Spelen
(1920)–Cornelis Everaert–
Auteursrecht onbekend
[pagina 197]
| ||||||||
aant.Esbatement van den Dryakelprouuer.
| ||||||||
[pagina 198]
| ||||||||
| ||||||||
[pagina 199]
| ||||||||
Ga naar margenoot+ Den Knecht.
Ommers bem jc/ hier wel gherocht schier.
Jc hope jc en worde/ niet ghesocht hier
Want gheen persoon/ hier en kent my.
Jc en weet weir jc te Brugghe ofte Ghent zy.
5[regelnummer]
Tes hier vul volcx middel ende houcken al.
Jc waene men my/ hier niet zoucken zal.
Want wierdic ghevonden/ ongheviert snel
Jc wierde van achter ghefestiert wel.
Mynen sanc zoude roupen ghenaede claere.
10[regelnummer]
Jc wildic weder thuus byder scaprade waere
So mochtich mynen buuck te ghemacke stellen.
Van hongher dynctmy/ deen caecke swellen.
Dat jc quaet raet duer sulcx ghesech sciep.
De necker riet my/ dat jc oynt wech liep.
15[regelnummer]
Tes myn scult dat jc comme/ jn plaghen ziet.
Jc en conste myn weilde/ verdraghen niet.
Jc slachter meer/ van sulcker mesdaet zwaer.
Helpe wat vreimder veynt/ zo staet daer.
Tonsent en sachic/ noynt sulc man tjan.
20[regelnummer]
Wat salhy ghaen segghen?
Hier staet Een Dryakelprouuer hebbende voortghedaen alle manniere van poere ende wortelen.Ga naar margenoot+
Orssa wel an dan.
Jc hebbe hier dryakel ghebrant wyn fyn.
Voort hebbic hier cruden/ die jn elcx termyn zyn
Goet omde ghesontheyt te verscuwene.
Knecht
My zoude vreesen sulcke cruden te kuwene.
25[regelnummer]
Want voort steruen/ zoudic duchtbaer zyn.
Dryakel.
Om vraukins die onvruchtbaer zynGa naar voetnoot+
So hebbic noch substancie/ van sulcker cracht
Dat jcse haest wel zal/ doen commen ter dracht
Ende kynt doen draeghen/ eer vierentwyntich hueren.
30[regelnummer]
En jct niet en doe jc wil verbueren
Aerbeyt/ en stoffe/ pyne ende moeyte.
Knecht
Tes wonder dat ghy hier hebt gheboeyte.
Want wistent de vrauwen jn waere saken
Sy zouden hu eer lanc doen ontscaken.
| ||||||||
[pagina 200]
| ||||||||
35[regelnummer]
Veil zouder hu vrienscepe pynen te junnenne.
Dryakel.
Dats een cruut/ om jonghe meyskins te ontgunnenne.
Jnt labuer zouden pynen sulc lekens te zweetene.
Knecht
Sulc cruut pleicht tonsent stantvekens te heetene.
Dats een goede waere/ om wel te vercoopene.Ga naar voetnoot+
40[regelnummer]
Tes wonder datse niet en poghen te loopene
Dese jonghe meyskins. En zyt wisten
Daer zouder vele huerlieder ghelt verquisten.
Want menich esser maecht tjeghens hueren danc.
Dryakel.
Siet hier ghebrant wyn/ een excellent dranc.
45[regelnummer]
Syn weerde en zoude nyement tacxseren.
Et zoude een van achter doen lacxseren
Vpse Pittausche/ nyement en zy erreGa naar margenoot+
Ende speyten vut met allen verre.
Al waer een/ ouer een gracht ghestaen
50[regelnummer]
Van zes voeten waters tzoude hem beghaen
Vp dat hy niet en weke/ maer hilde stille.
Theift ghebleken.
Knecht
So heift hy wel te wille
Syn achterpoorte/ zoudy een zo bestormen.
Dryakel.
Fyne dryakel om leuende wormen
55[regelnummer]
Met ruwe hoofden/ die ligghen en woelen
Daer dese meyskins creuelynghe gheuoelen
Wiens buucxskins zwellen duer de pyne
Ende om quytte maken zoucken medecyne.
Gheen beter om sulcke/ die zyn zo leepachtich.
60[regelnummer]
Prouft cnecht.
Knecht
Se smaect zo zeepachtich.
Se dynct my zo bitter zyn jnden mont.
Dryakel.
Bitter medecyne maect therte ghesont.
Dats een prouerbye/ van houds ghesproken.
So haest en wordtse niet beloken
65[regelnummer]
Binnen den lyf zou en can wercken
Ende doet alle quae corupcien verpercken.
