Spelen
(1920)–Cornelis Everaert–
Auteursrecht onbekend
[pagina 451]
| ||||
aant.Esbatement vande zeuen bloetsturtynghen.
| ||||
[pagina 452]
| ||||
| ||||
[pagina 453]
| ||||
Ga naar margenoot+ Blyden Wille.
Godt seynt tgheselscip.
Jonsteghe Daet.
Weist minnelic ghegroet
Blyden
Mannen ende vrauwen
Jonst.
Hier zynde gheseten.
Blyden
Haddic een gheltscip
Jonst.
So waerge ghegoet.
Blyden
Godt seynt tgheselscip.
Jonst.
Weist minnelic ghegroet.
Blyden
5[regelnummer]
Nu lydic ghequelscip
Jonst.
Dat ghyt deruen moet.
Blyden
Therte es vul rauwen.
Jonst.
Dats goet om weten.
Blyden
Godt seynt tgheselscip.
Jonst.
Weist minnelic ghegroet
Blyden
Mannen ende vrauwenGa naar margenoot+
Jonst.
Hier zynde gheseten.
Blyden
Jc Blyden Wille/ naer myn vermeten
10[regelnummer]
Moet vreucht anthieren/ met blyden gheeste.
Jonst.
Jc Jonsteghe Daet/ haddic my ghequeten
Sy zouden verhueghen minste ende meeste.
Blyden
Waeromme zo comt ghy hier ter feeste?
Berecht my dat vp dat hu greyt.
Jonst.
15[regelnummer]
Een clapperken haddet/ hu lichte gheseyt.
Oft hu hyement vraechde/ berecht my doch
Wat zout ghy segghen?
Blyden
Jc en weets niet.
Jonst.
So sult ghy noch
Ten zy dat jct/ hu segghe maet.
Blyden
Jc bem Blyden Wille
Jonst.
Ende jc Jonsteghe Daet
20[regelnummer]
Altyts mynen vrient/ ghejonstich by.
Blyden
Ghy en kunt niet bedryuen zonder my
Al waert ghy alzoo bitter als een quaet zaet.
Jonst.
Men weet wel dat de wille/ voor de daet ghaet.
Maer wille zonder daet/ hooch of leech
25[regelnummer]
Es ghelyc een scaduwe ande weech.
Wille zonder daet/ en vulcomt gheen werck.Ga naar margenoot+
| ||||
[pagina 454]
| ||||
Blyden
Sonder my Wille lecht hier an merck
Sout ghy Daet/ zeer lettelle besocht zyn.
Jonst.
Ende zonder my Daet/ jn sweerels perck
30[regelnummer]
Sout ghy Wille/ zelden vulbrocht zyn.
Blyden
Wille ende Daet/ et moet ontcnocht zyn
Dienen zelden/ ofte lettel versceeden.
Jonst.
Wille ende Daet/ onder ons beeden
Salder hyet vulbrocht zyn/ van dien van desen
35[regelnummer]
Wy Wille ende Daet/ moetender wesen
Hoe zy tghewerck/ tot goet of quaet slaen.
Blyden
Altoos moet jc Wille/ voor de Daet ghaen.
Wat can de Daet/ zonder Wille beclyuen?
Jonst.
Wat can de Wille zonder Daet bedryuen?
40[regelnummer]
Berecht my doch dat/ jn dit bevanc.
Ghy en cunt behaelen danck ofte ondanc
Jc Daet moet hu/ altoos ontrent zyn.
Blyden
Men weet wel/ dat de vrauwen bekent zyn
Om tlaetste te behoudene/ vanden clap.
Jonst.
45[regelnummer]
Voorwaer ghy zyt een lueghenetap.
Want men vynt mannen/ jonck ende hout
Die alleene ghemeenelic/ hebben den cout
Ende tlaetste behouden/ zonder hyements toesegghen.
Blyden
Dat zyn de predicaers.Ga naar margenoot+
Jonst.
Twy wilt ghy belegghen
50[regelnummer]
Altyts de vrauwen/ jn sulc ghebreck?
Blyden
Me segghet costumelic.
Jonst.
Neimpt hu vertreck
Of stilt uwen gheck/ wel lieue luerbeyre.
Al scynt ghy jnt ghaen/ als een stuer meyre
Moy jnt habyt ghelyc een hueverlands drost
55[regelnummer]
Wat achtic dies?
