Spelen
(1920)–Cornelis Everaert–
Auteursrecht onbekend
[pagina 243]
| ||||||||||||
aant.tSpel van dOnghelycke Munte.
| ||||||||||||
[pagina 244]
| ||||||||||||
| ||||||||||||
[pagina 245]
| ||||||||||||
Ga naar margenoot+ Den Daghelicxschen Snaetere als een apelwyf vp straete staende met twee manden an elken aerm een.
Waer naer beytge? Wilt beghunnen.Ga naar voetnoot+
Doet tvolc ghereedscepe zonder vermyden.
Sulc Rethorisien sittende of staende vp den waghene.
Jc zoude tvolc wel ghereedscepe junnen.
Daghel.
Waer naer beytge? Wilt beghunnen.
Sulc
Wat zoudic alleene bedryuen cunnen
Daer de lieden jn zouden verblyden?
Daghel.
Waer naer beytge? Wilt beghunnen.
Doet tvolc ghereedscepe zonder vermyden.
Sulc
Jc biddu wilt een lettele lyden.
Want my ghebreict een personage.
Daghel.
Tjacop Thuenus jc hoore rage.
Sal tvolc daer naer/ hier moeten draelen?
Sulc
Men ghaeter omme.
Daghel.
Wat men darf hem niet halen.
Jn dien ghy hu wildet/ laeten ghenoughen
Jc salder lieuer my seluen toe voughen
Om te beghunnen onghelet.
Sulc
Vp den bouck?
Daghel.
Wat zoude my letten?
Daghel.
Jc comme ter stont. Wilt stellen de leere
20[regelnummer]
Vp dat jc bouen mach gheraecken snel.
Sulc
Jae maer besproken boonen smaecken wel.
Dat ghy zout waenen eer wy beghinnen
Hooghe gheloont zijn/ of vele winnen
Ghy zout faylgieren van sulc meenen.
25[regelnummer]
Want Rethorisienen
Daghel.
Doen tvolc lachghen
Sulc
Maer selue zy weenen.
Dus es de cunste van cleenen proffytte.
Daghel.
Dat en achtich niet een mytte.
Jc hoore wel dats de cause ongheheilt
| ||||||||||||
[pagina 246]
| ||||||||||||
Datmer zo lettel spelen/ heift ghespeilt.
30[regelnummer]
Cost te hebbene ende quisten zinnen
Wye zoude by sulcke listen winnen?
Sulc zoudet scuwen/ te lande te watre.
Sulc
Hoe es uwen naeme?
Daghel.
Den Daghelicxschen Snaetere
So ghy muecht mercken achter ende vooren vrient.
Sulc
35[regelnummer]
Ghy zyt die my naer tbehooren dient.
Wy beghonsten zonder te vertraeghene
Waerder noch een.Ga naar margenoot+
Daghel.
Wye ghebreicter noch?
Sulc
Menichte van Volcke.
Daghel.
Die staet hier ande waghene
Gheestelic ende weerlic weert om louen.
Sulc
Seght hem dat hy comme bouen.
40[regelnummer]
By hem sullen de lieden cryghen tverstant.
Daghel.
Menichte van Volcke biet my de hant.
By ons te commen wilt weder legghen niet.
Menichte van Volcke.
Wat zoudicker doen?
Daghel.
Hy salt hu segghen ziet
Sulc Rethorisien jc my als de snelle romme.
Sulc
45[regelnummer]
Menichte van Volcke wellecomme.
Jc dancke hu dat ghy tmywaerts ghejunstich zyt.
Menichte
Wats hu belieuen?
Daghel.
Om dat ghy cunstich zyt
Jn allen aerten/ zeer menichfuldich
Sulc Rethorisien wilt wesen ghehuldich
50[regelnummer]
Als persoonage te zynen verstyuene.
Menichte
Es den tyt nv om vruecht te bedryuene?
Voorwaer neens twelc my meshaecht.Ga naar margenoot+
Daghel.
Menichte van Volcke heift altemets ghevraecht
Sulc Rethorisien om jnden mondt te tastene
Waer omme dat men jnden vastene
55[regelnummer]
Niet en speilde zoomen om spoeden plochte.
Sulc
Omde redene voorsproken hyt ghevroeden mochte.
Cost te doene/ ende cleene gaudacie
Moeyte om tleenen der habytuwacie
60[regelnummer]
By tweygheren van dien zo eist ghelaten.
Daghel.
Men loopter wel mede achter straten
Allekynderdaghe met sondeghe atenten.
| ||||||||||||
[pagina 247]
| ||||||||||||
Schelycx jnt draeghen van presenten.
Vreest men dan niet voor tbeplecken?
65[regelnummer]
Tot haelwaericheden/ om scimpen ghecken
Hier toe leent men de habituwacie meest.
Sulc
Menichte van Volcke/ ghy en hebt gheenen gheest.
Seght ons den quets van uwer deerrynghe.
Menichte
Thooft es vul fantasyen therte vul zweerrynghe
70[regelnummer]
Mids dat wasdom neerrynghe/ my zyn ontvoert.
Sulc
Ten es gheen wonder al zyt ghy beroert.
Menichte van Volcke/ al hebt ghy benauwen
Jc hope eer lanc zonder verflauwen
Den tyt zal beteren.
Menichte
Jc en hebs gheen betrauwen.
75[regelnummer]
De beterynghe neimpt te veil delays.Ga naar margenoot+
Daghel.
Et scheen mochtet worden pays
De beterynghe quaeme/ met vullen stroome fyn.
