Den kerstelicken ridder

Een seer profijtelijck boecxken, seer nudt ende oorbaerlijck wesende voor allen Christen gheloovighe menschen

Teghen die becoringe ende ydelheyt der ghiericheydt.

INdien dat ghy gevoelt dat gy gheneycht zijt tot die sonde der giericheyt, of van natuers wegen, of door becoringe der duyvelen, so wilt ghedencken op de voorschreven regulen, ende oock die eerwaerdicheyt ende Edelheydt uwer conditien oft ghesteltenis, die alleen daerom gheschapen ende verlost ist om dat ghy sult eewelijcken ghebruycken dat overste goet. Alle dese werelt heeft God geschapen om u behoef, ende datse u sal dienen. Ende hoe ydel ende bangich zijn dese stomme ende snoode wereltsche goeden, niet alleen int ghebruycken, maer oock int groot te achten. Neemt wech die dwalinghe der

[p. 89]

menschen, wat is dan Gout ende Silver meer dan roode ende witte aerde. Dat al die Heydensche Philosophen versmaedt hebben dat en wilt ghy niet versmaden, die daer een Discipel zijt des alder armste Christus, ende gheroepen zijt om te besitten veel beter goeden. Het en staet niet grootelijcken te prijsen ende te achten gheen rijckdom hebben, maer rijckdom te versmaden is groot. Hier tegen roept nu dat ghemeyn volck die alleen met den naem Christen menschen zijn, ende die haer verblijden dat sy haer selven soo subtijllijcken ende cloeckelijck connen bedrieghen, segghende: Die noot brengt ons daer toe dat wy goet moeten verghaderen, ende waert saecke dat wy dat niet en deden, hoe souden wy moghen leven, ende alsmen niet veel en heeft soo moetmen snoodelijck ende catijvelijck leven, ende alsmen ghenoech heeft so machmen sachtelijcken ende vredelijcken leven, ende dan isser voorsien voor eenighe toecomende sieckten, soo zijn oock die kinderen wel bewaert, soo machmen de vrienden helpen, soo wortmen niet versmaedt, ende men heeft een goede faem. Wt veel duysendt Christen menschen so en sult ghy nauwe een vinden die dit niet en seydt ende ghevoelt. Ende om haer hier op te antwoorden, so segge ick ten eersten den genen die daer bedecken haer giericheyt onder die naem der nootdrufticheydt, ende legghe haer voor ooghen dat God seyt int Euangelie van die Lelien ende Voghelen, die daer daghelijckx leven onbesorghet daer Christus ons vermaent dat wyse sullen navolgen, ende oock dat, Christus en heeft zijn Discipulen niet toeghelaten dat sy een tessche oft sacke souden dragen. Ende oock dat wy alle dinghen sullen achter laten, ende soecken aldereerst dat rijcke Gods, ende hy heeft ons belooft dat wy alle dat ons van noode is sullen vercrijghen. Wanneer heeft yemant ghebreck ghehadt, ende gheen nootdrufticheyt om te leven, die met gandtscher herten Godt ende die goedertierenheydt lief ghehadt hebben? Met hoe weynich is die natuer te vreden? Ende ghy en hout ende merckt niet in nootdrufticheydt na die begheerten der natueren, maer meer nae giericheydt. Den goeden menschen ist ghenoech dat die naetuer een weynich ghevoet is. Noch verwondert my aldermeest van den genen die al haer goet achterlaten, op dat sy onschamelijcken van een ander moghen bidden. Ten is gheen sonde ghelt te besitten, maer dan ist ghemenget met sonden alsment groot achtet. Ist dat ghy dat overvloedich vercrijghet, soo wilt ghebruycken den dienst ende officie van een goedt schaffenaer. Ende ist dat ghy't verliest so en wilt u daerom niet bedroeven ende magherder worden, gelijck oft ghy van een groot dinc berooft waert, maer wilt u meer verblijden dat ghy verlost zijt vanden periculoosen last. Het is alsoo, die nu al zijn neersticheyt doet ende zijn leven verslijdt om rijckdommen te vergaderen, ende te houden ende die te achten als een seer schoon ende eerlick dinck, ende die verbercht om lange te bewaren tot Mathusalems outheyt toe, die salmen heeten te wesen een goet Coopman, ende ick stae dat toe, maer ick en segghe niet dattet een Christen mensche is, want hy soeckt hem selven alleen ende al heel, ende en betroudt niet in de beloften Christi, wiens goetheydt soo goedertierlijcken voedt ende cleedt die Voghelen, sal niet achterlaten een goedt Mensche die in hem betrout: Nu die profijten ende heerlijckheden, laet ons die wel door-

