Logo DBNL
Spelen (1920)

Spelen

(1920)–Cornelis Everaert–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

aant.tSpel van Tilleghem.

Vileyneghe Ghewuente.
Eerbaer Costume, een meersman met eender meersse.
Onreyn Besouck, een dryakelprouuer met leuende watre.
Vreidsaem Ghenouchte, gheabituweirt als een landsman met beesten, honden ende anders.
Eerlicke Edelheyt, gheabytuweirt ghelyc als de heere vander eerlicheyt van Tilleghem.
+ Vileyneghe Ghewuente.
 
Jc soucke proffyt/ zonder verdrach.
 
Den cost es daghelicx/ om cryghen zwaer.
Eerbaer Costume een meersman met eender meersse.
 
Jc volghe de coopmanscepe/ waer jc mach.
Vileyn.
 
Jc soucke proffyt/ zonder verdrach.
Eerbaer
5
Hadde coopmanscepe/ reyngnacie/ zoose plach
 
So stonde van zoorghen/ myn saken claer.
Vileyn.
 
Jc soucke proffyt/ zonder verdrach.
 
Den cost es daghelicx/ om cryghen zwaer.
Eerbaer
 
Tvolc heuet nv scaers.
Vileyn.
 
Dats seker waer.
10
Men wordes daghelicx/ vry wel ghewaere.
 
Jc hadde hier voortyts/ jn eenen jaere
 
Meer ghecreghen/ om by te leuene
 
Dan jc nv zoude/ jnder jaeren zeuene.
 
So zeere es de neerrynghe/ nv versnoot.
Eerbaer
15
Tvolc en heift gheen ghelt.
Onreyn Besouck een dryakelprouuer met leuende watre.
 
Daer licht den cloot.
 
Pouer houdt de lieden/ plats tondere.
 
Wye salme handtghiften?
Vileyn.
 
Tjan jc hebs wondere.
 
Nyement en vraecht/ wat hebt ghy om vercooppen?+
Eerbaer
 
Jc hebbe hier voortyts/ ghezien by hooppen
20
Volc commen ghelooppen/ te meneghen stonde
 
Van drye of vier mylen jnt ronde
 
Mannen vrauwen/ joncwyfs/ en cnaepen.
Onreyn
 
Doen waster goet.
Vileyn.
 
Doen mochtmer wat raepen
 
Als tvolc an wasdom/ was ghehecht.
Eerbaer
25
Jc weeter of te sprekene.
Vileyn.
 
Jc hebber gherecht
 
Menich scoon craem/ jn tyden voorleden
 
Daer de sulcke zyn meersse/ mochte jn besteden
 
Met ghifte of vrienscepe/ by mynen ghedooghene.
Onreyn
 
Wat es hu gheneerren dan?
Vileyn.
 
Houdt lynwaet te thooghene
30
Tot elcx begheerren/ jn plaetsen secreit.
 
Jc hebbes ghetoocht/ jc wil datget weit
 
Hier voortyts hier/ jn secrete canten.
Onreyn
 
Doen wassic een/ van hu beste calanten
 
Die hu craem versochte/ met moede clouc.
Eerbaer
35
Hoe es uwen naeme?
Onreyn
 
Onreyn Besouck
 
Heet men my/ binnen sweerels gheduente.
Eerbaer
 
Ende ghy?+
Vileyn.
 
Vileyneghe Ghewuente
 
Onbescaemt voor simple/ mate ende rycke.
Eerbaer
 
Ghelycke trect altoos te ghelycke.
40
Se slachten den coolmetere/ ende den neckere.
Onreyn
 
Hoort me dien gheeu.
Vileyn.
 
Welc een gheckere.
 
Tscynt of de weerelt/ drieuwe vp zyn dume.
 
Kir wellecomme coopman.
Onreyn
 
Wat Eerbaer Costume
 
Van hu zo willic houden myn leen.
Vileyn.
45
De cooplieden zyn jnt landt.
Onreyn
 
Jae daer wy tween
 
Ter maert commen/ dan ghebuerter proffyt.
Vileyn.
 
Wat coopmanscepe hebt ghy nu ter tyt?
 
Ontdect hu meersse/ en wiltse ons thooghen.
Eerbaer
 
Fyne brillen/ om quaede ooghen
50
Waer by datmen/ tghesichte verspaere.
Onreyn
 
Wat dynghe? Brillen?/ Dats sober waere
 
Hier gheseyt tusschen/ ons kynderen.
Eerbaer
 
Hoe zoo?+
Vileyn.
 