Blyden
Wat heift hu ghecost
Myn moyicheyt/ dat ghy my dies zyt verwyttich?
Jc hoore wel/ an hu woorden spyttich
Hier zoude lichte rysen/ eenen roock snel.
Jc gheift hu ghewonnen.
Jonst.
So muecht ghy oock wel.
60[regelnummer]
Sonder my en vermuecht/ ghy niet en hoyzaet.
Maer seght my/ waeromme dat ghy dus moy ghaet
So houdic hu voor een/ ghepresen ghilde.
Blyden
Mids dattic hier ter feesten wesen wilde
Om alle zwaerheyt te slutene/ buter sille.
| ||||
[pagina 455]
| ||||
Jonst.
65[regelnummer]
Jonsteghe Daet met Blyden Wille
Syn hier heer conync/ als nu ghecommen
Tot uwen profytte/ jc darfs my berommen
Om hu te beghiftene/ naer doude zede.
Blyden
Te beghiftene?
Jonst.
Blyden
Ende waer mede?
70[regelnummer]
Want hu ende my/ en zietmen niet brynghen.
Waer eist present?
Jonst.
Wilt hu wat dwynghen.
Jc Jonsteghe Daet/ tot den conync gheneghen
Hebbe alle saken bestiert/ hier om beweghen.
Men brynghet ghedreghen./ Anziet et juweel.
75[regelnummer]
Twort jent jnt scauwen.
Blyden
Jc zye den platteel
Vp wyens boordt/ staen vaenkens ofte bannyeren.
Jonst.
Dat es ghedaen/ om een verchieren
Voor een behaghen/ jnt zien der ooghen.
Blyden
Jonsteghe Daet/ ghy moet verthooghen
80[regelnummer]
Den conync/ de condicien/ tverstant
Van onsen presente/ by redene want
Hy en zout/ by hem seluen/ niet ghegronden.
Jonst.
Et zalhem ghebueren/ jn corten stonden.
Heer conync mids dat ghy/ te sommegher tyt
85[regelnummer]
Jn varren contreyen/ reysende zyt
So dochten wy/ jn onse jngienicheyt
Om hu te beghiftene/ by voorsienicheyt
Met dyveerssche specien/ thuwen beclyfue
Confortatyf jn siele/ ende jn lyfue.
90[regelnummer]
Sy sullen hu van grieue/ bescutten snel.
Blyden
Cunt ghy dese specien/ nutten wel
Twort uwen lichaeme/ een confortacie
Ende uwe siele/ eene consolacie
Vp dat ghyse neimpt ter herten jnne.Ga naar margenoot+
Jonst.
95[regelnummer]
De naeme Jhesus/ ten eersten beghinne
Wiens zoetheyt/ ons wel om louen staet.
Want zyn zoetheyt/ alle zoetheden te bouen ghaet.
Zeuen zoetheden/ dies den vyant ve[r]noeyt es
Ons vut zyn precieus/ lichaeme ghevloeyt es
100[regelnummer]
Als quytscel/ vergheuenesse ende ghenaede
Pays/ accoort/ ontslach/ van mesdade
Ende by hem es gheopent/ shemels tresorye.
| ||||
[pagina 456]
| ||||
Blyden
Dit beteekent/ de zeuenderande tregye
Die gheconfyt licht/ deen onder dandre
105[regelnummer]
Als pynghelen/ ghynghebeer ende colyandre
Azenueten/ canneel/ ende amandelen
Mids araengnen./ Dese doen verwandelen
De smaecke der bitterheyt/ ende corrupcien verghaen.
Jonst.
Dese zoetheyt wy/ by Jhesus verstaen
110[regelnummer]
Dien wy hu brynghen/ hier jn fyguere
Wiens zoete lichaeme/ edel van nathuere
Zeuen reysen/ om ons alder behoet
Ghelaeten sturten heift/ zyn helich bloet
Et welcke wy by zeuen specien ghelycken
Blyden
115[regelnummer]
Ghelyc alst hier/ voor ooghen mach blycken
Zeuen specien/ jn zeuen vaetkens ghedeelt.
Deen behouuet lichaeme/ dander de siele heelt.
Maer wanneer wast/ seght zonder vermyden
Teerste bloetsturten?
Jonst.