Et zouder al bueter tot den boome zyn.
Maer dOnghelycke/ Munte doet veil quaets.
Menichte
80[regelnummer]
Ende my Menichte van Volcke veil bescaets.
Dies lydic als den/ ghequelde leet.
Daghel.
Daer men proffyt vp den ghelde weet
Hier by tneerssen/ ende ghunder by et hooghen
Daer volcht neerrynghe/ et blyct voor ooghen.
85[regelnummer]
Want om wasdom/ den coopman doet nauwe list.
Sulc
Neerrynghe man ende vrauwe mist
Jnt landt daermen de munte verneirt
Alsmense elders hoogher vzeirt
Cours te laten hebben ofte ghanc.
Menichte
90[regelnummer]
Neerrynghe den coopman volcht bedwanc.
Want daer de munte/ ten hoochsten loopt
Den coopman alderande waere coopt
Omden pennync ten hoochsten te begheuene.
Daghel.
Den coopman weet tweesins/ proffyt te beleuene
95[regelnummer]
Daer de munte hooghe/ ghaet jnt openbaere.
Tdeene an tghelt/ tdander ande waere
Dus volcht hy tvoordeel/ van proffytte.
Sulc
By dien zoo wortmen de neerrynghe quytte.
Want zou volcht de munte/ ter hoochster reyngnacie.
100[regelnummer]
Dus daer de munte staet ter neirster valuwacie
Daer moet de vtynghe/ van coopmanscepe minderen.Ga naar margenoot+
Menichte
dOnghelycke Munte/ doet my groot behinderen,
Want volc van neerrynghe/ ende ambochslieden
| ||||||||||||
[pagina 248]
| ||||||||||||
Moeten ten verliese/ duer dit ghescieden
105[regelnummer]
Huerlieder werck gheuen/ ten naesten cooppe
Ende tghelt ontfanghen/ ten hoochsten looppe
Sullense vtynghe hebben van hueren goede.
Daghel.
Tzyn twee slaeghen zoo jc bemoede
Jn een wonde/ met allen quetselic.
Sulc
110[regelnummer]
Als Menichte van Volcke hem wort besletselic
Den coopman zyn waere an te hanghene
Omden pennync ten hoochsten te ontfanghene
Tes te bemoedene hy stelter de waere naer.
Menichte
Hoe? Te hoogher?
Sulc
Jae.
Menichte
Tes varre van daer.
115[regelnummer]
Den coopman es te subtyl bedeghen.
Hy weet al watter vp es gheleghen.
Hy kent de weerde/ van wat waere et zy.
Oock brynghmense hem/ ouervloedelic by
So dat hy kuere heift te zynen verkiese.
120[regelnummer]
Deene gheifse te wasdomme dander te verliese
By dOnghelycke Munte/ jnt bemerck.
Daghel.
Jc pryse leghe leden/ voor ledich werck.
Verlies te doene/ en waere mynen wille niet.
Sulc
Menichte van Volcke zit bycans stille ziet.Ga naar margenoot+
125[regelnummer]
Die hier voortyts/ plochten neerrynghe te makene
By dOnghelycke Munte pooghen zy te slakene
Dies den Scaemelen Aerbeyder ghaet te ruwyne.
Den Scaemelen Aerbeyder.
Dat blyct nv daghelicx wel andt scyne.
Daer jc te biere te wyne plochte te ghaene
130[regelnummer]
Jc ghedoe nv met sulc dranck als de zwaene.
Oock slachtich den huul die zyn bejach
Haelt by nachte scuwende/ den dach.
Scaemte doet houden taensichte verboorghen.
Daghel.
Den Scaemelen Aerbeyder mach wel zoorghen.
135[regelnummer]
Als Menichte van Volcke/ die hem onderhilt
Neerrynghe laet vaeren/ ende van werckene stilt
Peynst oft hem scilt/ ende zeere meshant.
Menichte
Jc en cans ghebeteren/ by redene want
Om hem te helpene zoudic my bederuen
140[regelnummer]
Ende tdeen verlies vp tdander verweruen
Duer dOnghelycke Munte/ groot bouen nommere.
| ||||||||||||
[pagina 249]
| ||||||||||||
Sulc
Sulc Scaemel Aerbeyder lyt bedecte commere
Al eist dat hy tschoonste voorwaert stelt.
Daghel.
Sulc Scamel Aerbeyder daghelicx quelt
145[regelnummer]
Eer hy den soberen cost can ghewinnen.
Aerbeyd.
Menichte van Volcke/ laet my verzinnen.
Maect my te binnen/ de saken vroet.
Waer omme ghy dus lettel maecken doet
Van alderhande werck/ seght my tbesceet.Ga naar margenoot+
Menichte
150[regelnummer]
Om dat jc zo sober vtynghe weet.
Daer segghic hu de waerheyt ten eersten punte.
Aerbeyd.
Wye es de cause?
Menichte
dOnghelycke Munte
Brynght Menichte van Volcke/ jn groot betrueren.
Daghel.
Moet dOnghelycke Munte noch langhe ghedueren
155[regelnummer]
Ender gheen provysie/ en wort ghescoren waen
Menichte van Volcke/ zalder by verloren ghaen
Ende den Scaemelen Aerbeyder blyuen tondre.
Aerbeyd.
Menichte van Volcke jc biddu bysondere
Vp dat jc mach mynen commer stelpen
160[regelnummer]
Weist myns ghehuldich.
Menichte
Jc en wist hu hoe helpen.
