|
| |
| |
| |
Wt Overvloedicheyt koemt lichtveerdicheydt, in woorden, wercken ende ghebaer, loose daden, vuyl gheklap, Toorn ende Godts lasterlinghe.
Dat tvvaelfste Capittel.
MAtthei int xij. staet: dat de Menschen moeten rekenschap gheven aen den Ioncxsten dach, van een yeghelijck onnut woort, dat sy ghesproken hebben. Hoe sullen aldaer de volle suypers toesien? die sulcke narre daden voor een heusche wyse houden, recht of dat wel stonde, ende gelijck of een Christen anders niet en hadde te doen, ende te spreken, dan dat hy syn tijt soo onnuttelick toe brengt. Daer by stellen ende hueren sy oock Speelluyden, Avontuerders, ende Boetzmakers, die met nieuwe kluchten, dien Droncken Narren, een tijdt-kortinghe maken. Ia men hoort by den Wijn niet treflijcx noch manlicx, ick swijghe Godtlicx. Aldaer is niet dan alle lichtveerdicheyt, een yeghelick vertelt syn avonteur. Narrenwerck ende woorden, zijn de Benedictie ende Gratias: schampere oneerlicke woorden zijn daer een Hooft-recht. Daer lacht ende kittelt d'een Nar den anderen, ende wie de beste boetsen voort kan brengen, ende den armen buycken een vreuchde maken, die heeft vry ghelach, ende moet vol zijn, die hangtmen silvere schilden ende wapenen om den hals, de welcke oorkont geven haerder Konst, hoe redelick hyse verdient heeft. Sulcke Lappen ende Dildappen, zijn wy onder den Christen naem, dat wy sulcke spot-voghels ende schalck Narren (die wy souden straffen, ende tot den arbeyt drijven, dat sy met stillen wesen arbeyden, ende haer eyghen broot aten) ons goet aen den hals hanghen, daerom dat sy ons tot zonde ende schande helpen. Ende die wy souden bannen 2.Tess. 3. ende met dien wy niet souden te doen hebben, dat zijn ons de liefste gasten. Maer wat seyt Paulus daer toe? Ephes. 4. Laet gheen vuyl gheklap wt v mont gaen, maer wat nut is tot beteringe daer't
| |
| |
noot doet, dat zalich sy te hooren: ende bedroeft niet den Heyligen Gheest, daer met ghy verzegelt zijt op den dach der verlossinge: Alle bitterheyt ende grimmigen toorn, gheroep, ende lasteringe sy verre van u, met aller boosheydt, maer syt onder malkanderen vrientlick, hertlick, ende vergheeft de eene den anderen, ghelijck u Godt vergheven heeft in Christo. Ende Eph. 5. Hoerery ende alle onreynicheyt oft ydelheyt laet niet van u geseyt worden, ghelijck den Heyligen betaemt. Oock schandelijcke woorden ende dwase clappinge ende spotternye, ende wat hem ter saecken niet rijmet, maer veele meer dancksegginghe: Want dat sult ghy weten, dat gheen Boeleerder, off onreyne, of ghierighe, welcke is een Afgoden-dienaer, erff heeft in't Rijcke Christi ende Gods. Laet u niemant verleyden met vergeeflicke woorden, etc. In dien spiegel mogen wy ons wel besien, of wy Christenen zijn, of niet: Want Christenen spreecken gheerne van Christo haeren liefhebber ende Bruydegom. Waer het herte vol van is, daer spreect de mont van. Maer wien de Werelt syn lust is (als wanneer wy in wellust liggen, op't schaecbort spelen, met schandelijcke boetsen ons verlusten) die is Godt syn onlust. Wie van de Werelt is, die spreect van de werelt, ende de werelt hoort haer. 1.Ioan. 4- Wederom, die wt Godt is, spreeckt van Godt, ende die Godt toe hooren, hooren hem. Ioan. 8. Alsoo moetmen den Vogel aenden sanck kennen, den Ezel byden ooren, ende byden woorden den Dooren. De woorden zijn des herten Wtleggher, die melden een yeghelijck hoedanich hy is. Daeromme spreeckt Christus Matth. 12. Wt uwe woorden sult ghy gherechtveerdicht werden, ende wt uwe woorden sult ghy verdoemt werden: Want met den Mont bekentmen ter zalicheydt oft verdoemenis. Rom. x. Nu ter wijl boose gheclap verderft goede zeden. 1.Cor. 15: Ende de Christenen daer door eenen aenstoot maken, den ghenen die buyten zijn, jae haer selfs veracht maken, soo sal het leven der Christenen alsoo gheschickt zijn, dat het alle Menschen tot beteringhe diene, datmen in al onse wesen een oprechticheydt sie, ende dat wy onstraffelijck zijn, op dat wy met sulcken Exempel