Jn Jhesus besnyden
120[regelnummer]
Wiert bloet ghesturt/ hout zynde acht daghen.
Syn teederste let/ moeste de cracht draghen
Der pynen bittreheyt/ om te thooghene bloot
Dat hy puer meinsche was/ tonser noot
Jn zyn mannelic let/ wiert hy besneden daer.Ga naar margenoot+
Blyden
125[regelnummer]
Jnt eerste vaetken es zeduwaer
Twelc es een specie bittre om prouuen.
Nochtans zo esse/ tot skynders behouuen
Tjeghens de woormen/ medecynael.
Jonst.
Jhesus liet hem/ besnyden principael
130[regelnummer]
Jn dit let/ tjeghens de groote furye
Van den vulen woorm/ der luxurye
Die Syban/ Rubem/ ende Anam ontheerde
Lodt/ Dauidt/ Salomon/ ende de vyf steden verzeerde.
Dus moet ghy hu/ tjeghens der luxurien val
135[regelnummer]
Heer conync besnyden.
Blyden
Jc ghelooue hy en zal.
Hy mochte hem seluen/ jnt snyden myncken.
Of hy een wyf creghe/ wat mochtse dyncken
Dat hy een cappoen waere/ ofte veyaert?
Jonst.
Ten verstaet hem zo niet/ lieue keyaert.
140[regelnummer]
Jc meene et besnyden/ der luxurien daet.
Blyden
So segghet dan/ dat ment verstaet.
Ghy weit wel/ jc bem een lettelken bot.
| ||||
[pagina 457]
| ||||
Jonst.
De tweeste bloetsturtynghe/ van Jhesus ons Godt
Ghebuerde jnt houeken/ met ghebeden heet
145[regelnummer]
Daer hem brack/ vut zyn leden tzweet
Waeter ende bloet/ duer tancxstich ghedeer
Der pynen naeckende.
Blyden
Tweeste vaetkin/ es ghynghebeer
De welcke specie/ es heet ende wack
Jnden mondt amperich/ wat smaeckende brack
150[regelnummer]
So men jnt nutten ghevoelt eenpaer.
Jonst.
Omde groote sonde/ zweete Jhesus daerGa naar margenoot+Ga naar voetnoot+
Der ghulsichede/ die hy betruerde
De welcke jn Aman/ Esau/ ende Ysaac ghebuerde
Jobs kyndren/ ende de Amaliciten.
155[regelnummer]
Siet hoe Jhesus/ de sonden wilde quytten
Jnt houeken met soberheyt/ tot dien bereedt was.
Syn bloet ghesturt/ vereenicht jnt zweet was.
Heer conync weist sober/ naer Jhesus belasten
Jn heten jn dryncken.
Blyden
Sal den conync vasten.
160[regelnummer]
Tot dat hy zweet/ gheseyt jnt claere ziet
Hy en eidt noch jn eenen jaere niet.
Hy zoude eer steruen van ghebreken.
Jonst.
Ken meene zo niet./ Wat dient sulc spreken?
Hy mach wel heten/ ende dryncken betaemelic
165[regelnummer]
Naer dat hem behouft lichaemelic
Sonder ghulsich zynde/ te gheenen keere
Als beesten diet vutworppen.
Blyden
Et blyct nu eere
Eenen back vut te drynckene/ zonder snouuen.
Jonst.
De derde bloetsturtynghe moeste Jhesus prouuen
170[regelnummer]
Jnt huus van Pylatus/ byde Jeuden wreet
Alsmen hem met scerpe/ gheesselen smeet
Twelc hy verdrouch/ pacient odmoedich
Vut vieregher liefde.
Blyden
De derde specie gloedich
Dat es pepere die tot desen behoort.
175[regelnummer]
Dese specie alle quetsueren verstoort.
Dat weetmen wel/ van houden tyden.
Jonst.
De gheesselynghe/ heift Jhesus willen lyden
Omde sonde van nydicheyt/ niet om verstranghenGa naar margenoot+
| ||||
[pagina 458]
| ||||
By Rachel/ Abimalech/ ende Jacop ghehanghen
180[regelnummer]
Den kyndren Chore/ Josephs broeders onredelic.
Heer conync merct hoe Jhesus vredelic
Nydicheyt met paciencie/ heift willen versoeten.
Blyden
Sal den conync hem seluen smytten moeten
Of van die hem benyden/ laeten smytten?