Want dOnghelycke Munte/ gheseyt jnt claere
Maect my puer gheldeloos. Maer wilt ghy waere
Die machic hu voorden/ aerbeyt an hanghen.
Of wilt ghy den pennync ten hoochsten ontfanghen
165[regelnummer]
Daer of gheuic hu kuere/ tot uwen verkiese.
Aerbeyd.
Welc tzy twort grootelic te mynen verliese.
Maer die in nooden es ten baet gheen stedich staen.
Tes beter wat ghedaen dan ledich ghaen.
Altoos moet men heten/ esmen besich of stille.
Menichte
170[regelnummer]
Ooc zo besprekic naer mynen wille
Twerck ghewrocht te hebbene/ te mynder bate.Ga naar margenoot+
Aerbeyd.
Menichte van Volcke/ jc en salt niet laten
Hoe wel ghy hu meskin tmywaerts scerpich slypt.
Jc moet nv danssen alzoo ghy zeerpich pypt.
175[regelnummer]
Godt wil my eer lanc tot beter ghewin spoen.
Menichte
Ten dede compassye/ jc zoude noch min doen.
Maer vp hu claghen zo hebbic deerren.
Dus sallic my noch/ al scoonekins gheneerren
Thuwen onderstande tot den tyt betert.
Daghel.
180[regelnummer]
Maer meest om hv syngulier proffyt ghetetert.
Want wat verlies vp den goede by jnterreeste wast
| ||||||||||||
[pagina 250]
| ||||||||||||
Den Scaemelen Aerbeyder draeghet meeste last.
Menichte van Volcke sciet goelic van tusschen.
Aerbeyd.
Vp dat jc zoude ghebreckelic noot blusschen
185[regelnummer]
Om my te behelpene/ zo bem icx ghedooghere
Dat jc waere of ghelt/ neme te hooghere.
Al verliesicker wat an/ wat achtich datte?
Jc ouerdyncke jn my seluen/ ende jc scatte
Van wat te werckene/ comt ommers hiet
190[regelnummer]
Maer van leich te ghaene / comt gheen tyt niet.
Jc peynse daer myn dachhuere heet acht grooten weert
Dat jcker viere behoude. / Al bem jc ghedeert
By dOnghelycke Munte/ jc moets ghenieten.
Want alst Godt verdriet/ tsal zyn heleghen verdrieten.
Pausa.
dOnghelycke Munte een vrauwe behanghen met pennynghen van dyveerssche munten. 195[regelnummer]
Jc myne der eerden van Gode ghescepen
Ten behouue der meinschen vp teerdsche dal
Van dyveersschen valuere/ teender munte begrepen
Om Menichte van Volcke hier ouer al
Te verlyckene/ want twistich ghescal
200[regelnummer]
Doe jc myneren by mynder practycken
Tusschen Menichte van Volcke groot ende smalGa naar margenoot+
Ende den Scaemelen Aerbeyder der ghelycken.
Want zo men my nv/ ter weerelt ziet blycken
Van dyveersschen aloye/ elc naer zyn weerde
205[regelnummer]
Dats princepael/ omden scaemelen en rycken
Jn payse te houdene hier vp der eerde.
Nv comt met een vpgheblasen houeerde
Menichte van Volcke/ die my beliecht
Segghende dat neerrynghe te voet te peerde
210[regelnummer]
By mynen toedoene van hier vervliecht.
Die dat waent of seght hy hem bedriecht.
Want elcken ghelyc bem jc een jundere.
Daghel.
Kyct omme. Wye comt ons ghundere.
Met pennynghen behanghen/ als sint Joos met scelpen?
Menichte
215[regelnummer]
dOnghelycke Munte.
Aerbeyd.
Comtse ons helpen
So salse vry wel naer onsen danc staen.
Daghel.
Sou dynctme seker onghelyc ende manc ghaen
Deen tyt hoogher ende dander tyt nedere.
Wat lieue Munte keert weder keert wedere.
| ||||||||||||
[pagina 251]
| ||||||||||||
220[regelnummer]
Ghy ghaet hier qualic/ onder shemels wolcke.
Munte
Wat? Mach jcx?
Aerbeyd.
Neen.
Menichte
Hoe zoo?Ga naar margenoot+
Munte
Ghy Menichte van Volcke
Doet my dus oneffene traetssen.
Menichte
Wye? Jcke?
Munte
Jae jn dyveerssche plaetsen
Bem jc by hu vercleent ghelachtert.
Aerbeyd.
225[regelnummer]
Hu vp ende neir ghaen/ hout neerrynghe verachtert
Ende den pennync ghesloten zo Menichte van Volcke claecht.
Munte
By wat condicien? My dat ghewaecht.
Want by my seluen/ dits goet om beseffen
En can jc my verneirssen noch verheffen
230[regelnummer]
Jnder ghelycken verzwaeren noch verlichten
Ghemerct dat van aloye/ ende van ghewichten
Elcken pennync vp zyn weerde es ghesleghen.
Daghel.
Daer moetic ommers segghen tjeghen.
Cunt ghy hu seluen neirssen noch rysen
235[regelnummer]
Hoe comt ghy dan willet ons bewysen
Dus onghelyc ghaende jn een ghelyc landt?
Aerbeyd.
Jae seght ons daer of trechte verstandt.
Want al ghaet ghy hier naerde behoorte
Comt ghy thien of twaelf mylen buter poorte
240[regelnummer]
Ghy wort gheresen hoogher dan hooghe.
