De kinderen van de grote fjeld

[p. 195]

De proost

In het bos liep de proost alleen te wandelen. Bij de ‘Koude Bron’ gekomen, waar hij wat wilde drinken van het kristalheldere water, ontwaarde hij ineens den gevluchten dominee Ante, die voorover in het mos lag met zijn hoofd in zijn armen. Verschrikt door het onverwachte geluid van stappen keek Ante met betraande ogen op en zag den proost, voor wien hij eigenlijk gevlucht was, naast zich staan.

‘Jongen, wat is er?’ vroeg de vriendelijke man deelnemend en boog zich naar Ante over.

‘Niets,’ zei Ante met een snik.

‘Voor niets ligt een flinke jongen als jij niet alleen in het bos met dikke tranen op zijn wangen en in zijn ogen,’ zei de dominee, terwijl hij naast Ante in het zachte mos plaats nam. ‘Nu zal ik je wat vertellen, mijn beste kerel, ik ken jou beter, dan jij denkt. Ik ben pas terug van een reis in het hoge Noorden, waar ik in verschillende kleine dorpen jonge mensen heb aangenomen en bevestigd en ook in de kleine kapel van de Frostmofjeld ben ik geweest. Daar ben je een soort legendarisch persoon geworden. Zij hebben mij daar gevraagd, of ik ook iets had gehoord van het waagstuk, dat jij met je broertjes en zusjes had ondernomen om midden in de

[p. 196]

winter weg te trekken, zonder middelen van bestaan. En nee... daarvan had ik niets gehoord, want ik was regelrecht naar het Noorden doorgereisd. Maar op de terugweg heb ik des te meer over jullie horen vertellen en ik ben op bezoek geweest bij den houtvester en bij de Nilsons, waar Lisa en Erik zijn, en toen ik meer naar het Zuiden kwam, hoorde ik dat er een jongen en een geit waren blijven steken bij den opperbaas van de grote zagerij in Upmo en toen ben ik daar ook een kijkje wezen nemen en zie je, toen ik jou daar zag staan preken op die steen, toen heb ik me vergenoegd in de handen gewreven, blij ook iets te kunnen doen voor een jongen, die moed, durf en Godsvertrouwen genoeg heeft gehad om zulk een gewaagde onderneming tot een goed einde te brengen.

Dit alles heb ik je verteld, Ante, opdat je zou weten, dat ik goed op de hoogte ben van je lotgevallen. En nu, beste jongen... waarom heb jij nu zulk een groot verdriet? Het is geen kleinigheid waarover je van streek bent, want zulk soort jongens als jij maakt zich niet druk over kleinigheden.’

Diep verbaasd en met afgedroogde ogen had Ante geluisterd naar den vriendelijken man, die zó op de hoogte bleek van hun tocht. Wel begreep hij, dat er in de eenzame streek, die zij doorgetrokken waren, en waar mensenwoningen slechts schaars waren, over hun lotgevallen gesproken was, maar dat die deftige hoogwaardigheidsbekleder zóveel belangstelling toonde, dat hij naar hen had uitgekeken op zijn terugreis naar huis, nee dat was, dat was... alsof moeder hem gezonden had. Ante voelde zich plotseling vervuld van een groot vertrouwen voor dezen man, die nu zo stil naast hem zat, wachtend op wat hij, Ante, zou antwoorden.

En Ante zei heel eenvoudig: ‘Ik schreide, omdat ik

[p. 197]

nooit dominee zal kunnen worden en ik dat het allerliefst zou willen van alles op de wereld.’

Ante kon openhartig, als sprak hij tot God zelf, over alles wat hem bezwaarde spreken. Duidelijk en eenvoudig beschreef hij de onrust, die hij had gevoeld voor de jongeren, vóórdat hij voor elk van hen een tehuis had gevonden, zoals moeder zou hebben goedgekeurd. Hij vertelde van haar liefde, haar lijden en haar dood en ook hoe hij haar had beloofd om voor de kinderen en voor de geit te zullen zorgen en Ante vond ook de woorden om zijn haast onmogelijke wens, eenmaal dominie te mogen worden, uit te spreken!

De oudere man had stil zitten luisteren en nu Ante was uitverteld, bleef hij even zwijgend voor zich uitstaren.

Eindelijk stond hij op. Zijn ogen drukten een vast besluit uit.

‘Het is geen mensenwerk, noch toeval dat onze wegen zich kruisen, mijn jongen; het is Gods werk en Gods wil. Ik begrijp dat wij die weg moeten volgen, een weg die zeker gebaand is door de gebeden van je moeder.’

Ante keek op, verbaasd, als verblind door te fel licht.

‘Je zult je verdere opvoeding bij mij aan huis genieten, je zult het Gymnasium bezoeken in de stad. Ik ben er van overtuigd, dat Gods zegen op dit voornemen zal rusten, zowel voor jou als voor mij. Mijn vrouw en ik zullen je vader en moeder zijn; je wordt onze zoon, en hiermee is de zaak afgedaan. God zegene je, mijn jongen!’

Ante leefde als in een droom. Het scheen hem toe, alsof Gods engelen tevoorschijn zouden komen uit de lichte mistsluier, die over het kleine bosmeer hing. Hij zou niet verbaasd zijn geweest, als moeders gezicht hem had tegengestraald uit die sluier.