Cronyke van Vlaenderen. Deel 1

Hoe die coninc ende sine fransse heren ende oic die heren uut Henegouwen hoere provancien deden bereyden binnen der stede van Camerijken, ende van des hertogen ambassiaten van Lanckastere an den grave van Henegouwen, ende van der bruylofte.

Up dese voirwairden schieden beyden partyen van Camerijke, die hertoge van Bourgongen reedt in Franckrijke bij den coninc, sijn wijf die hertoginne bleef tAtrecht leggen, hertoge Aelbrecht ende sine hertoginne togen tot Kenout, ende die hertoginne van Brabant tooch oic thuys. Dair ghinck doe alleman die binnen Camerijken woonachtich was, ende sette elc metselaren ende tymmerluden te wercke, ende deden dair hoere herbergen ende huysen na bereyden om lude, pairde ende anders te mogen logieren, elc nadat hij gehuyst was. Oick seynden dair beyde die hertogen hoir lude om gereetscappen ende provanden te bereyden, die overmatelijken waren, ende tis te vermoeden dat dese bruloften beyde int keyserrijcke ende oic in der cronen van

[p. 465]

Franckrijke gekondicht worden te wesen binnen Camerijken in die weke na der octaven van Paeschen. Doe die coninc van Franckrijke hieraf vernam, sprac hij dat hijselve tot sijnre neven bruloften wesen woude, dair doe des coninx hofmeysteren terstondt tot Camerijken sonden, ende deden dair alsulke provancien maken ende bereyden als tottes coninx state van Franckrijke in sulken feeste behoirde te wesen. Nu was wair dat men des biscops hof tot Camerijken begrepen hadde, ende alrede alrehande gereetscappe gemaict worden hertoge van Bourgongen, mer tmoste al uut ende van dair gedragen worden, want die coninc moste dair selve gelogiert sijn; dies dair metselairs ende tymmerlude bij groten hopen in des biscops hof te wercke geset worden, om dese plaetse te ordyneren ende maken als dair men enen coninclijken state inhouden mochte, alst⁺ noch an tselve biscops hof schynen mach, want dair die helfte meer huysinge ende gemacx inne is dan dair te voren was ende oic alle die stede doirghaens, want nye in II^C jaeren dair te voeren, ende is te vermoeden dat nymmermeer also groten hof binnen Camerijken gehouden en sal werden, alst in dese bruloft gehouden was, want alle menschen wonnen dair grotelijken hair broet, mits dat alle die grote heren die dair wesen souden deden dair elc hoeren staet ende coste costelijken bereyden, ende men en spairde dair niet meer gelt dan of ment om niet up ene wissele uutgelevert of dat dair gelt gereghent hadde in allen dingen, also dair elke die costelixste wesen woude van die dair comen souden.

Welke tijdingen in Engelant quamen, hoe dese huwelijken voirgenoemt toegegaen ende vastegemaict waren, als van des hertogen zone ende dochtere van Bourgongen ende hertoge Aelbrechts ouste zone ende

+ fol. 139

[p. 466]

dochtere. Des doe die hertoge van Lanckastere, die altijt wael gehoopt hadde dat Willem van Henegouwen sine dochter genomen soude gehadt hebben tot enen wive, nadat hem bij ende overgebracht was, dachte dat men hem scimpte, ende wert zeer ymagynerende ende melancoleus van deser tijdinge; doch int eynde, alle saken ende gestande wael overgheymagyneert hebbende, ende omme oic die rechte wairheit hier van sinen huysgesinne over tot Gendt om voirt bij hertoge Aelbrecht te trecken, ende seyde ende informeerde hemluden wat sij denselven hertoge Aelbrecht seggen souden. Als dese van des hertogen wegen over ende binnen Gendt gecomen waren, vonden sij dair here Jan Boursier, Pieter van Bosch, Franssoys Ackerman ende die scepenen van Gendt, die hemluden goet schiere deden, sodat sij dair doe bleven ende rusten hem omtrent II of III dagen, ende doe schieden sij van Gendt, ende quamen tot Bergen in Henegouwen, ende van dair voirt tot Keynoyt, dair sij hertoge Aelbrecht vonden, die doe dair wive ende kinderen lach. Dair ontfingen dese hertoge ende hertoginne dese Engelse om die ere van den hertoge van Lanckastere, horen meyster, eerbairlijken ende vreendelijken, ende so dede oic die here van Gommengyes. Dair hief doe an te spreken die meyster van die wollestaple van alle Engelant, ende sprac eerst, ende gaf over sine brieve van geloven, ende geboodt dair zeer met vreendelijke groetingen sinen here ende meyster tot hertoge Aelbrecht, sinen lieven neve, ende dede doe voirt die bootscappe die hem met sinen medegesellen van horen here medegegeven was; onder welke bootscappen ende woirden dese meyster van die wollestapele vraechde hertoge Aelbrecht, nadat my doe dairaf geseyt wert, oft oic sine menynge wair te willen persevereren