Munte
Dat doet Menichte van Volcke by ghedooghe
Jn eeneghe steden vut een affexcie ghierich
Tjeghens sheeren verbodt/ scadelic dangierich
Den Scaemelen Aerbeyder jnt ghemeene.
245[regelnummer]
Want jc bem als myne/ gheordoneirt alleene
Om elcken ten nausten te verlyckene.Ga naar margenoot+
Dus en comt by my niet/ sneerryncx bezwyckene
Al spreict Menichte van Volcke te mynen belastene
Somtyts ter contrarie.
Daghel.
Dats goet te tastene.
250[regelnummer]
Waen Munte al moet ghy jnden wyt staen
Et doet al syngulier proffyt waen
Daer Menichte van Volcke meest naer poocht.
Aerbeyd.
Tes jnderlic jnt ghedueren,
Daghel.
Tes scadelic ghedoocht
Jn landen van payse ende onder een heere.
Munte
255[regelnummer]
Te mynder exscusacie dat jc my keere.
| ||||||||||||
[pagina 252]
| ||||||||||||
Jc en bem niet beter wye met my quelt
Dan jc jn valuere/ by weerden bem ghestelt
Van keyser of conync onverzweghen
Jn wiens landt dat jc bem ghesleghen.
Pausa.
Redelic Ghevoel.
260[regelnummer]
Lof danc glorie/ zy toe ghescreuen dy
Jn onhendegher memorie/ die eeuwich verheuen zy
Almuechghende Godt/ wiens gracie divyne
Slichaems cheborie/ hier jn tleuen ghy
Vulmaecte victorie/ hebt ghegheuen vry
265[regelnummer]
Kaerle onsen keyser/ alst blyct anscyne
Dies jc Redelic Ghevoel/ te desen termyne
Jnt herte draeghe onsprekelicke vruecht.
Sulc Rethorisien/ hoe muecht ghy de pyne
Dat ghy Menichte van Volcke niet en verhuecht?
270[regelnummer]
Nv zout ghy met rechten thooghen dyn juecht
Om scroonements duecht/ zo jc verstaen hebbe.Ga naar margenoot+
Sulc
Jnden tyt der victorien jc myn devoor ghedaen hebbe.
Jn de tydynghe van payse en hebbic niet ghespaert.
Ter eeren myns skeysers thoochdic mynen aert
275[regelnummer]
Die my naest Gode es liefghetal.
Redelic
Ghy behoort nv thooghene bouen al
Tryonphe groot naer myne beromte.
Sulc
Te vele van een/ en es gheen becomte.
Dat seght men daghelicx jnden ghemeenen ghanc.
Daghel.
280[regelnummer]
Jae jae/ doet moeyte om cleenen danc.
Maect dattet hu buerse naermaels bequele.
Redelic
Menichte van Volcke/ vermach wel vele
Sulc Rethorisien te loonen naerden behoore zaen.
Daghel.
Menichte van Volcke/ heift de luus jn dhoore waen.
285[regelnummer]
dOnghelycke Munte maect hem puer moeloos
Ende den Scaemelen Aerbeyder bystier en goeloos.
Dus en hebbense tot vruechden zin noch moet ziet.
Redelic
dOnghelycke Munte?
Sulc
Jae.
Redelic
Voorwaer zen doet niet.
Et liecht al elders naer mynen beseffene.
Sulc
Om Menichte van Volcke den moet te verheffeneGa naar margenoot+
Redelic Ghevoel wilt hem gheuen troost.
Ghy weit wat hem jnt leuen noost.
Doet dat hyt worde een verstekere.
| ||||||||||||
[pagina 253]
| ||||||||||||
Dat biddic hu hertelic.
Redelic
Jc sal zekere.
295[regelnummer]
Maer eerst willic haelen myn jngienicheyt
Om hem te troostene met voorsienicheyt.
Pausa.
Aerbeyd.
Menichte van Volcke weist myns ghehuldich.
Dat biddic hu hertelic zeer menichfuldich.
Want noot dwynter my toe dies ghelooft
300[regelnummer]
Dat jc hu bidde.
Daghel.
Hy drayet thooft.
Hu bidden dat ghaet hem lettele jnne.
Aerbeyd.
Menichte van Volcke met herten met zinne
Ghy behoort my Aerbeyder dach ende nacht
Ghehuldich te zyne/ met al uwe cracht.
305[regelnummer]
Want an hu Menichte van Volcke/ cleen ende groot
Moetic Scaemel Aerbeyder winnen myn broot.
Gheen renten dan wercken jc en weet.
Ende alst twerc faelgiert/ zo moetic ghereedt
Wyf ende kyndren met honghereghen doluere
310[regelnummer]
Vut nootsakelicheden zenden voor hu duere
Om by hu te ghecryghene der benauten ontset.
Daghel.
Waenge dat Menichte van Volcke daer vp let?
Hu claghen hu bidden hem lettel beroert.
Aerbeyd.
Hoe zoo?Ga naar margenoot+
Daghel.
So ghy ghaet ghevoert
315[regelnummer]
Tscynt dat al hu zinnen naer den thoy staen.
Sulc Scaemel Aerbeyder/ wil alzo moy ghaen
Als eenich poorter ofte eenich rentier.
Ooc ghelaet hy hem coragieus ende fier
Als of hy machtich waere ende rycke.
320[regelnummer]
Maer wanneer hy valt by siecten ter tycke
Of dat hy neerrynghe moet deruen een jaer
Aermoede dwynt hem ter stont zo naer
Et sitter al vooren habytten en cleeren.
Aerbeyd.