Tvolc ziet wel tusschen de vynderen
 
Eist groot eist cleene/ jn sweerels wycke.
Eerbaer
55
Jc hebbe hier noch vande rethorycke
 
Nyeu liedekens refreynen ende baladen.
Onreyn
 
Daer of heift tvolc/ puer tversaden.
 
Rethorycke es met de lieden/ nv lettel weert.
Vileyn.
 
Hebge niet anders dat men begheert
60
So es hu waere/ van weerden cleene.
Eerbaer
 
Siet daer Sinte Reynhuut.
Onreyn
 
Die es ouer al ghemeene
 
Sinte Reynhuut/ heift sinte Rycquaert verdreuen.
Eerbaer
 
Daer es een sinte Nyement.
Vileyn.
 
Die es allomme bekeuen
 
Daer hiet mesdaen wort/ van wyf kynt of man
 
Jae alst secreit ghebeurt.
Onreyn
65
Sinte Nyement trecx hem an.
 
Dies hoort hy quae woorden/ vul van verwytte.
Vileyn.
 
Myn neerrynghe es van betren proffytte.
 
Jc darfs my berommen/ onder shemels wolcke.
Eerbaer
 
Hoe dat?
Vileyn.
 
Myn craem es altoos ghestoffeirt van volcke+
70
Wanneer jc thooch maken wil onghespaert.
 
Jc zoude meer ontfanghen/ vp sulcke maert
 
Als jc volc zye/ van mynder secte
 
Met houdt lynwaet/ te thoochghene jnt bedecte
 
Dan ghy al hadge/ der meerssen thiene.
Eerbaer
75
Tjan/ dats een vreimt craem/ om jn te ziene.
 
De calanten die hu besoucken/ wat zynse bedryuers?
Vileyn.
 
Scilders/ surgienen/ cupers ende cleerscryuers
 
Dese oorbooren houdt lynwaet/ zo men mach mercken
 
Daerse alderhande cunste vp wercken
80
Van beilderye/ met huerlieder pincheele.
 
Sulcke ende meer andere/ te mynen deele
 
Dickens ende menich waerf myn craem besoucken.
Onreyn
 
Allyckwel baerbiers surgienen behouuen doucken
 
Soudense plaesters maecken/ thuerlieder baeten.
85
Want ze meesteren decwils ruwe ghaeten
 
Om de pynen der quetsueren/ te doen zwichtene.
Eerbaer
 
Dan zynder de cupers/ die pooghen te dichtene
 
Sulc vaetken niet wetende oft varsch of brack es.
 
Waersse weten dat een bommeken lac es
90
Met houdt lynwaet/ pynent zy [te] stoppene.
Vileyn.
 
Noynt en verdroot my de langhage van cloppene.
 
Huerlieder werck/ en conste my noynt vervelen.
Onreyn
 
Ey lodderkin lodderken.
Vileyn.
 
Ten baet gheen helen.+
 
Sulc spelen en zoude/ my niet verdrieten.
Onreyn
95
Die hu craem besochte
Vileyn.
 
Jc zouds ghenieten.
 
My seluen zoudic/ voughen/ tjeghens de pyne.
Onreyn
 
Soudge willen manghelen?
Vileyn.
 
Hoe?
Onreyn
 
Et jouwe ouer tmyne?
 
Jc zal myn tryakelbusse/ tjeghens hu craem legghen.
Vileyn.
 
Laet staen hu worppen.
Onreyn
 
Verstaet myn segghen.
100
Beziet oft ghyt doen wilt/ zonder janghelen.
Vreidsaem Ghenouchte gheabituweirt als een landsman met beesten honden ende anders.
 
Ontbeyt laet my spreken van manghelen
 
Die jaerlicx de maerdt/ ter causen van dien
 
Comme besoucken.
Eerbaer
 
Thoocht vp laet zien
 
Wat ghy vermanghelen wilt te deser feeste.
Vreids.
105
Dier ouer dier/ beeste ouer beeste
 
Ghelyc ouer ghelycke/ tsy leuende of doot
 
Sallic barteren/ tsy cleen of groot
 
Alzoo jc jaerlicx/ bem ghewuene.
 
Dus wilge manghelen/ jc bem de ghuene
110
Die hu gherieuen zal/ gheseyt jnt platte.+
Vileyn.
 
Tmyne ouer et jouwe?
Vreids.
 
Jae.
Eerbaer
 
Kir hoort me doch datte.
 
