Mijn Rosalia

[p. 242]

XXII

Ik had Lilo nog op het hart gedrukt om tijdens dit bezoek niet over ons werk op de markt te beginnen en dit ook Bennchen goed in te prenten. Rosalia zelf zou er zich wel voor hoeden, deze schande in haar leven tegenover mijn familie te onthullen, die, naar zij aannam, niets wist en niets vermoedde.

Toen ik haar, nog ietwat ontdaan thuiskomend, over de zelfmoordpoging van mijn broer vertelde, sloeg haar antipathie tegen hem meteen in het diepste medelijden om; zij zocht de schuld aan zijn wanhoopsdaad bij Lilo, die had moeten voorvoelen wat de arme dwaas van plan was te doen, en hem geen ogenblik alleen had mogen laten. Een man maakte geen eind aan z'n leven als hij een liefhebbende en zorgende vrouw naast zich had, verklaarde Rosalia categorisch en toonde zich dan ook uiterst voldaan over de heilzame oplawaai die de in haar plicht te kort geschotene door mijn zwager was toegediend. Zij werd er nu zeer op gebrand, Joachim eens in levenden lijve te ontmoeten. Ik schrok wel even en had heel wat moeite er haar van te overtuigen dat een bezoek aan mijn zuster en zwager (gezien zijn krankzinnig druk bezette tijd en zijn weinig sociale aard) beter kon worden uitgesteld tot er - bij gelegenheid - misschien wel eens een uitnodiging van hen zelf zou komen.

Zij doste zich op de bewuste maandag op haar mooist uit en toonde haar vertrouwdheid met de regels der etiquette door in de kamer haar hoed op te houden, hoewel Benno (weer geheel de oude nu) galant gereed stond om hem van haar in ontvangst te nemen, na zijn bewondering voor dit

[p. 243]

bijzondere pronkstuk te hebben uitgesproken. (Lilo, nooit op tijd klaar, gilde van achteren dat zij nog vlug wat moest aanschieten.) Mijn broer zag met kennersblik dadelijk de door de natuur welbedeelde ras-vrouw in mijn Rosalia, die, op haar waardigheid bedacht, stijf rechtop zat in haar nauw aansluitende, günsterende zwartzijden japon. Hij begon een weinig met haar te flirten in zijn afgrijselijk Portugees en ging daarmee tot haar verbazing rustig door toen Lilo binnenkwam. Die haar desalniettemin overstelpend hartelijk begroette als een goede oude vriendin bij een weerzien na lange scheiding. Voor een met meer vormelijke tradities opgegroeide Portugese kon dit alles niet gemakkelijk te verwerken zijn, en ik realiseerde me ook zeer goed welk een verbijsterende indruk de ietwat on-schoonzusterlijke omhelzing op haar moest maken die mij van Lilo te beurt viel. Maar zij was te diep onder de indruk van al het ongewone om haar heen om zonder meer haar eigen maatstaven te durven toepassen, en zowel van Lilo als van Benno ging iets zo overrompelend natuurlijks uit, dat zij er gaandeweg door ontwapend werd. Voor zij het zelf goed wist, lachte zij over de steeds ietwat gewaagde grapjes van mijn broer en at zij geestdriftig van de door Lilo speciaal voor de gelegenheid gebakken koek, die - zó uit de oven - nog warm en ook wat klef was, maar toch goed smaakte bij de koffie-met-rhum, artistiek opgediend in niet meer bij elkaar passende koppen en schotels; zij vroeg om het recept en kreeg een beschrijving daarvan in een zelfs voor mij nauwelijks te volgen Duits-Portugees.