Jc zoude gheerne/ als ander ghaen met eeren
Hoe wel Menichte van Volcke/ my dies versmaet waen.
Daghel.
Ghy muecht wel eerlic naer uwen staet ghaen.
Beter waere by hu/ eenen pennync vermostelic
Dan te ghaene bouen/ uwen staet costelic.
Et zoude hu profytelicxst menichfuldegher zyn
Ende Menichte van Volcke zoude hu te ghehuldegher zyn
Die by dien verwondert alshu hiet ghebreict.
| ||||||||||||
[pagina 254]
| ||||||||||||
Aerbeyd.
Jc ghelooue dat ghy de waerheyt spreict.
Jc kenne my besculdich jn sulcke ghebreken.
Daghel.
Jn tyden van neerrynghe/ [t]es quaet om spreken
335[regelnummer]
Sulc Scaemel Aerbeyder/ valt zo stedich
Al mach hy wercken/ hy ghaet lieuer ledich
Dan hy Menichte van Volcke zoude ghevoughen.
Men canse te vullen/ qualic vernoughen.
So eshy te sprekene/ ouer tscoere.Ga naar margenoot+
340[regelnummer]
Dies hem Godt duer zyn sondeghe voere
Laet dickent commen/ jn tydelic ghebrec.
Aerbeyd.
Menichte van Volcke/ wilt nemen verwec
Met compassye jnwendich/ vp myn caermen.
Redelic
Menichte van Volcke esser gheen ontfaermen?
345[regelnummer]
Syt ghy hoorende doof ende ziende blent?
Es sulc Scaemel Aerbeyder met hu niet bekent
Dat ghy hem onghetroost laet binnen desen bedelue staen?
Menichte
Caritate moet eerst beghunnen/ an huer selue waen.
Sallic andre doen/ bouen mynen staet ghevouch?
350[regelnummer]
Jc Menichte van Volcke hebbes selue quaet ghenouch
Ghemerct de neerrynghe wort zo lancx zo flauwere.
Daghel.
Menichte van Volcke nemet/ nv nauwere
Dan hyt hier voortyts/ noynt en dede.
Selue te werckene/ ende spaerichede
355[regelnummer]
Heift hy gheleert jn corten saysoene.
Menichte
Bedy staetet my/ nv wel te doene.
Want jc worde daghelicx te mynder deerrynghe ghescoren.
Jc hebbe wasdom/ ende neerrynghe verloren
By dOnghelycke Munte twelcke my an heift.
Redelic
360[regelnummer]
By dOnghelycke Munte?
Aerbeyd.
Hueren onghelycken ghanc gheseyt goet ront
Valt Menichte van Volcke/ ende my bescadelic.
Want ghynghese ouer al ghelyc ghestadelic
365[regelnummer]
Et zoude rycke ende aerme proffytteren.
Redelic
Jn weerden en canse huer hooghen noch neren.
De munte blyft munte/ jnde beoochsaemicheyt.
Menichte
Wye doetse dan rysen?
Redelic
Ghedoochsaemicheyt
Commende vut een syngulier/ ghierich affexcie.
Daghel.
370[regelnummer]
Seghtme staet daer toe gheen corexcie?
Sheeren verbodt vp hemlieden als vp ons strect.
| ||||||||||||
[pagina 255]
| ||||||||||||
Redelic
Daghelicxschen Snaeter/ houdge bedect.
Veil saken ghebueren/ vp sweerels hille
By ghedoochsaemichede/ om beters wille
375[regelnummer]
Ten minsten grieue/ ende tmeeste proffyt.
Aerbeyd.
Menichte van Volcke heift nochtans den wyt
Dat hy de munte/ als princepael
Dus onghelyc doet ghaen jnt generael.
Men legghet hem toe/ ende nyement el claerlic.
Redelic
380[regelnummer]
Menichte van Volcke lydt ghequel zwaerlic
Met dOnghelycke Munte/ alzoo wel als ghy doetGa naar margenoot+
Dies jc hem exscusere/ ghemerct dat hy moet
De munte zo nemen/ by bedwanghe vrient.
Aerbeyd.
Eist dat dOnghelycke Munte ons noch langhe dient
385[regelnummer]
Menichte van Volcke ten baet legghen noch heffen
Salder groot achterdeel/ by beseffen
Dies myn herte/ duer sulc ghescien beift
Redelic
Tot datter Kaerle onsen keyser jn voorzien heift.
Die zal dOnghelycke Munte wel doen rechte ghaen
390[regelnummer]
Jn alde landen die onder zyn ghehechte staen
Van alle nacien/ die jn zyn bedwanc zyn.
Daghel.
Neimge zo langhe/ dach/ dat zal noch lanc zyn.
Men salder wel ryppe keerssen mede heten.
Redelic
Tsal eer ghebueren dan men waent weten.
395[regelnummer]
De munte en mach niet/ dus onghelyc blyuen.
Maer den Daghelicxschen Snaeter van mans en wyfuen
Clappen onwetelic/ als de verblende.
Menichte
Myn vrient die met ons als donbekende
Sprekende zyt minsaemich ende coel
400[regelnummer]
Hoe es uwen naeme?
Redelic
Redelic Ghevoel
Die man ende wyf tot eenen verchierene
Behooren jnwendich te logierene
Met disscrecie jn huerlieder verstant.
Want Menichte van Volcke/ Godt heift my gheplant
405[regelnummer]
Jn elcx herte tzy goet of quaet.Ga naar margenoot+
Aerbeyd.
Redelic Ghevoel wilt ons gheuen raet.