185[regelnummer]
De kynders zoudent/ hem verwytten
Ende achter hem wysen/ by ende breet.
Jonst.
Om een nydich meinsche/ gheen meerder leet
Dan die benyt es/ jn snyders presencie
Eenpaer te hebbene/ paciencie.
190[regelnummer]
Hier mede zal elc zynen vyandt dwynghen.
Blyden
Wye can dat doen? Ghy pypt goe dynghen.
Tbloet der meinschen/ es te lichte ryselic.
Jonst.
De vierde bloetsturtynghe/ es ons bewyselic
Dat Jhesus/ vut des shemels troone
195[regelnummer]
Ghecroont was met/ eender doornecroone
By wiens sceerpheyt/ hem de eerssenen duersteken zyn.
Blyden
Hier by mach/ nardus gheleken zyn
Welcke specie es/ een zadeken cleene.
Van sulc saluich/ waterkin Magdaleene
200[regelnummer]
Vp Jhesus hooft sturte/ ter conforterynghe
Van al zyn leden.
Jonst.
Der croonen vernerynghe
Leedt Jhesus tjeghens/ thoueerdich straelen
Dat Lucifer sloot buten/ der hemelscher saelen
Adam/ Roboam/ ende Senacerif verdoofde
205[regelnummer]
Die Olifernus/ Aman/ ende Anthiocus gheloofde
Daer groote menichte van sonden vut spruut.Ga naar margenoot+
Blyden
Thooft dat princepael es/ sleuens virtuut
Heift Jhesus ghebenendyt/ laeten croonen
Met sceerppen doornen/ om ons aerme persoonen
210[regelnummer]
Te wysene den wech/ der odmoedicheden.
Jonst.
Alst hooft doolt/ zo doolen de leden.Ga naar voetnoot+
Hier omme Magdaleene/ de salue ghoot
Vp Jhesus hooft/ omdat by dien ter noot
Verzoeticheyt zouden/ ghecryghen de leden.
Blyden
215[regelnummer]
Scuut alle specien der houeerdicheden.
Zoo wort ghy van Godt ende meinschen gheacht.
Jonst.
De vyfste bloetsturtynghe/ van grooter cracht
| ||||
[pagina 459]
| ||||
Was als de Jeuden/ quaet ende erch
Hem ontcleeden/ vp den Caluarien berch
220[regelnummer]
Daer zy hem vut trocken met nyde gloedich
Syn cleederen/ dies nyeuwe bloedich
Wierden zyn wonden/ jnt gheheele doe.
Blyden
Dit draeghen wy den canneele toe
Twelc es de scorsse/ van een cleen boomken.
225[regelnummer]
Dese specie gheift/ een ghuerich ghoomken.
Oock esse medecynael/ groot van pryse
Dies mense oorboort/ jn meneghe spyse
Jn hem seluen drooghe/ zoet binden monde.
Jonst.
Jhesus/ omder ghiericheden sonde
230[regelnummer]
Wiert ontcleet/ als de moedernaecte
Omde barnende ghiericheyt/ die noynt en slaecte
Jn Acher/ Jesy/ ende Samuels kyndren ghemeene.
Blyden
De Jeudsche bracken/ sondich onreeneGa naar margenoot+
Hebben vut ghiericheyt/ ongheheilt
235[regelnummer]
Om Jhesus cleederen/ ghedobbelt ghespeilt.
Huer ghiericheyt/ en conste noynt zyn versaet.
Jonst.
Et spil doet menich meinsche/ groot quaet.
Wachtes hu heer conync/ dat es ons bede.
Selden doet mer/ voordeel mede.
240[regelnummer]
Et pleicht zo menich man/ te scendene.
Blyden
Speilt lieuer een mommecanche/ met den lendene
Hyeuwers secreit/ onder Venus dieren.
Jonst.
Wacht hu van spelen.
Blyden
Scuut sulcke dangieren.
Hu zal te beter/ huwelic ghebueren.
Jonst.
245[regelnummer]
Tseste bloetsturten/ vul van dolueren
Was doen Jhesus/ wiert ghestrect
Vp thout des crucen/ onmeinscelic gherect
Handen voeten/ met naghels duersleghen.