Se zuuert de daermen/ met eenen wync plat
Ghelyc een koe sprynt/ duer een clyncghat.
Jnt lyf en mach gheen onreyn ghescuul daken.
Knecht
70[regelnummer]
Ey lachen jc duchte jc zal my vuul maken.
Myn achterduere wil alreede gapen.Ga naar margenoot+
Dryakel.
Aerre wel an/ om nunnen om papen
| ||||||||
[pagina 201]
| ||||||||
Om houde quenen tandeloose keueren
So hebbic hier noch/ Spaensche geneueren
75[regelnummer]
Wiens savuer es/ zo crachtich van smaken
So wiese proufde/ hy zouder of braken.
Men zouder nyeuwers van sulcker soorte halen.
Knecht
Tdynctme geneuers ghecommen vut Poortegalen
Van dyueersche honden/ vp straete gheraept.
Dryakel.
80[regelnummer]
Esser oock hyement/ die quaelic slaept
Siet hier een zaet wiens crachteghe treken
Hem zal doen slaepen/ of ten moet ghebreken
Byden vaeck mocht hys/ gheslaec hebben.
Knecht
Hoe zouder hyement slaepen/ hy en moeste vaec hebben?
85[regelnummer]
Jc waene dat selden pleicht te wesene.
Dryakel.
Dats een conserue om te ghenesene
Alle lieden zonder eeneghe ghebreken.
Al waere hemlieden/ den huls den buls besweken
Dese conserue zoudese weder doen rysen.
Knecht
90[regelnummer]
Die conserue/ en zoudic niet prysen.
Tes misselic wat hy somtyts braut jnt vat.
Dryakel.
Tant vut al lachghende/ eenen baut jnt ghat
Omde vloet vanden/ bloede te stelpene.
Jc weet noch een recepte om te helpene
95[regelnummer]
Mannen zynde van/ ghebreke hout
Wiens dync ghemeenelic/ voor steke vout
Ende ghepartuert zyn/ met jonghe wyfuen.
Comme vry tot my/ om een verstyfuen.
Hemlieden zo sallic een poerkin gheuenGa naar margenoot+
100[regelnummer]
Van eenen wetsteen cleene ghewreuen
Vp een grateirder/ met een eykin nisch.
Dat ghenomen met moede frisch
Daer vp een thuechskin van talder besten
Sulc als de vrauwen brauwen ten westen
105[regelnummer]
Jc en weet gheen beter/ om sulc dangierkin.
Knecht
Dat heetmen tonsent grusenbierken.
Soude dat sulcke cracht cunnen thooghen?
Dryakel.
Noch weet jc remedye/ om leeppe ooghen.
Lossche scheluwe/ ofte dier ghelycke
110[regelnummer]
Jc zoude wel maken/ met mynder practycke
Vp dat jcse mochte/ hyet ontrent zyn
Jnt stede van claer zien/ stekeblent zyn
Met cleender pyne/ jc darfs my berommen.
Knecht
Ghy en sult ontrent de myne niet commen.
| ||||||||
[pagina 202]
| ||||||||
115[regelnummer]
Want blent te zyne es/ een stranghe plaghe.
Een blent man wilde/ dat hy hanghen zaghe
Synen naesten vrient om claer te ziene.
Dryakel.
Jc hebbe hier noch cruden meer dan thiene
Wiens cracht wel/ met fellen coude
120[regelnummer]
Smeinschens lichaeme/ ontstellen zoude
Als Rebecca/ quicseluer ende venigrieck.
Al waer een ghesondt hy wierde zieck.
Want diese zoude/ binder cake breken
Hem zoude dyncken/ de brake steken.
125[regelnummer]
Quaemt jnde daermen/ hem naecte ghejuuc ziet.
Knecht
Tjan dat cruut en comt jn mynen buuc niet.
Sulcke medecyne sallic wel deruen.Ga naar margenoot+
Eylachen jc zoude waenen steruen
Moestic nemen/ al sulcke recepten.
Dryakel.
130[regelnummer]
Noch willic ordoneren conseruen jelepten
Tjeghens de ghesontheyt talder hueren
Die onvyndelic zyn by nathueren
Ten secourse weir hy vrient of ghast es
Sonderlynghe als de maghe verlast es.
135[regelnummer]
Gheen beter dync alsmense wil helpen
Dan zuere keernemelc/ met musselscelpen
Cout ghesoden ende styf ghebroct
Ende dat ziende eedt jnne ghesloct.
Tsal alle corrupcien/ doen vertheeren.
Knecht
140[regelnummer]
Wel can hys hem niet wel gheneerren?