[p. 90]

sien die den rijcken door haer goet belooft wort. Onder alle eerlijcke ende nutte goeden, (nae dat segghen der Philosophen) heeft rijckdom die nederste plaetse of stede. Ende als een van haer die Epictetus heet, seyt: Behalven die deucht alleen zijn alle dinghen buyten den mensche. Nochtans en isser gheen dinck soo vreemt als dat ghelt, dat soo weynich goedts in brenghet. Of ghy alle dat gout ende alle die costelijcke ghesteenten haddet van der gantscher wereldt ende alleen besaet, soude u hert daer mede een hayr beter, wijser ende gheleerder wesen, of sout ghy daerom ghesonder wesen inden lichaem, of stercker, of schooner, of jongher, ick bekenne datse voortbrenghen wellust, maer die is dootlick, oock vermeerense eere, maer denckt waer toe: Sekerlick die u dese valsche goeden aenprijsende bewijsen ende gheven u valsche eere, ende in alsulcke eere behaghen te hebben is seer schadelicken. Het is een waerachtighe eere dat yemant geeert wort van eerlijcke ende waerdighe mannen, maer die aldermeeste eere is Christo te behaghen. Die waerachtighe eere en is niet ghelegen in rijckdom, maer int loon der deucht. Dat ghemeyn volc wijckt, ende eert u? O geck sy en eeren u niet, maer sy eeren u cleederen: Daerom wilt in u selven gaen, ende wilt aenmercken die onsalige armoede uwer herten, welcke, waert sake datse t'volck sagen, sy souden u veel onghevalligher oordeelen, dat sy u salich ghehouden hadden. Die rijckdom maeckt vrienden, het is waer, maer valsche vrienden, ende sy en maken tot u profijt gheen vrienden, maer tot haer selfs profijt: Ende in dese manier is de rijcke de alder onsalichste, want hy en mach zijn waerachtighe vrienden niet kennen, want dat zijn al beveynsde vrienden: Die een die haedt hem om dat hy rijcker is: Een ander aensiende zijn eyghen profijt, smeecket met hem: Die ander die toont hem een goet ghelaet, op dat hy wat van hem mach crijghen: Ende die de lieffte voor ooghen schijnt, die begheert ghemeynlijck zijn haestighe doodt: Daer en is niemandt die hem soo lief heeft, oft hy hadde hem liever doodt dan levende. Niemandt en is hem soo medewarich die hem de waerheydt seyt. Ende ist dat hem yemandt recht lief heeft, nochtans heeft hy altijt quaedt vermoeden, ende meynt altijdt dat hy wat van zijn goet begheert, ende hem daerom vervolghet, ende vlieghet om hem als vliegen om wat van hem te hebben. Waerom al dat goet dat die rijckdom schijnt te hebben, en is anders niet dan een schaepe, valsche ende bedriechlijck, ende die rijckdom brengt met haer ontallicke veel quaets ende verliest veel warachtich goedts. Als ghyse wel wilt doorsien met reden, soo sult ghy voorwaer vinden datse u soo veel profijts niet inghebrocht heeft als schade. Met wat onsalighe arbeydt vercrijcht mense, ende met wat perijckel ende sorchvuldicheydt bewaertsmense, ende met wat grooter droefheydt verliestmense, waerom datse Christus geheeten heeft doornen, om datse de vrede der herten (dat den menschen alder soetste is) met duysent sorghen becommert ende vervult. Ende die rijckdom en verslaet of en vermindert die begeerten haers selfs niet, maer sy ontsteket meer ende meer diese lief hebben, ende brenghtse tot alle quaet. Ende wilt met u selven niet smeecken, segghende: Men mach wel rijck wesen ende oock goedertieren, hier denct wat de waerheyt Christus heeft gheseydt, dattet lichter is een kameel te gaen door dat gaetken

[p. 91]

der naelden dan een rijc mensche mach ingaen int Rijck der Hemelen: Ende het is opentlijcke waer, dat Hieronimus seydt een rijck Man te wesen een Heere ende erfghenaem der boosheyt. Nemmermeer en wordt groote rijckdom sonder sonde gewonnen of gehouden. Gedenct datse u berooven van die alderbeste rijcdommen ende goet. Wie daer lief heeft gout ende ander rijcdom, die haedt de deucht ende eerlicke consten. Noch daerenboven wort die sonde der giericheyt alleen ghenoemt te wesen by Sinte Paulus Afgoderie: Oock en isser gheen sonde die min met Christo over een comet, want ghy en meucht niet dienen God, ende die rijcdommen.