| |
| |
veel tot Christum brenghen, gelijck Petrus oock wil. 1.Pet. 2. Ende of niet alle Christen soo volkomen zijn, dat sy hen hier niet altemet eenmael versuymen, sal dat doch niet onghebetert ende onghestraft blijven, op dat de reyne Leere des Evangeliums vry behouden worde, ende dat het de Ghemeynte gheen quaet gherucht en maecke, recht ofmen sulcx leede, ende leerde onder den Christenen, gelijck onder den Heydenen. De schande (seg ick) soudemen straffen, toedecken ende heelen, dat de Heydenen sick daer niet in argeren, ende seggen: Dat dat onse wesen is. Wanneer schoon sommighe vallen, die moeten wy dragen, als den hoope recht doet, ende sulcx niet leert, noch lijdet, maer straffet ende betert, ghelijck Paulus leert Gal. 6. 1.Cor. 5. de Corinthers schelt, dat sy de zonde ongestraft lieten. Dat seg ick om de gheenen wil, die welcke als sy sien dat alle Christen niet enckel Heylicheyt zijn, maer al wat strukelen ende vallen, meenen sy dat daer gheen Christen op Aerden is, ende willen enckel Paulus ende Marias sien, ghelijck off Christus enckel been ende oock niet vleesch waer: laten den Heyligen Gheest gheen roem, dat hy midden inde zonden den synen onthoudt. d'Eene woude niet hondert Gulden tot zijn teer-gelt nemen, om eenen Christen daermede te soecken, d'ander woude wel een ganschen Somer daerom reysen, dat hy een mocht vinden. Meynen dat het Evangelium verloren ende te vergeefs is, waer niet enckel Heylicheyt schijnt, lacchen wanneer een voet sneuvelt, recht off een Christelijck wesen al over de Bergen waer, ende enckel victorie ende triumphe voor handen waer, soo het doch niet dan een strijt ende kamp is. Iob. 7. Ende waermen kampt, daer moeten sommighe vlieden, sommige gewont werden, sommige vallen, sommighe gantsch ter neder liggen, gelijck Krijchs-recht is: De Krijch en gaet niet sonder schaede toe. Maer dat vintmen byden Godtsalighen, wanneer sy al over den schreef treden, ende met eenen val overwonnen worden, dat sy met de zonde nemmer over een zijn, maer altijt met haer vechten ende te velde liggen, ende gheven haer niet ghevangen, ende laten de zonde niet inbreken, of inwortelen. Summa, staen in eeuwiger boet ende rou, ter tijdt
| |
| |
sy door den doodt de zonde afleggen ende overwinnen. Rom. 6. Maer des Werelts Kinderen zijn met de zonde eens: steecken met sin ende moet gantsch daer in tot de ooren. Summa, haer is wel in zonden, ghelijck een Seughe in den dreck. Dat is het onderscheyt tusschen eenen Evangelischen zondaer, ende Werelts Kint. Wie nu met de zonde in gheen Kamp staet, dat is gheen Christen, ende om den gheduerigen strijt, welcke de Christenen met de zonde hebben, wort haer de zonde niet toe ghereeckent, ende voor zonde ghehouden. Psal. 31. Want sy zondigen met onwille: Het herte schreyt daer tegen, ende sy staen in een eeuwige boet. Terwijl wy nu Heylich zijn door't bloet Christi ghewasschen van zonden, sullen onse reden zijn loff ende dancksegginghe, vrede ende vreuchde inden Heyligen Geest. Daerom spreect Paul. Eph. 5. Drinct