De conversatie ging over algemene onderwerpen als: dat mannen nog meer om zoet gaven dan vrouwen, maar dit natuurlijk nooit zouden erkennen; en dat het voor een

[p. 244]

vrouw geraden was haar man steeds naar de mond te praten, omdat de heer der schepping nu eenmaal door dik en dun gelijk moet hebben. Daarna kwam de oorlog ter sprake, zoals deze zich voelbaar maakte in het stijgen der prijzen: wat kostten vlees en groente tegenwoordig niet! Waarop Lilo zich haastte te verklaren dat zij die, om geld te sparen, dan ook steeds op de markt kocht. Bij het horen van het woord ‘markt’ keek ik enigszins onrustig op, maar Benno omzeilde de gevaarlijke klip handig door te lachen over Lilo's beroemde spaarzaamheid, waarvan hij enkele typische voorbeelden zou kunnen geven, als hij wou. Alvorens Lilo hem daarop van repliek had kunnen dienen, prees ik haar om haar kunst, haar eigen japonnen te vervaardigen - op die wijze spaarde zij toch stellig geld! Dit was uiteraard weer een thema waarover Rosalia met autoriteit kon spreken; zonder moeite raadde zij waar de stof gekocht was; de prijs noemde ze er bij. De prijs kon Lilo zich niet herinneren; ze bezat een gelukkige natuur in dat opzicht; ze wist alleen nog dat ze deze stof gekozen had omdat hij zo goed bij haar haarkleur paste, destijds uitgesproken rossig; nú helde ze iets meer naar het hoogblonde, kijk maar. Dit was verdorven, maar boeiende en opwindende taal voor Rosalia, die het zelfs in haar stoutste dromen nooit zou invallen, haar haren een andere kleur te willen geven dan God er aan geschonken had: zwart (met een enkel zilveren draadje er doorheen, dat zij uittrok zodra het zich vertoonde). Natuurlijk, zij wist wel dat buitenlandse dames in zulke zaken minder bedenkingen hadden. Terwijl Benno en ik meenden dat wij mannen nu zonder gevaar een eigen gesprek konden beginnen, bewonderde Rosalia dus Lilo's laatste haarklein: en Het zich door haar zelfs het adres geven waar zulke wonderen volbracht

[p. 245]

werden; ik hoorde het wel met een half oor, maar liet er mij niet door verontrusten, wetend dat Rosalia er toch nooit gebruik van zou maken. Hoe zou zij met rood of blond haar in de biechtstoel durven neerknielen, waar zij tóch reeds absolutie voor zoveel zonden moest afsmeken? Nog daargelaten, dat het een verraad aan mij zou zijn, die haar met zwart haar had leren kennen en beminnen.

Het bezoek werd een daverend succes; Rosalia bleek zowel mijn broer als diens geliefde in haar hart te hebben gesloten. En het vervulde haar van voldoening dat zij nu toch enigszins in de schoot van mijn familie was opgenomen - zij voelde zich erkend als mijn levensgezellin, zoals Lilo het die van Benno was. Haar wantrouwen keerde zich nu uitsluitend nog tegen Joachim: een groot en deftig heer, dat wilde zij dadelijk aannemen, maar ook een koud en gevoelloos mens, die Benno nog bijna de dood zou hebben ingedreven door hem van zijn rijkdom niet het belachelijke bedragje te willen lenen waarmee zijn onfortuinlijke zwager ineens en voorgoed uit al zijn moeilijkheden zou zijn geholpen. Ze wist van deze zaken door haar nieuwe grote vriendin Lilo.

De confidenties bleken overigens nogal eenzijdig te zijn geweest: zij had voor Lilo zorgvuldig verzwegen hoe wij tegenwoordig onze kost verdienden, en zich slechts laten ontvallen dat zij een atelier had waar, al naar het seizoen, bepaalde mode-artikelen vervaardigd werden. Ik vond het merkwaardig dat Rosalia, zelf zo zeer vrouw, zich in het geheel niet afvroeg waarom Lilo met deze vage aanduiding dadelijk genoegen nam en verder geen enkele nieuwsgierigheid meer aan de dag legde... dit kon toch slechts op één ding wijzen: dat ze reeds volledig op de hoogte was.

Maar laat ik dadelijk zeggen dat ik er mij niet voor het

[p. 246]

eerst over verbaasde hoe argeloos dom - bij al haar schranderheid in het speuren naar het geheim ener andere - een vrouw kan zijn waar het om het behoeden van eigen geheimen gaat.

Dat verklaart dan misschien meteen waarom men zelden van vrouwelijke schaak-kampioenen hoort: om een raadsheer van de tegenpartij te veroveren, zouden ze hun Koning onnadenkend prijsgeven.