijne dede thuus tAnsebeke mannen. Ende Phelips die hadde zyn broeders dochtere te wive; nochtans zant hy volc daerwaerd omme tcasteel of te doene, ende zy quamen vooren,

+ 1382 (n.s.)

+ Col. 2.

[p. 32]

⁺ende dreechden se in gront te verbarrene, of zy ne ghaven hem up. Doe ghaven zij hem up, behouden lyf ende goed; ende die van den casteele trocken te Brugghe waerd; ende dandere trocken metten reysers te Ghendt, ende verbarrenden thuus in den gront, ende zy namen vitailge ende graen. Ende die mede te Ghend waerd goedertierlicke ghynghen, die liet men huer goed; ende den anderen namen zy thare. Ende doe quamen die andere die bystier waeren ende namen ende verbarrenden dat den anderen ghebleven was.

+ 1382 (n.s.)

[30 (?) Jan.]

⁺Item, des donderdaechs daernaer, doe hilt men collacie; ende daer dede Phelips zynen clerc eenen brief lesen, die an Ghyselbrecht de Grutere alleene,⁺ in de presencie van der Wet ende van der lij dekens. Ende daer stondt in, hoedat Ghyselbrecht dede verdynghen die vij doorpen by Denremonde, ende dat hy dat ghelt den grave van Vlaenderen zant, ende dat hy de ghysele uut Denremonde liet. Tander point, dat Ghyselbrecht stondt te Rysele in de zale by den heeren, daer hem de prince eeneghe pointen bad, ende Ghyselbrecht zeyde, hy zoudsedoen al zoudt hem zyn leven costen; ten zelven lycteekene dat hy zynen capproen onder zijne voeten wierp, zegghende: ‘Aldus zalt ghedaen zyn’. De goede man dede van dien al zyn ontscult. Ten derden, leyde hy hem an, dat hy Jan Perneele ende Willem Scepen bannen dede uter stede, ende ontboodt den heere dat hyt te zynder eere ghedaen hadde; ende Ghyselbrecht zeyde: ‘Ic was doe voorscepen van der stede’. Doe zeyde Phelips: ‘Nemmermeer ne bant ghy my!’, ende hy trac een mes, ende daer was Ghyselbrecht doodghesleghen up den zolre der collacien. Ende tvolc versaemde ter Maerct, elc onder zyne baniere, ende Phelips

+ 30(?)Jan.

+ Fol. 231 v^o col. 1.

[p. 33]

⁺toochde dat hyt omme ter stede prouffyt ghedaen hadde; doe trac tcommuun tfait an hem.

Ende daer waren drie lieden int Sauselet ghevanghen, zy hieten alle drie Jan: Jan de Rommere,⁺ Jan Mahu ende Jan Sleipstaf; ende Phelips deid se in de plaetse van der Sauselette onthoofden.

+ 1382 (n.s.)

+ Col. 2.

[20 Feb.]

⁺Up den xx^en dach van Sporkele ende was Asschewoensdach, doe was tpas ten VII Eeken verlooren.

Item, al de vitailge die die van Gendt hebben mochten, die quam uut Brabant, van Luevene, van Tienen ende van Ludeke; maer de heeren van Oudenaerde, van Denremonde ende van Deynsen waren altoos tjeghens, ende het ghync meest over die van Gendt; want, up eenen tijdt quamen zy omme vitailje uut Brabant, nochtans met grooter menichte; maer de heeren hadden laghen gheleyt omtrent Sleedynghe; ende Jacop de Rycke quam uten passe, ende hy wort daer doodtghesleghen; ende de heeren wonnen tpas te Sleedynghen, ende verbarrendent tpas, ende wierpent averecht.

Ende int jaer XIIJ^c LXXXIJ, doe deden die van Ghendt een reyse in Vier-Ambochten ende ter Nuese an den dyc; daer vochten zy jeghens Meeus Coolman, maer zy en consten hem niet ghedoen. Item, zy hadden tlandt van Vier-Ambochten zo bloot ghemaect, dat de lieden niet en hadden dan hare bloote huut; nochtans warent hare ondersaten ende⁺ huere casselrye.

In desen tydt lach eene dachvaerd te Ludeke, tusschen den prince ende der stede van Ghendt; maer, wat men hiesch of boodt, zy en constens niet eens ghewarden.

Ende binnen Ghendt was een groot mesbaer, mids der breke van den grane, want mens te Ghendt lettel vandt onder tgemeene volc; want tlandt was

+ 20 Feb.

+ Fol. 232, r^o, col. 1.

[p. 34]

⁺zo bloot ghemaect, dat mer niet meer te haelne en vandt. Ende dat vernam grave Lodewyc wel, ende hy ontboodt tlandt ende de steden by hem te Brugghe, ende sghelycx een deel van den heeren, om te ziene of hy Ghend eenichsins bedwynghen mochte; maer hy wilde eerst zien den ommeghanc van den Heleghen Bloede.

Phelips van Aertevelde anziende den groeten noodt die binnen Ghend was, hy gheboot elken ghereedscepe te makene omme ute te treckene alsmen de clocke an teen boort sloughe; ende hy dede taergen ende engienen mede voeren, ende hy bat Sint-Jacops prochye dat zy de stede wel bewaren wilden, zy zouden corts wat anders hooren. Ende nyement ne wiste waer hy wesen wilde, zonder alleene zynen secreten raedt. Ende hy stelde telker poorte c mannen, ende hy trac ter Waelpoorten⁺ ute, ende beval dat men de poorte naer hem sluten zoude ende nyement in laten, maer ute, wilden zy. Ende zy waren omtrent vj^m mannen, ende trocken drie milen buten der stede up den ij^en dach van

+ 1382

+ Col. 2.

[2 Mei]

⁺Meye, ende was vrydach.

+ 2 Mei