Cronyke van Vlaenderen. Deel 1

Hoe hertoge Frederick van Beyeren in des coninx heere van Franckrijke quam te dienste, desgelijcs hoe grave Gwy van Bloys met sinen volke van wapene tAtrecht quam, ende hoe des coninx voirgairde Cassele wan.

Ten leedt niet lange, die tijdinge en quam den coninc van Franckrijke tot Atrecht, hoe die van Gendt hoir besit voir Yperen upgebroken ende van dair gescheyden waren, ende oic mede die Engelse, ende elc wair weder in sijn plaetse vertogen. Des wert die coninc doe te rade, dat hij hem haesten soude, ende terstont hemluden navervolligen, updat sij hem niet en ontquamen of en ontghingen; ende schiet also van Atrecht, ende reet in ene abdye logieren, geheten Sinte-Eloysberch, dair hij doe toefde na sinen ome, die hertoge van Berry, IIII dagen lang, ende altijt meerde sinen hope grotelijken; ende quamen hem vele edelre mannen met groter machten toe te dienste, sodat bij den cognestabel, den merscalken ende here Ghwychairt Dalphijn, meyster van allen den arbelestrieren, bij getale gevonden wert dat die coninc up dien tijt dair wael C^M man hadde. Upten vijften dach schiet die coninc van dair, ende reedt

[p. 407]

na Sint-Omers wairt an, ende quam tot Aryen, dair die burchgrave van Myaus cappiteine af was. Dair bleef die coninc doe II dagen liggen, ende altijt quam hem noch volk van wapene toe; die cognestabel was voirt metter avantgairde, die lach gelogiert met allen sinen hope upten berch van Cassel ende dairomtrent, ende die coninc reedt selve binnen Sint-Omairs logieren, ende dair vertoefde hij eens voir alle, solange dat hij meende dat hij dieghene bij hem hadde die hem navolligen souden te dienste of tmeeste deel dair af. Dair quam doe hertoge Frederijck met menygen edelen heerlijken man, ende, want hij den coninc uut so verden lande met machte te dienste quam, so reden hem, om hem te eren, alle die grote fransse baroenen bij des coninx bevele te gemoete, doe hij des coninx heere met sinen hope genaicte ende bijquam; oick mede, overmids sinen verden wech die hij met so goeden wille den coninc was comen dienen, wist hijs hem al te groten dancke, ende ontfinck hem zeer vreendelijken, ende eerden boven alle den anderen franssen heren, ende deden alle die reyse doir hem alrenaest logieren. Wair was, als ic wairachtelijken vernam, dat die coninc doe in sijn geselscap hadde IX^M ridderen; wast dan niet wael een groot wonder, wair men die provande crijgen mochte, die dit grote volk met horen pairden dagelix behoefden, ten was oic also niet, sij en hadden somtijt al wat gebreecks, mer des niet al te vele.

Ghij hebt wael voir gehoirt, hoe die grave van Bloys so zieck gelegen hadde alle den zomer, dat hij noch bij den coninc in dese reyse niet gecomen en was, ende lach tot Biaumont in Henegouwen, ende ymagyneerde zeer in hemselven, hoe wael hij noch niet al te wael becomen en was, dat hem niet eerlijken wesen en soude thuys te bliven liggen

[p. 408]