Jn dien dat neerrynghe / noch langghe leyt
Of dat de munte hier gheseyt
Noch langghe blijft ghaende vp desen ploy
410[regelnummer]
Jc moeter omme walsch spreken par ma foy
So blyuic puer ghelyc den onghecusten
Gheheel van trooste.
| ||||||||||||
[pagina 256]
| ||||||||||||
Redelic Hier gheift hy den Aerbeyder een stoc jn dhandt gheheeten Paciencie.Ga naar voetnoot+
Wilt daer vp rusten.
Dien stock neimpt vry thuwer assistencie.
Aerbeyd.
Hoe es den naeme?
Redelic
Paciencie.
415[regelnummer]
Et wort voor hu een beqaeme lene.
Aerbeyd.
Jc Scaemel Aerbeyder en wiste waer hene
Haddic Paciencie niet voorwaer gheseyt.
Redelic Hy gheift Menichte van Volcke een rollekin waer jn ghescreuen es Die Lydt verwint
Menichte van Volcke een lettelkin beyt.
Om hu te beghiftene bem jc ooc ghesint.
420[regelnummer]
Neimpt dat rolleken.
Menichte
Wat staeter jnne?
Redelic
Die Lydt Verwint.
Prent die woorden ter herten binnen.
Daghel.
Dats de devyse vanden Drien Santinnen.
Besiet waer mede dat hyse can stofferen.Ga naar margenoot+
Redelic
Die pacientich lyden/ sullen tryonpheren
425[regelnummer]
Ende alle jnconvenyenten ghaen te bouen.
Aerbeyd.
Haddic neerrynghe jc zoudsme belouen.
Tes quaet lyden met den hongherichghen crop heet.
Redelic
Sulc Scaemel Aerbeyder peynst wat Job leet
Wien Godt ghegheuen hadde groote rycheyt
430[regelnummer]
Scaepen coeyen/ ende jnder ghelycheyt
Scoone kyndren/ een ghedeel
Et welcke hem wiert/ ghenomen gheheel
By svyants toedoen/ duer Gods ghehynghen.
Dese const hem met paciencie dwynghen
435[regelnummer]
Lydende jnt lichaeme/ miserye ende pyne
Sprekende dancbarich tallen termyne
Tot elckcn persoone/ die tot hem quam
Segghende pacientich/ Godt ghaf Godt nam
De naeme des sheeren zy ghebenendyt.
440[regelnummer]
Dynct hier vp ghy aerbeyders/ waer ghy zyt.
Wilt Jobs figuere/ jn hu herte prenten.
Menichte
Job es wel een speghel der pacienten.
Wel hem die paciencie/ te hebbene leert.
Redelic
Den almueghende Godt/ heift weder ghekeert
445[regelnummer]
Job alle zyn kynders/ beesten ende goet
Dat hy verloren hadde/ by svyants onspoet
| ||||||||||||
[pagina 257]
| ||||||||||||
Alshy zijn paciencie/ hadde gheprouft.
Dus heift hy verwonnen/ alzoot behouft
Et lyden twelc hem niet/ en was vervelic[h].Ga naar margenoot+
Daghel.
450[regelnummer]
Menichte van Volcke en es niet zo helich
Alst plochte laet vry dat vaeren stille.
Redelic
Merct onsen keyser/ die Godt bewaeren wille
De welcke met een pacientich lyden
Verwonnen heift an allen zyden
455[regelnummer]
De welcke stonden naer zijn vercleenen
Dies hy ghecommen es tot zyn meenen
Ende es ghecrooneirt te zynen verstyue
Dies jc den almueghende Godt toe scryue
Met ghewillegher herten zonder verghanc
460[regelnummer]
Eeuwich lof.
Menichte
Glorie
Aerbeyd.
Ende danck.
Godt wil hem verleenen chanche ende zeghe
Menichte
Ende victorye jn allen weghen
Omden Turck zynen vyant te wederstaene
Aerbeyd.
Ende al zyn heercracht te verslaene
465[regelnummer]
Dat kerstenrycke mach blyuen jn bevredynghe.
Redelic
Menichte van Volcke scurt nu hu bedyngheGa naar voetnoot+
Ende wilt hu/ den keyser als bystandere lesen
Met uwen goede. Hy zal te vaylhandere wesen
Om Gods vyanden/ te verdryuene.
470[regelnummer]
Benaut hu seluen/ ten verstyuene
Van kerstenrycke ende hem ghehuldich zyt.
So sult ghy doen/ dat ghy sculdich zyt.
Godt salt hu loonen ter laetster spacie.Ga naar margenoot+
Tes Gode bequaeme jn staete van gracie
475[regelnummer]
Te doene oblacie/ ende offerande.
Menichte
Jc wil al doen ten onderstande
Van kerstenrycke ende mynen heere ghewillich.
Al es my de sober neerrynghe scillichGa naar voetnoot+
Jc zal al doen naer mynen vermueghene.
Redelic
480[regelnummer]
Menichte van Volcke/ pynt te verhueghene.
Vest jnwendich de redene/ van mynen nopene.
Doet diligencie. Gods rycke staet opene.
Want ghy muecht nv met cleene saken
Den hemel coopen/ ende daer gheraken
| ||||||||||||
[pagina 258]
| ||||||||||||
485[regelnummer]
Sonder eenich beletsels/ ofte deerrynghe
Met cleenen ghelde.
Aerbeyd.
Waerder neerrynghe
Jc saecht al wel te makene ghalic.
Maer zo langghe als de munte ghaet dus qualic
Soorghe doet den moet verflauwen.