Thuere ouer tzyne/ welc een vondeken.
Onreyn
 
Jc hebbe vermanghelt/ menich pondekin
 
Van myn dryakel/ binnen uwen craeme
115
Ende leuende water/ binnen uwen lichaeme
 
Ghegoten mildelic/ met blyden ghedaene.
Vileyn.
 
Ghy?
Onreyn
 
Jae.
Vileyn.
 
Doet dat een ander te verstaene.
 
Tes varre van daer/ wel lieue clucht.
Onreyn
 
Jc salt doen blycken.
Vileyn
 
Jc en hebs gheen ducht
120
Dat ghy my eenichsins/ zout cunnen bescaemen.
Eerbaer
 
Dat en zoude hem/ niet wel betaemen
 
Vrauwen an te segghene/ eenich gheblaem.
Onreyn
 
Tlaetste doen jc was/ jn hu craem
 
Ghecreechghic van hu/ sulc eenen hurt
125
Dat myn dryakelbusse wiert gesturt.
 
Hu machs wel ghedyncken/ al hebget vergheten.
 
Tcoste my ghenouch.+
Vreids.
 
Tes huer al vergheten.
 
Laet[s] spreken van manghelen/ zoo hier dient
 
Te deser maerdt/ wel lieue vrient.
130
Vrauwenghedyncken/ en es niet groot.
Onreyn
 
Wat wilt ghy vermanghelen?
Vreids.
 
Een aecxter/ ofte een wouterloot
 
Sallic vermanghelen/ licht als een plume.
Eerbaer
 
Welcke manghelynghe.
Onreyn
 
Tes de costume
 
Van deser maerdt/ zo elcken wel weet.
135
Jc gheue hu een catte ofte hondt ghereedt
 
Ouer hu vueghels alle beede.
Vreids.
 
Jc hoore noch woorden van besceede.
 
Te rechten dat jc my seluen paye.
Onreyn
 
Jc weet noch te vyndene een doode craye
140
Inschelycx ratten zoo doe jc ooc musen
 
Sacken met vloyen/ zo doe jc ooc lusen.
 
Beziet waer ouer/ wilt ghy barteren?
Vileyn.
 
Welcke coopmanscepe.
Eerbaer
 
Jc zoude lieuer tarderen
 
Myn meersse te vermanghelen/ ouer ander waere.
Onreyn
145
Wat seghtger of myn weerste caere?
 
Wilt my berechten/ te deser hueren
 
Ofge jnt manghelen/ wilt aventhueren+
 
Tjouwe ouer tmyne/ met een clouc moedeken.
Vileyn.
 
Handt van der banck wel lieue bloedekin.
150
Tvleesch es bescoot/ hier gheseyt mondelynghe.
 
Jc en zoude niet willen/ om uwe prondelynghe
 
Myn craem rechten/ wel lieue gheck.
Vreids.
 
Tjouwe ouer tzyne.
Vileyn.
 
Jc en hebs gheen ghebreck
 
Souc elders vrecht/ wel lieue polleken.
Eerbaer
155
Tjansoy/ ghy hebt/ een costelic holleken.
 
Naer dat ghy niet en manghelt/ tjouwe ouer tsyne
 
Twort best dat ghy/ my laet te desen termyne
 
Hu craem stofferen/ rasch onghespaert
 
Met mynder meersse./ Want hier ter maert
160
Gheen lieden van myn goet/ naer mynen zin bien.
Vileyn.
 
Quel marchans.
Vreids.
 
Kir doetet beste/ ende wilter jn zien.
 
De man en vercht hu/ gheen waere vermostelic.
Eerbaer
 
Jc houde myn meersse alzoo costelic
 
Als ghy hu craem/ jc darfs my vermeten.
Vileyn.
165
Al varre van daer.
Onreyn
 
Wel moetget weten+
 
Ten dede de meersse/ tmoet wel ontcnocht zyn
 
Hu craem en zoude niet zeere besocht zyn.
 
Dus moet jc de meersse/ bouen hu craem prysen.
Vileyn.
 
Ten mach niet wesen.
Vreids.
 
Men saltge bewysen.
170
Een craem zonder meersse/ ten baet ghestuent
 
Es ghelyc een huus daer nyement en wuent.
 
Ende daer nyement en wuent/ dits goet om bemoeden
 
Wordt min besocht/ dit moetge ghevroeden
 
Dan daer lieden wuenen tsy aerm of rycke.
Eerbaer
175
So eist van een craem/ jnder ghelycke.
 