Myn daghen en hoordic noynt zyns ghelycke.
Dryakel.
Tjeghens de lendezweerre ende artycke
Waere goet de galle van eender duue
Ende tsmout van een staelen huue
145[regelnummer]
Met de longhere van een muelensteen.
Men vonde tusschen dit ende Cuelen gheen
Beter conserue om mede te stryckene.
Knecht
Myn ooghen dynctme staeren van kyckene
Noynt man en speilde bet metter mont.
Dryakel.
150[regelnummer]
Noch weetic jc eenen subtylen vont
Tjeghens de blaeu jeucte of sulc ghewalch.
Den nauele van eenen/ blaesenbalch
De voeten van palynghen tghebeente van slecken
De ooghen van mollen/ ten es gheen ghecken
155[regelnummer]
Met mesyenmelc te saemen gheten
Therte van een ziere in tween ghespleten
| ||||||||
[pagina 203]
| ||||||||
Tjeghens de blaeu juecte gheen beter dynghen.Ga naar margenoot+
Knecht
Jc en hoorde dier ghelycke noynt lesen noch zynghen.
Hy liecht dat hy selue es waenende waers.
Dryakel.
160[regelnummer]
Tjeghens de witte cortsen van eens sjaers
Den spannaere/ tantzweerre/ of sulc dangier
So moet ghy nemen een glaesen mortier
Ende daer jn stamppen met eenen stocke
Thinghewant van eender spinrocke
165[regelnummer]
De tonghe van een houaere/ twee pondt lemen
Met een peerdts ey/ moet men nuchteren nemen.
Gheen beter en weet jc onder shemels cappe.
Knecht
Noynt en hoordic van sulcke clappe.
Syn tonghe om lieghen es wel beleyt.
Dryakel.
170[regelnummer]
Ghy hebt hier wel een huere ghebeyt.
Au ghy boufkin/ maect hu te ghaene.
Knecht
Machghic hu hier vervelen te staene?
Dat dynct my ommers wesen abuus.
Dryakel.
Ghy behoort rasschelic te haestene thuus
175[regelnummer]
Om hu boodscepe wel te doene.
Knecht
Ten es gheen noot my zeere te spoene.
Jc en bem hier nyement onderdaen.
Dryakel.
Syge wech ghelooppen?
Knecht
Jc comme gheghaen
By moeten alleene onder myn tweestere.
Dryakel.
180[regelnummer]
Souctje dienst?
Dryakel.
So comt ende staet hier neffens my.
Ghy en sult niet vele weildeghe coornekins smaecken.
Sult ghy wel cunnen aldus hoornekins maecken
185[regelnummer]
Om tvolc te doene rasschelic bestel?
Knecht
Wat jae jc meester harde wel.
Die wete zal lichtelic/ van my verstaen zyn.
Dryakel.
De vente dynctme hier/ zeere ghedaen zyn.
Dus willic myn waere vp ghaen sluten.
190[regelnummer]
Jc waere noch gheerne drie mylen buten
Zuudt of west/ ofte hyewers noort
Om moorghen tylic te doene voort.
Dus neimpt dit vppe zonder vertraghen.
Eist niet te zwaer?
Knecht
Jc salt wel draghen.
195[regelnummer]
Maer jc salhu duchtich als de leghe quellen.
| ||||||||
[pagina 204]
| ||||||||
Dryakel.
Tsa laet ons rasschelic te weghe stellen
Dat wy te logyste gheraecken by daeghe.
Knecht
Jc volghe.
Dryakel.
Ghy comt zo traeghe.
Wacht dat jc hu de voeten niet om roeren leere.
Knecht
200[regelnummer]
Desen korf verweicht myn scoeren zeere.
Ooc bem jc hongherich ende daer toe moede.Ga naar margenoot+
Dryakel.
Ghunder staet een wulghe/ daer willic een roede
Vut ghaen snyden rasch onghelet.
Jc ghelooue jc hu wel sal doen troten bet
205[regelnummer]
Of jc salhu metter roede thouuen bloet.
Knecht
Ghy sult dat hu Godt bedrouuen moet.
Want vut vreesen bem jc wech gheghaen
Van ghesleghen tsyne/ en zout ghy my slaen?
Jc zaghe hu lieuer den balch vp scorppen.
210[regelnummer]
Jc zal best den dryakelcorf onvarren worppen.
Want eer hyt gheraepen zal vander eerden
So sallic varre zyn mynder veerden.
Daer licht den slets/ al zoude hys hem stooren.
Jc zye hier een dicke haeghe vooren.
215[regelnummer]
Daer sallic my seluen wel ontduucken.