Daghel.
490[regelnummer]
Menichte van Volcke heift cleen betrauwen
Tot Godt. Dat doet den zin verduustert.
Redelic
Menichte van Volcke waert ghy duerluustert
Met de drie goddelicke duechden reyn
Ghy zout van Godt ghecryghen serteyn
495[regelnummer]
Neerrynghe ouervloedich tot uwer bate.
Menichte
De drie goddelicke duechden?
Redelic
Menichte
Wye zyn die?
Redelic
Ghelooue hope ende caritate.
Maer caritate/ es dupperste van drien.
Aerbeyd.
Hy can zyn ghelooue/ alzo wel messchien
Als ghy of andre watge verziert.
Daghel.
500[regelnummer]
Waen tghelooue es zeere ghefaelgiert
Met Menichte van Volcke/ naer myn verstant.
Qualic can hy ghelooft zyn al heift hy pant.
Tghelooue valt nv themwaerts zeer dinne.
Redelic
Tes verloren ghelooft daer caritate dats minne
505[regelnummer]
Niet en es jn Menichte van Volcke crachtich
Bouen al tot Godt/ jnden hemel almachtich
Daer naer tot zyn heuenmeinsche hier.
Caritate behoort als een barnende vier
Tot Gode te streckene/ jnder hemelen choor.
510[regelnummer]
Want daer therte es/ daer rustet tresoor
Van elc meinsch zo sinte Pauwels scryft.
Aerbeyd.
Menichte van Volcke/ zyn liefde toe drijft
Meer tot den goede/ met zinnen sterckelic
Dan tot zynen Godt/ dits daghelicx merckelic
515[regelnummer]
Of tot zyn heuenmeinsche jn sweerels ronde.
Redelic
Menichte van Volcke dats groote sonde
Dat ghy duterste liefde/ uwer zinnen cracht
Meer teerdsche goet dan Godt om beminnen scacht.
Ghy zyt voor Godt als donghelooueghe druters.Ga naar margenoot+
Daghel.
520[regelnummer]
Soude men Menichte van Volcke rekenen Luters
Die huer liefde meer tot den goede
Dan tot Godt draeghen jc bemoede
| ||||||||||||
[pagina 259]
| ||||||||||||
Men vonder ter weerelt/ een groot ghetal.
Redelic
Menichte van Volcke ghy behoort bouen al
525[regelnummer]
Liefde tot Godt te draeghene/ jn al hu bestier.
Of anders zo slacht ghy den afgodier
Die goudt seluer ofte steenen aenebeden.
Ende den Scaemelen/ Aerbeyder tallen steden
Moet ghy daer naer/ tot liefden ghehelt zijn
Als hu heuenmeinsche.
Daghel.
530[regelnummer]
Waer mede wy ghequelt zijn.
Menichte van Volcke dyveersch van staeten
Soude eer zyn heuenmeinsche behaeten
Dan caritate te bewysene te zynder noot.
Redelic
Menichte van Volcke cleen ende groot
535[regelnummer]
Liefde es bloot/ een duecht der duecht goet
Die siele ende lichaeme jn eendrachtegher vruecht voet.
Liefde dede den hemele opene schueren.
Menichte
Christus nam vut liefden an/ onzer nathueren
Dies hy vp de weerelt converserende bleef
Tot den hende zyns leuens.
Redelic
540[regelnummer]
Sinte Pauwels screef
Jn zyn eerste epistel/ tot den Corinthen ghepresen
Jnt derthienste capittel/ zo men mach lesen
Daer hy vande caritate es roerende naectGa naar margenoot+
Al waeric scryft hy zoo vulmaect
545[regelnummer]
Dat jc met allen tonghen waere sprekende
Van hynghelen/ meinschen/ waere my ghebrekende
De duecht van caritate reyn onbesmet
Gherekent zoudic zyn als een trompet
Die zonder soon es ofte gheluut.
Aerbeyd.
Liefde es Gods dreel.
Menichte
550[regelnummer]
Liefde es Gods bruut
Die wy behooren te hebbene/ jcke ende ghy.
Redelic
Noch seght sinte Pauwels/ al waer hy
Sulc eenen persoon dat alle prophecien
Ende hem de kennesse bouen dien
555[regelnummer]
Mochten ghescien/ van misterien sciencien
Ende hy sulc ghelooue/ hadde ter assistencie
Dat by zyn ghelooue/ om wel verstaen
Berghen by dien/ zouden mueghen verghaen
Jn dien jn my gheen liefde en es blaeckende
560[regelnummer]
Niet en bem jc/ van my seluen maeckende.
Liefde maect seght hy/ den meinsche perfect.
| ||||||||||||
[pagina 260]
| ||||||||||||
Daghel.
My dyncke datge met liefde ghect.
Ghy sultse Menichte van Volcke gheheel ontprysen.
Redelic
Noch wilhy jnde selfde epistel bewysen
565[regelnummer]
Segghende al waeric verweet gheheel
Myn spyse te gheuene/ ende tmeeste deel
Van mynen goede/ den aermen om leuen
Ende bouen dien myn lichaeme ghegheuen
Tot allen tormenten om barnen om blaeckenGa naar margenoot+
570[regelnummer]
Ten zal my proffiteren/ van gheender saken
Es gheen liefde jn my ghevonden.
Liefde es pacientich jn allen stonden
Den aermen om gronden/ goedertiere.
Menichte
Sen es niet ofjunstich naer Pauwelus oorconden
575[regelnummer]
Maer jn een sanders weluaert verblyt.