Dat zonder meersserye/ blyft onghestoffeirt
 
Wort selden van hyement/ ghevysenteirt.
 
Maer een craem ghepareirt/ met meersserye jent
 
Altoos wandelter/ hyement ontrent.
180
Dies de sulcke te bet vent/ jc bems ontcnooppere.
Onreyn
 
Ghemeenelic van twee gaepers/ comter eenen cooppere
 
Of om te vermanghelen/ waere ouer waere.
 
Dus zonder de meersse/ dits openbaere
 
Men zoude hu craem/ niet zeere besoucken.
Vreids.
185
Wat wiltge maken van houde doucken?
 
Ghy en cuntse niet thooghen/ hoet ghebuert
 
Sen zyn ghegaet/ gelapt ghescuert
 
Beplect besmuert/ onzuuer onreyn
 
Twelc es een thooch/ om scauwen vylein.
190
Dus es serteyn/ de meersserye ghepresen
 
Bouen hu coopmanscepe.+
Vileyn.
 
Ten mach niet wesen.
 
Jc pryse den thooch/ te desen termyne
 
Van myn houdt lynwaet.
Vreids.
 
Hoe muechge de pyne?
 
Want als ghy thooch maect/ et es bedect
195
Dan moetge voorde meersse blyuen ghestrect
 
Ende wesen subgect/ tot smeerssmans gherieuen doch
 
Van die hu besoucken.
Vileyn.
 
Ghy hebter scoon brieuen of.
 
Ghy comt eerlic huut/ al beytge langhe.
Eerbaer
 
Ten baet niet al waertge noch zo stranghe
200
Ghy moet de meersse/ onderdaen zyn.
 
Als alle saken/ wel verstaen zyn
 
Ghy en cunt hu seluen/ niet exscuseren.
Onreyn
 
Jc hebbese voorde meersse/ zien verneren
 
Meer dan eens/ met eenen cusse.
205
Want jc sturte/ myn dryakelbusse
 
Binnen hueren craeme/ zeer onvoorzien
 
Ende myn leuende water/ jn teeken van dien
 
Dat jcker noynt/ sint jn en quam.
Vileyn.
 
Daer moetge omme lieghen.
Vreids.
 
Kir en maectge niet gram
210
Dat hy de waerheyt seght openbaer.
Vileyn.
 
Jc segghe et es lueghene.+
Onreyn
 
Jc segghe tes waer.
 
Tghebuerde zo al moetge/ spytten.
Vileyn.
 
Waeric een man/ jc zoudge smytten
 
Vp hu muzeel/ met moede clouc.
Eerlicke Edelheyt gheabytuweirt ghelyc als de heere vander eerlicheyt van Tilleghem.
215
Wat es hier te doene?
Eerbaer
 
Onreyn Besouck
 
Ende Vileyneghe Ghewuente/ zyn ghestoort.
Eerlicke
 
Wat es de cause/ van huerlieder disscoort?
 
Laet my dat weten/ onghespaert.
Vreids.
 
Wy zyn hier al te saemen verghaert
220
Te deser maert/ alzo wy pleghen
 
Ende hebben onderlynghe/ questie ghecreghen.
 
Deen wil den andren ghaen te bouen.
Eerlicke
 
By wat mannieren?
Eerbaer
 
Elc wil prysen ende louen
 
Syn waere de beste/ naer zynen wille.
Eerlicke
225
Jc zalhu beede apointieren van ghescille.
 
So muecht ghy scuwen/ sgramscips fenyn quaet.
 
Wat dynghe anthiert ghy?
Vileyn.
 
Jc thooghe houdt lynwaet
 
Altemets/ wanneirt/ zo comt te puente.
Eerlicke
 
Hoe heet ghy?+
Vileyn.
 
Vileyneghe Ghewuente
230
Heetic naer mynder condicien wete.
Eerlicke
 
Waer hout ghy thooch?
Vileyn.
 
Allomme jnt secrete
 
Van deser eerlicheyt/ oost ende zuudt.
Eerlicke
 
Ende wat es hu gheneerren?
Onreyn
 
Dryakele/ ende woormecruudt
 
Leuende watere/ bringhic hier alle jaere.
235
Dan looppic allomme/ met mynder waere
 
Besoucken ofse/ hyement heift van doene.
 
Vyndicker ligghende somtyts jnt groene
 
Die anden zack/ te vele hebben gheheuen
 
Die can jc ter stondt/ remedye gheuen
240
So datse by dien/ te eer commen te passe.
 