Dryakel.
Den hals moet den knecht verstuucken.
Siet wat et hoerekyndt heift bedreuen.
Wistic waert waere/ jc naeme hem tleuen.
Myn cruut myn poeur/ licht hier al verstroyt
220[regelnummer]
Mynen wyn ghesturt./ Et wierde ghegoyt
Met deser roede/ en jct ghecreghe.
Jc ghelooue et zoudese prouuen te deghe.
Maer dat quaet aerds es/ ende vul lueghene
Pleicht selden of nummermeer te duechghene.
225[regelnummer]
Dat machic an dit boufkin/ ghevoelen plat.
Nu jc sal myn gramscip coelen wat
Ende myn goeyken vp raepen zo jc best mach.
Tes myn scult. Te bet neimp jcx verdrach.
Want haddic niet verdreecht den knecht
230[regelnummer]
Myn waere en laghe dus niet berecht.
Dus dynckic zoomen seght alle daghe
Waert gheen sonde ten waere gheen plaghe.Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot+
Knecht
Ommers hebbic ghescuult onder de haghe.
Den dryakelprouuer/ bem jc ontdoocken.
| ||||||||
[pagina 205]
| ||||||||
235[regelnummer]
Jc weet wel hy heift veil quaets ghesproken.
Te mywaerts eshy zeere verbolghen.
Jc en salhem by Lo niet achtervolghen.
Saghe hy my/ jc zoude duer tversaghen beuen.
Hy mochte my den hals vul slaeghen gheuen.
240[regelnummer]
An hem jc cleene ghenaede vonde.
Jc wildic thuus voor tscapraede stonde
So mochtic metten backhuse spelen.
Den hongher ontstelt gheheel mynder kelen.
Se dynct me als eenen graeuwen kemele gapen.
245[regelnummer]
Sallic moeten onder den blaeuwen hemele slapen?
Dat en bem jc/ niet wel ghewuene.
Maer jc moet pacient zyn als de ghuene
Die hem seluen vynt buten keere.
Den avendt valt ende et donckert zeere.
250[regelnummer]
Jc zye ghunder een vrauken met eender tubbe.Ga naar voetnoot+
Hueren steert es langgher dan eeneghe strubbe.Ga naar voetnoot+
Om spreken willic huer met eenen zwonc an.
Godt groethu vrauken.
tWyf.
Godt loons hu joncman.
Wats hu belieuen? Seght onghejoolt vry.
Knecht
255[regelnummer]
Jc bem een scaemel knecht die hier verdoolt zy
Mids dat my den wech niet en was ghewyst.
Jc biddu vriendelic om te hebbene logyst.
Want jc moet hu met verdriete zwaer segghen
Jc en weet waer ghaen.
Wyf
Jc en wist hu waer legghen.
260[regelnummer]
Want myn goet es noch/ van cleenen bescicke.
Wy zyn onlancx ghehuwet/ my man ende jcke.Ga naar margenoot+
Dus zyn wy noch soberlic ghestoffeirt.
Sonder datte jc hadt hu gheerne gheconsenteirt.
Want om Gods wille/ zoudic noch een doucxsken smitten.
Knecht
265[regelnummer]
Laet my doch hyeuwers jn een houcxskin sitten
Desen nacht tot moorghen dat comt den dach.
Wyf
Seker joncman jc en mach.
Jc en zouds nummermeer durren bestaen.
Knecht
Eylachen nu en weet jc ommers waer ghaen.Ga naar voetnoot+
270[regelnummer]
Myn aventhuere zoude vernoeyen elcken.
| ||||||||
[pagina 206]
| ||||||||
Jc zye wel twyf ghaet huer coeyen melcken.
Jc mach wel ghaen slaepen metten dieren.
Hola jc waene jc salse wel bestieren.
Jc weet noch raedt/ jc sal huers onwetelic
275[regelnummer]
Eenichsins gheraecken binden huse secretelic.
Jc en weet gheen beter/ alzoo my dyncke.
De duere vyndic staende vp de clyncke.
Jc doese best opene ende sluter my binnen.
Nu willic allomme ghaen kycken met zinnen
280[regelnummer]
Om te zoucken een houcxskin binden huse
Daer jc heymelic secreit/ als den muse
My seluen mach berghen ende houden stille.
Jc zye daer juuste naer mynen wille
Bouen de coetse ligghen een huerde.
285[regelnummer]
Twaer best dat jcker my aventhuerde.
Jc wilder best lichtelic/ vp ghaen clemmen.
Aldus zoudemen de wechloopperkens temmen
Die niet en cunnen verdraghen huer weilde.