ende so menich hoich edelman nu bij den coninc int velt liggen souden; ende oic, aengesien dat hij een van den oversten van des coninx afterhoede was, dair die andere hooftheren sine mede gesellen zeer an hem gescreven hadden om bij hemluden in hoir geselscap te willen comen, des hijt enichsinnes vermochte; des hij in hemselven dochte, dat al te veel beter waere dat hij hem upten wege dairwairts sloeghe, ende bevale hemselven in den handen Goids, dan dat hij allene afterbleve ende dat men after sinen rugge seggen soude mogen dat hij hem met wille schoolzieck maicte. Met welker opynie hij voirtvoer, ende schicte hem selven upten wech, mer hij was noch so weeck dat hij thrijden te pairde niet en mochte verdragen, ende hadde een litier doen maken dair hij hem inne dede voeren, ende aldus schiet hij van huys, dair die zommyge af zeeghden dat hij grote sothede dede, hem in die ongetemperde hetten buyten upt velt te slaen, ende so lanck zieck gelegen hadde ende dat hij gescepen waere dairomme te sterven. Andere sprakens hem grote eere, seggende dat tselve dat hij dede uut enen edelen-edelen herte ende vromen moede quam. Up welke reyse uut Henegouwen met hem togen vele edelre groter heren, als die here van Haverets, die here van Senzeles, here Gerijt van Wairieres, die here van Doustievene, here Thomas van Distre, here Jan van Ghisvelle, die up dese reyse ridder wert, ende meer andere; ende hij nam sinen wech doir Camerijken ende quam tot Atrecht, ende hij hadde tgheluck dat hij int reysen alle dage starcker wert. Doe sijn ridderscap uut Bloys, dat bij den coninck int heer was, vernamen dat horen here onderwegen was, reden sij hem tot Atrecht toe tegens; doe dese goede here ende sijn geselscap hem te samen vergaderden, was hij wael

[p. 409]

IIII^C glayen starck, ende hadden alle hoere vytalien⁺ te passe, die hem uut Henegouwen navollichden, dair hij bet ende meer af voirsien was dan yemant anders. Dit willen wij laten bliven ende spreken voirt van den coninc van Franckrijke.

Terwijlen die coninck tot Sint-Omers toefde ende die voirgairde na Cassel gereden was om dair te logieren, mosten sij die stede van Cassel stormen ende winnen, souden sij dairin comen, als sij deden; ende dieselve, die wech conden comen van die dairbinnen lagen, liepen alle na Bergen, dair here Huge van Calverlee lach wael met IIII^M Engelse; mer die biscop van Noirdwijck en was dair niet, mer was voirt na Greveningen gereden om, ofs noot geweest hadde, terstont tot Calays te mogen geweken hebben. Nu was alle tlant omtrent Cassel voir van den Engelsen, ende nu na van den Franssoysen, verdorven ende verbrant, sodat dair niet heels staende en bleef Die coninc schiet met sinen hope van Sint-Omers ende quam logieren in ene abdye upten wech twisschen Sint-Omers ende Sinte-Wynocxberge, dair here Huge binnen lach, ende dit was up enen vrydach; des saterdaghes smorgens schiet die cognestabel metten merscalken van Franckrijke, die here van Coechy ende met alle die hele voirhoede tot voir een slot, geheten Dringham, dair omtrent III^C gewapent up lagen Engelse, ende haddent alle dien zomer in garnysoene gehouden; welk slot sij terstont anstormden zeer stoutelick ende manlick, ende dat was hem oic van node, nadien sijt winnen wouden, want diegene die dair inne waren weerdent als mannen; doch dit stormen wert so duen ende so hart geaftervollicht dat sijt den Engelsen met machte afwonnen, ende alle die dairup waren verslagen, want die cognestabel en woude hoire geen gevangen genomen

+ fol. 126 bis

[p. 410]

hebben; up welker nederhof van desen slote een wit pairt gevonden wert, dair men af zeeghde dat nyemant schoonre noch bet gemaicter pairt en hadde gesien, welk pairt den cognestabel gepresenteert wert; ende die cognestabel zandt terstont dair enen mede, ende dedet den coninc presenteren, die dit pairdt zeer gairne zach; ende des sonnendages sat die coninc selve up dit pairt, ende reet dat alle dien dach doir. Up welken dach die grave van Bloys met sinen heere bij den coninc quam; dair wert dese grave doe weder geordyneert, in die afterhoede mede een overste te wesen, als hij des voirjairs in den strijt tot Rosebeke geweest hadde, ende met hem sine oude gesellen van tvoirjair, als die grave van Ew, die grave van Harrecoert, die here van Chastelgon ende die here van der Fere, dair sij doe in die afterhoede oic enen schonen hope volx hadden, want alle dage wies haren hope, ende quam hem volk an. Ghij sult oic weten dat nu wael so sconen druygen weder was, alst des voirjairs vuyl ende quaet weder geweest hadde; ende, en hadde oic dat gedaen, men en soude die weghen dair bij die zeestrange niet hebben met dat volk van wapene ende pairden mogen gebruyct noch over wech gecomen hebben.