Blyden
De sesste specie/ accoordeirt hier jeghen
250[regelnummer]
Twelcke zyn/ geroffelnaeghels cuerlic
Wiens virtuut/ den meinsche nathuerlic
Es een vutnemende/ confortatyf
Versterckende smeinschens/ zinnen jnt lyf
Vervromende tlichaem/ jn een verstercken.
Jonst.
255[regelnummer]
Tjeghens de sonde/ des traecheyts ghewercken
Leedt Jhesus pyne/ groot bouen sommen.
Voor die traeghelic/ tot Gods dienste commenGa naar margenoot+
Als Hely priester/ ende Sysarus capeteyn was
| ||||
[pagina 460]
| ||||
Jhesus heift ghesturt/ zyn bloet dat reyn was.
260[regelnummer]
Heer conync stelt traecheyt/ jn hu versmaetheyt.
Blyden
Ledicheyt es moeder/ van alder quaetheyt.
Sou brynct de siele jn dhelsche pyne.
Jonst.
Tseuenste bloetsturten/ der misterien divyne
Dat Jhesus/ om onse salicheyt ontfync
265[regelnummer]
Was doen hy/ andt hout/ des crucen hync
Doen Longius/ zyn ghebenendyde zyde
Duerstac ende maecte/ eene wonde wyde
Welc bloetsturten ghebuerde/ naer Jhesus doot
Waer vut dat bloet ende water vloot
270[regelnummer]
Ouervloedelic/ als der gracien fonteyne.
Blyden
De zeuenste specie/ es de edele greyne
Die van allen meinschen es begheert.
Want zy jnt lichaeme/ alle pynen vertheert
Weedom paysierende/ van binnen en buten.
Jonst.
275[regelnummer]
Jhesus heift willen zyn zyde ontsluutten
Omde sonde van gramscepe/ van vreimder condicie
Die Caym en Moyses suster/ brochte jn malicie
Jesabel ende Saul./ Theift elcken verdrooten.
Want by gramscip wiert den hemel ghesloten
280[regelnummer]
Ende bleef ghesloten/ tot ghemaect wiert den pays
By Christus bloetsturten.
Blyden
Shemels palays
Heift ons Jhesus/ gheopent zoet
Met tjnderste/ van zynder herten bloet.
Ooc esser by ghenomen/ svyants cracht.Ga naar margenoot+
Jonst.
285[regelnummer]
Heer conync dese bloetsturtynghe/ jn hu herte scacht
Dach ende nacht/ waer ghy ghaet vaert of ryt.
Jhesus heifse ghelaten/ tot ons alder proffyt.
Prentse jn uwer herten/ disscrecien.
Blyden.
Ende dander zeuenderhande/ specien
290[regelnummer]
Of hu onvoorsien/ hyet mesquaeme
Brynghen wy ten behouue/ van uwen lichaeme.
Eist noot zy sullen/ hu conforteren.
Jonst.
Wilt hu/ den vyant persequeren
By eeneghe temptacie der zeuen dootsonden
295[regelnummer]
Peynst dat Jhesus/ bloetsturten tallen stonden
Remedie es ende vulmaecte medecyne.
Blyden
Neimpt danckelic/ heer conync/ te desen termyne
Den blyden wille/ met de jonsteghe daet
Jonst.
Deur Christus bloetsturten/ ende bitter pyne.
| ||||
[pagina 461]
| ||||
Blyden
300[regelnummer]
Neimpt danckelic heer conync/ te desen termyne.
Jonst.
Sluut Jhesus passye jn uwer herten scryne.
Ghy wort besceermt/ voor svyants bescaet.
Blyden
Neimpt danckelic heer conync te desen termyne
Den blyden wille/ met de jonsteghe daet
305[regelnummer]
Ende de naeme Jhesus/ jn hu herte ontfaet.
Die mach hu brynghen ter vpperste glorye.
Jonst.
Bewaert dit beildekin/ tot eender memorie
Van de ghuene/ diet hu doen bescyncken.Ga naar margenoot+
Blyden
Vp dat ghyse muecht hebben/ jn hu ghedyncken
310[regelnummer]
Waer ghy reyst/ jn doorpen jn steden.
Houdet eeuwich by hu.
Jonst.
Doet huerlieder bede
Dat ghy Gods vrede/ muecht ghewinnen fyn
By den Heleghen Gheest/ daer de Drye Santinnen zyn.
†A†M†E†N†
Per my so reine verclaert. Ao. 1530. |
|