Dan bem jc ghestoffeirt/ van andren ghebrasse
 
Van dieren en pryen/ als honden en catten
 
Lusen/ vloyen/ muzen/ ende ratten
 
Om te vermanghelen/ alsict zo vynde.
245
Met dusdanich gheneerren/ jc my bewynde
 
Duerlooppende de maert/ jn elcken houck.
Eerlicke
 
Hoe es uwen naeme?
Onreyn
 
Onreyn Besouck
 
Met Vileyneghe Ghewuente/ altoos ghepaert.
Eerlicke
 
Jc verbiede hu beeden hier de maert
250
Niet meer te commene van nv voort an.
 
Want zo wye bevonden wort tsy wyf of man
 
Vp dese eerlicheyt jn vileynegher mannieren
 
Jc Eerlicke Edelheyt/ salse doen punyeren+
 
Al waert dat zy ter maert noch zo ghehertich waeren.
Vileyn.
255
Theift costume gheweist/ ouer dertich jaeren
 
Ende tyts meer/ jc wilt bethooghen.
Eerlicke
 
Jc Eerlicke Edelheyt/ en wilt niet ghedooghen
 
Meer te vseirne/ sulcke vyleinicheyt.
 
Dus bannic van hier/ sulcke onreynicheyt
260
Vp cremynele vanghenesse/ jnde keerne.
 
Dus maectge van hier.
Onreyn
 
Harde gheerne
 
Sullen wy vertrecken/ thuwer ghelieften.
Eerlicke
 
Wat eist anders dan een vileyneghe diefte
 
Daer alle sonden/ by grootelic vermeert.+
265
Gheen maerdt en es by sulc volc gheheert
 
Dan van die de coopmanscepe/ volghen openbaer.
 
Dies elc coopman/ van varre ende naer
 
Sulcke maert eenpaer looft ende pryst.
Eerbaer
 
Ghy seght dat waer es.
Eerlicke
 
Nu my bewyst
270
Vp dat jc my/ van gramscepe dweersse
 
Wat es hu gheneerren?
Eerbaer
 
Met alderhande meersse
 
Commic de maerdt/ jaerlicx bespien.
Eerlicke
 
Ende ghy?
Vreids.
 
Jc commese bezien+
 
Om van blyscepe te cryghene/ myn ghevouchte.
Eerlicke
275
Hoe zyt ghy gheheeten?
Vreids.
 
Vreidsaem Ghenouchte.
 
Alle vruecht/ onder den volcke/ dat jc anthiere
 
Ghenouchgelic craeckende/ een cannekin met biere
 
Vileynicheyt scuwende/ jnt nauwe jnt rume.
 
Dits myn manniere.
Eerbaer
 
Ende jc Eerbaer Costume
280
Comme hier jaerlicx/ met blyder atenten
 
Om dat jc myn goet zoude mueghen venten
 
Jn des maerds verchieren/ ende vermeeren
 
Dies jc tallen tyden/ jn duechden jn eeren
 
My thuwen dienste/ als de snelle romme.
Eerlicke
285
Eerbaer Costume ghy zyt my wellecomme
 
Ende Vreidsaem Ghenouchte/ alle beede.
 
Hu lieden gheuic vry vranc gheleede
 
Jnt ghaen jnt keeren/ telcker huere
 
Al myn eerlicheden/ duere.
290
Want Eerbaer Costume van hoogher naeme
 
Ende Vreidsaem Ghenouchte es my bequaeme
 
Hier binnen Tilleghemsche/ bevanc
 
Tallen saysoene.
Eerbaer
 
Hebt minnelicken danc
 
Eerlicke Edelheyt/ tot alder eeren ghehelt.
Vreids.
295
Thuwer eeren hebben wy/ dit voort ghestelt
 
Als hu scaemel dienaers tot uwen ghebode.
Eerbaer
 
Vergheuet ons esser hyet/ buter screue gherelt.+
Vreids.
 
Thuwer eeren hebben wy dit voort ghestelt.
Eerbaer
 
Den gheest daer allen druck by smelt
300
Heift ons bespoeyt/ met heuren zode.
Vreids.
 
Thuwer eeren hebben wy/ dit voort ghestelt
 
Als scaemel dienaers/ tot uwen ghebode.
 
Neimpt danckelic/ wy beuelen hu Gode.

†A†M†E†N†

 

Per my so reine verclaert.


Vorige Volgende