[p. 467]

ende voirtvaren met sine kinderen te huwelijken an des hertogen kinderen van Bourgongen, van welken woirden hertoge Aelbrecht wat ontverwet wert int aensichte, ende zwech een weynnich. Doe hief hij up, ende antwoirde, seggende: ‘Voirwair, ja ic, mer wairomme vraechdijt?’. ‘Here’, sprack die andere weder, ‘omdat mijnhere die hertoge van Lanckastere altijt tot nu toe gehoopt heeft dat Willem, u zone, Philippe sine dochter gehadt soude hebben.’ Doe antwoirde hertoge Aelbrecht: ‘Gesellen, segt minen neve van Lanckastere dat ic dair gene onlede af hebben en sal, noch my dairmede moeyen, als hij sine kinderen sal huwelijken; van gelijken en darf hij hem dair niet mede becommeren wanneer, hoe, wair of an wien ic mine kinderen sal of wil huwelijken’, welke woirde waren die antwoirde, die dese Engelse van hertoge Aelbrecht doe ter tijt ontfingen, ende namen dairmede doe die meyster van die wollestaple ende sine medegesellen an denselve hertoge oirlof; ende terstont, na den middachmale gedaen wesende, schieden sij van Keynoyt ende quamen des avonts tot Valenchienes, ende des anderen dages reden sij voirt van dair weder na Gendt; mer hoe sij voirtvoeren en weet ic niet, dan ic vermoede dat sij weder over in Engelant reysden.

Nu quam die Paeschen hier an, dat men screef XIII^C LXXXV, dat die coninc van Franckrijke, die hertoge van Bourbon ende hertoge Aelbrecht, die hertoginne sijn wijf, die hertoginne van Brabant, die hertoginne van Bourgongen, here Willem ende here Jan van Namen tot Camerijken binnenquamen. Des toich die coninc in des biscops hof, dat voir hem bereyt was, ende alle die andere vorsten ende vorstinnen ende andere grote heren ende vrouwen, elk begreep dair sine herberge; ghij moight alle wael weten ende

[p. 468]

begrijpen dat dair die coninck van Franckrijke selve ende so vele andere grote edelre heren ende vrouwen vergadert waren, dair oic bovenmaten vele ridderscaps wesen moste. Doe die coninc binnen Camerijken quam, dat was omtrent middage, mer doe waren alle die andere grote vorsten ende vorstinnen meest ende vele groter heren ende vrouwen te voren binnengecomen, die hem doe alle gelijck buyten der stadt te gemoete quamen, dair hij doe met al te groten hope pijperen ende tromperen geleydet ende tot in sijn herberge int biscops pallays gebracht wert. Dair werden doe in des coninx presencie uptien selven manendach die huwelixe voirwairde weder vernyewet, ende Willem wert gegeven dat graefscap van Oistervant; dair wert doe vrouwe Margriete van Bourgongen, sijn wijf, verlijftuch an alle tlant ende castelrye van Ath, dat men seeght in Brabant te leggen. Des gaf hertoge Phillips Margriete, sijnre dochter, ten ⁺huwelijke C^M francken eens wechdragende, mer Jan sinen zone gaf hij dat graefscappe van Nyvers, dair vrouwe Margriet van Henegouwen sijn wijf in verlijftuch wert; voirt, so gaf hertoge Aelbrecht sine dochtere voirnoemt te huwelijke oic C^M francken. Aldus ghingen dese twee huwelijken toe; des dijnxdages dairan worden dese IIII personen getruwet, onder die hoichmisse, in Onser Liever Vrouwen, doe men aldair met groter solempnyteyte van den biscop van Camerijken, geheten Jan ende was een geboren brucxelair, na welker truwe gegaen wesende, hilt men da middachmael int pallais met al te groten state ende rijckelijchede; die coninc sat selve an der tweer brudegommen tafele, ende alle die andere grote heren dienden dairan, alle gesetten up verdecte rossen; die cognestabel ende ammyrael van Franckrijke setten die spijse upter brudegommen tafele; here Gwy

+ fol. 139 v^o

[p. 469]

van Latrymoelge, here Willem van Namen ende vele andere groter ende hoger baroenen uut Franckrijke diende dair mede, sodat den state doe aldair so hoich ende groot was dat nye in C jaeren binnen Camerijken so grote solempniteyte noch vermaerde feeste gehouden en wert als dair nu in dien dagen gehantiert wert, dair ic nu af spreken sal. Terstont als dese rijkelijke ende statelijke maeltijt gedaen was, waren dair vele vorsten, baroenen, ridderen ende edelre mannen ten steeckspele alle bereyt uptie marcte van Camerijken. Dair waren XL ridderen bereyt metten helmen int hooft; dair stack dese jonge coninc Karel van Franckrijke selve tegens enen riddere uut Henegouwen, genoemt here Nycole van Spynoy. Dit steeckspel wert zeer costelick, genuechelijken ende manyerlijken geachtervollicht ende onderhouden; dair verstack een jonck ridder uut Henegouwen den danck, genoemt Jan, here van Donstenen bij Byaumont in Henegouwen; dese ridder stack so, na behagen ende genuegen der heren ende vrouwen, dat die hertoginne van Bourgongen nam een costelijck span met al te costelijken stenen, dat sij up hair borste hadde staende, ende dede dat desen jongen Henuwier presenteren ende bringen, voir den danck verdient te hebben, bij den ammyrael van Franckrijke ende heren Gwy van Latrymoelge. Dese feeste duyerde alle dese weke doir tottes vrydages na der noenen in groter melodyen, costelicheden ende genuechten,ende doe nam die coninc an allen den heren ende vrouwen zeer mijnlijken oirlof, ende sijluden weder an hem, ende hij schiet van Camerijken; ende so deden doe oic alle die hertogen ende hertoginnen ende andere grote ende edele luden, beyde mannen ende vrouwen. Des reedt die coninc na Atrecht, ende so deden oic hertoginne van Bourgongen met haire dochtere van Henegouwen; ende her-

[p. 470]

toge Aelbrechts wijf toich na Kanoyt, ende brachte dair met hair hair dochtere van Bourgongen. Aldus nam dese bruloft eynde.