Aerbeyd.
Sen doet gheen bedroch.
Redelic
Al heifse teenegher tyt
Voorspoet zou en esser niet jnne verwaent.
Aerbeyd.
Sen begheert gheen bouensitten.
Redelic
Sen wort niet vermaent
Tot eenegher ghiericheyt groot ofte smal.
580[regelnummer]
Liefde bemindt den oorboor ouer al.
Niet zou huer en zal tot gramscip vey[n]sen.
Liefde es verdraghelic.
Menichte
Sen can gheen quaet peynsen.
Jn hyemends verdriet/ zou niet en verhuecht.
Aerbeyd.
Jn een sanders weluaert/ heifse vruecht.
585[regelnummer]
Als duecht der duecht bemindse de waerheyt.
Redelic
Vande drie duechden dits de openbaerheyt
Es liefde thooft zyt niet verdoouende.
Menichte
Sest al hopende.Ga naar margenoot+
Daghel.
Sy eist al gheloouende
Nyements eere roouende/ ghetrauwe als goudt.
Redelic
590[regelnummer]
Menichte van Volcke liefde onderhout
Al vooren tot Godt/ jn een vast gheduer
Dan tot hu heuenmeinsche/ hu medeghebuer
Ende wilt hem jn alder noot bystaen
So Christus beuolen heift/ ende selue ghedaen.
595[regelnummer]
Ende en wilt om trycdom zo zeere niet zoorghen.
Peynst zytger heden
Aerbeyd.
Wy steruen moorghen.
De doot den meinsche/ onvoorzien bestryt.
Redelic
Weert van hulieden/ zonder resspyt
| ||||||||||||
[pagina 261]
| ||||||||||||
Den Daghelicxschen Snaeter vulder blamacien.
600[regelnummer]
Ende commen hu ouere/ trybulacien
Syt lydtsaemich ende pacientich ghezint.
Peynst vp ons devyse/ Die Lydt Verwint
So Christus ghedaen heift/ jn sweerels dangier hier.
Menichte
Den Daghelicxschen Snaeter maecthu van hier schier.
605[regelnummer]
My es leedt dat jc oynt an hu verselde
Of dat jc my oynt/ om clappene stelde
Van eeneghe princhen steden of landen.
Redelic
Laetse gheworden diet hebben jn handen.
Al moet ghy noch houden der trybulacien thoom ziet
610[regelnummer]
Peynst ten eersten slaghe/ en valt den boomniet.
Wy moeten alle saken/ ten besten presentich vouden.
Aerbeyd.
Jc zal my gheerne/ pacientich houden
Ende leuen gherustelic vp mynen stocke.Ga naar margenoot+
Daghel.
By Lo ende jc ghaen spinnen een rocke
615[regelnummer]
Hyeuwers by vergharynghe van mannen of wyfuen.
Want den Snaeter zal den Snaeter blyfuen
Wyen lief wien leedt jc en cansme niet wachten.
Redelic
Menichte van Volcke/ die daghelicx doet clachte
Van cleen proffyt/ ende sober neerrynghe
620[regelnummer]
Weist pacientich/ tes myn begheerrynghe.
Want cunt ghy lydsaemich perseuereren
Ghy sult hier naermaels tryonpheren
So jc hu fyguerlic wil laeten zien.
Merct ende ziet hoe Christus naerdien
625[regelnummer]
Dat hy gheleden hadde tormenten groot
Ende pacientich om ons ghestoruen de doot
Als een capeteyn clouc victorieusGa naar voetnoot+
So eshy verresen/ tryonphant glorieus
Hem eerst verthooghende zyn lieue moedere.
630[regelnummer]
Schelycx zal ooc elc/ zyt dies bevroedere
Jn wien dat lyden/ pacientich blycke
Hy zal besitten Gods eeuweghe rycke
Daer vulmaecte glorye es zonder verghanc.
Menichte
O almuechghende Godt/ lof ende danc
635[regelnummer]
Danck ende lof/ hebbic thuwaerts begrepen.
Begrepen bem jc jn duechden cranc
Cranc ende broosch by hu ghescepen.
En laet myns hu glorie niet of ghenepen.
| ||||||||||||
[pagina 262]
| ||||||||||||
Aerbeyd.
Ghenepen myns niet en laet van uwer glorye.
640[regelnummer]
Glorye my verleent/ naer dit leuen.
Leuen willic jn pacienthegher memorye.
Memorye dyns lydens/ staet jnt herte verheuen
Dies men dy eere ende lof moet gheuen.Ga naar margenoot+
Redelic
Menichte van Volcke hier staende beneuen
645[regelnummer]
Die onse materye nv hebt ghehoort
Syt lydsaem pacientich ende voort
Wilt den Scaemelen Aerbeyder altyts beminnen.
So muecht ghy naermaels Gods rycke ghewinnen
Daer hu toe helpen wille/ onbevreest
650[regelnummer]
Den Vader den Zuene den Heleghen GheestGa naar voetnoot+
Drie persoonen jn een godtheyt gheadert fyn
By wyen de Drie Santinnen/ eendrachtich vergadert zyn.
†A†M†E†N† Vp den Paeshauent ao xxx was my ontseyt
Dit spil te spelene om dat de waerheyt niet was gheheilt.
655[regelnummer]
Maer dit naervolghende hebbic te wercke gheleyt
Jn de Paesschedaghen ende wiert Quasymodo ghespeilt.
1530.
By my so reine verclaert.
Jc comme om leeren.Ga naar voetnoot+ |
|