u niet vol wijns, maer wordet vol Geests, ende spreeckt onder malkander van Psalmen ende Lof-sangen, singt ende speelt den Heere in uwer herten, ende segt danck altijt voor alle menschen God den Vader inden Name onses Heeren Iesu Christi. Recht of hy wil segghen: Dat sy u tijt-kortinge ende vreuchden-spel: Niet de Lodder-boeven, die't vleesch kittelen ende bewegen, ende boose inval ende ghedachten verwecken. Wat schandelick gelaet, woorden ende wercken slaen wy uyt, wanneer wy ons moede hebben ghedroncken? Daer openbaert een yeghelick selfs wat hy is, wat in hem steeckt. Daer sietmen wat een onreyn herte dat hebben beyde Wijff ende Man: daer rept hem de schalc achter de ooren: want de Wijn neemt hen de wijsheyt, dat sy hem niet meer konnen verbergen. Alsoo datmen spreect: Men kent gheen Mensche, off men sie hem vol Wijn, dan seyt hy wat hy weet: ende de warachtighe Wijn openbaert syn hert, ende doet den bedeckten schalck op: de Vos moet achter den ooren her voor, ende alle ontucht wert daer ghesien ende gheroken: Dat betuycht Salomon Prov. 31. segghende: Waer wijn regeert, daer blijft gheen heymelicheyt verborghen. Vorder, wanneer wy vol zijn, staet het herte voor allen toorn open: de Tonge is ontbonden tot alle Godts lasteringe, ghelijck tot alle lichtveerdicheyt. Daer gaet by avontuer eener niet recht
| |
| |
over de Camer, off heeft den wijn niet totten bodem wtghedroncken: daer verheft dan een vloecken, wroegen ende schelden, dat een de hayren te berge staen. De ander verstoort hem selfs byden wijn, dat niemant weet wie't hem ghedaen heeft: kijft ende twistet om een stro, ende begint daer alsulcken rumoer, dat elck Man ghenoech met hem te doen heeft: Dat koemt al wt den wijn, die brengt dat vleesch soo in't harnas: want de wijn is't water dat den vlees-molen gaende maeckt, ende de spoor die den Adamschen Ros loopende maeckt. De wijn ontsteeckt het vleesch ende maeckt dat wilt ende onrustich: daer gaet dan de guyl dat het Godt ontferm, ende alle eerbaerheyt moet wijcken. Alle vromicheyt moet daer te gronde gaen, ende lijden niemant by haer te zijn, die niet mede swelget. Wanneer een wijs man by haer sidt, die haer doorheydt niet mede pleget, maer toesiet, hadden sy liever een Duyvel by hen. Straft hy haer dan, soo werden sy gantsch onsinnich, stooten hem ter deuren wt, ende soecken hem voort te helpen, als Sap. 2. staet, ende Ieremias is gheschiet, Iere. 18. Desghelijcken besie u Vest. Iob. 21. Esa. 30. Ick bid u V. wat gheluck hebben wy in Duytslandt gehadt, sint dat dat schandelick toedrincken is opgekomen? Wanneer wy een Stadt ofte slach winnen, soo verliesen wy weder thien daer tegen: men krijghet sonder alle vernuft ende vreese Gods met enckel volle luyden, die met eenen loop met het hooft door de muyr willen gelijck de onsinnige Creaturen. Daer is dickmael meer onnut Volck van Trossen ende Ionghen, dan de principalen hoop. Ende wanneermen te Velde licht, dat speelen ende drincken, hoereren ende vloecken, slaen ende worgen, heeft gheen gelijcken, dat een mocht grouwen die daer aen gedacht, ick swijge, dat yemant tot krijghen soude lust hebben, ghelijck dat wilde godtloos Volck: ende wie onder haer niet en kan vloecken en sweeren, krachten ende machten, dat en is geen Krijchs-man. Summa, men sie waermen sien wil, soo is doch alle boosheyt op't hoochste ghekomen, ende 'ten kan niet lange bestaen: het moet breken, daer nae moghen wy ons vryelick wel richten. Godt gheve dattet haest gheschie. AMEN.
|
|
Auteursrechtvrij