Och of jc noch thuus/ met de kynderen speilde.
Jc zoude met hemlieden/ als een fray stoker kueten.Ga naar margenoot+
Helpe et licht hier al vul hokernueten.
Jc en mochte ter weerelt niet bet geraecken.
Hier machic rusten ende ligghen craecken
Ende sculen van onder shemels wolcken.
Wyf
295[regelnummer]
Myn beesten zyn by tyden ghemolcken.
Jc wil my ghaen haesten zo jc best can
Alle dync te ghereedene om mynen man.
Tes vp zyn comste/ et wort zeer laete.
Den Man.
Noch prysic tmout vut sulc eenen vaete
300[regelnummer]
Daer vut dat loopt sulc eenen traen.
Jc hebbe redelic/ myn beste ghedaen.
Om thuus te ghaene willic my stellen te beene.
Jc bem corts ghehuwet/ ende twyf es alleene.
Jc zoorghe of huer ouer quaeme eenich grief.
305[regelnummer]
Waer zytge wyf?
Wyf
Hier bem jc lief.
Tjeghens hu comste ontdoe jc de duere.
Waer beytge zo langghe?
Man
Wel een huere
Hebbic gheseten tjeghens mynen danc.
| ||||||||
[pagina 207]
| ||||||||
Twas tbeste volc daer jc mede dranc.
310[regelnummer]
Jc en conster lief/ niet eer of sceeden.
Knecht
Jc hoore man ende wyf onder hem beeden.
Jc moet my seluen hier nauwe sussen.
Man
Wyf jc moet hu eens vriendelic cussen.Ga naar margenoot+
Jc verheffe my jn hu ghesichte als den paeuwe.
Knecht
315[regelnummer]
Et esser noch al coppen ghaeuwe.
De speillieden noch bachter duere sitten.
Man
Jonste doet my thuwaerts verhitten.
Venus vier doet my gheheel waerm bremen.
Wyf
Wat wilt ghy doen man?
Man
Hu jnden aerm nemen
320[regelnummer]
Ende spelen met hu naer dhoude zede
Alzoo hu vaerkin met hu moerkin dede.
Ghy sult hu jnt labuer vry wel verhueghen.
Wyf
Jc duchte jc salder niet tjeghen mueghen.
Dus wilt van dien uwen haeckende zin slaen.
Man
325[regelnummer]
Waer omme?
Knecht
Et zouder al craeckende jn ghaen.
Jc hoore wel zou es swercx noch onghewuene.
Man
Tsa wyf zonder eeneghen ghestuene
Ghy moet my wesen ziet onderdaen.
Of ghy sult uwer beloften te buten ghaen.
330[regelnummer]
Want wy hebben belooft met wedde fyn
Elc andren te gherieuene.
Wyf
Laet ons te bedde zyn.
Jc zal al doen dat behoort te zyne.
Dyncket hu wonder jc ontzye me de pyne?Ga naar margenoot+
Anders zoudic my thuwer ghelieften eer spoen.
Man
335[regelnummer]
Hoe zoo?
Wyf
Ghy zout my zeer doen.
Eist wonder al ontzye jc aerbeyt zwaer?
Man
Daer en vraghic niet jnder waerheyt naer.
Ghy sult my gheryeuen met corte woorden.
Voucht hu of ghy wilt.
Knecht
Hy salse vermoorden
340[regelnummer]
Alzoo jc hoore an zyne motyuen.
Jc moet heymelic kycken huerlieder bedryuen.
Want van vreesen my tbloet verwalt zwaer.
Aye.
Man
Wat rampe valt daer?
Noynt en wassic zoo bevreest.
| ||||||||
[pagina 208]
| ||||||||
345[regelnummer]
Tdochtmy den necker.
Wyf
Twas een gheest.
Et dochte my aye segghen jnt vallen nedere.
Man
Thameer en commen wy binden huse weder[e].
Want wy mochten vut vreesen beede verscricken.
Knecht
Myn leden hebbic ghevallen ontsticken
350[regelnummer]
De rebben dynctme ghebroken al.
Noynt en viellic zoo quaede eenen val.
Maer die eenen ramp wil oost of zuudt vlienGa naar margenoot+
Hy en darf naer een ander niet vut zien
Alzoo ghy an my muecht zyen tbemerck.
355[regelnummer]
Wilt danckelic nemen ons simpel werck
Want tes ghedaen tot hulieder eeren.
Man
Wy bidden hu willet jnt beste keeren
Duer den Heleghen Gheest/ jn wyens hemelsche lichtscyn
De Drie Santinnen eeuwich ghesticht zyn.
†A†M†E†N† |
|