|
| |
Die vierde reghel.
OP dat ghy met meerder ende sekerder voortganck sult moghen comen tot Christum, soo is dese vierden reghel van noode. Dat is, dat ghy geheel ende al u leven sult setten in Christo, tot wie ghy alle u wercken, al u arbeyt, al u ledicheyt ende onledicheyt sult stellen. Ende en wilt niet meynen dat Christus is een ydele stemme, maer dat hy is anders niet dan liefte, simpelheyt, lijtsaemheyt, reyincheydt, ende cortelijcken also als hy geleert heeft. Die duyvel en is anders niet te verstaen dan dat Christus leere ende gebot tegen is, want die hem selven geeft totter deucht die reyst tot Christum, ende de gene die daer dient die sonde, die wort des duyvels eygen, waerom dz u ooge moet wesen simpel ende onnoosel ende u lichaem sal dan heel licht wesen, het behoort alleen tot Christum als tot een eenich alder overste goet dat ghy niet en sult lief hebben, niet achten, niet begeeren, dan Christum oft om Christum. Ende ghy en sult niet haten noch vreesen, noch vlien, dan die leelicheyt der sonden. Ende dan so wat ghy doet, of ghy slaept oft waect, of eet of drinct, ende ooc spelen, of recreatien, ledicheydt (ende noch stoutelicker te seggen) sommige lichte sonden daer wy in vallen als wy totter deucht haesten, het sal u al gheschien, ende wesen tot een vermeerderinghe der verdiensten, maer ist sake dat u ooghe schalck is, ende siet elwaerts dan tot Christum, soo is ooc al dat ghy doet niet alleene onvruchtbaer, maer oock schadelijck: Want het is sonde datmen een goedt werck niet wel en doet. Die hem haest om te comen totten rechten wech des oversten goets, die moet alle dat hem te voren coemt verwerpen of verliesen, op dat die uwen loop of u leven behulpelijck moghen wesen, of niet hinderen, van dese is drierhande maniere, sommighe zijn quaet ende also | |
| |
leelick, dat sy niet eerlick noch deuchdelijck en moghen wesen, als dese, te wreken u onghelijck, of quade gonste op u even mensche te draghen. Dese zijn altijdt te versmaden, ende om gheenerhande profijt of pijn aen te nemen. Want daer en is niet, dat een goedt man meer mach quetsen dan die lelijckheyt der sonden. Hier teghen zijn sommighe soo eerlijcken ende deuchdelijcken soo dat sy gheen sonde en moghen wesen. Als goede gonst te hebben tot alle menschen, uwe vrient te helpen met eerlicke redenen, die sonden haten, verblijden int goede ende in goedertieren woorden ende wercken. Noch zijn daer sommighe die houden dat middel: als sterckheyt, schoonheydt, ghedaente, cracht, welspreeckenheydt, gheleertheyt ende deser gelijcke. Van dese derde maniere en salmen niet begheeren om haer selven oft ghy en sultse niet aennemen dan als sy tot profijt ende baet moghen wesen tot den wech der salicheyt. Dese middelen en helpen noch en schaden den ghenen niet die tot Christum gaen, maer men salse verkiesen of versmaden nae haer toeneychlickheyt. Als geleertheyt brenget meer hulpe tot een goet leven dan schoonheyt, oft cracht des lichaems, of rijckdom. Ende hoewel alle geleertheyt profijtelick mach wesen tot Christum, nochtans bewijst de een veel naerder wech dan de ander van dat: ende deser middelen, so suldy waerderen wat dat u nut is, ende wat u schadelijck is. Hebt ghy die leeringe lief om Christum, soo doet ghy wel, maer hebdy die daerom liet op dat ghy veel moecht weten, soo blijft ghy staen daer u behoort af op te climmen. Ist sake dat ghy daerom de leeringe begheert: op dat ghy door haer hulpe perfeckt ende claerlick moecht sien Christum, die daer schuylende is onder die heymelicke schrifte, ende nae dat doorsien der schriftueren: hebdy dan liefde, ende na die kennisse en liefden een ander mede leert: als ghy die leeringe also gebruycket so wilt u daer toe schicken. Duncket u goet, ende tot u salicheyt bequaem, veel schriftueren ende heymelicheden te lesen, so moechdy u selven daer in oeffenen. Maer ist sake dat ghy vreest datse u meer schade sal doen dan baet, soo wilt u selven weder keeren tot onsen eersten regel (dat is) dat ghy u selven kent. Het is beter min te weten ende meer lief te hebben, dan meer te weten ende min lief te hebben. Aldus houdt die gheleertheyt int middel. Noch zijn daer ander, als gesontheyt, goet verstant, wel sprekentheydt, schoonheyt, cracht, digniteyt, beveel,geluck, goede faem, geslachten, vrienden, wijf, ende kinderen. Dese na dat sy u profijtelick zijn tot die deucht, daer na sult ghy die ghebruycken, ende of wy dese hebben of niet, wy en sullen daer om onse loop tot die deucht niet achterlaten. Hebt ghy gheld ende staet u dat teghen om tot een goet leven te comen, soo wilt dat verdeelen, ende wilt u selven vrienden maken van die schat des boosheydts. Ist nu dat ghy vreest dat verlies van een goede conscientie, so werpt van u dat schadelicke winsel. Dit sal u lichtelijc te doen wesen in dien dat ghy u went, niet te achten, dat gheen dat van buyten is (dat is) dat gheen dat niet en behoort totten binnenste mensche. Ende dan sal u gheschien dat ghy u selven niet en sult verheffen als ghy dese goeden hebt, ende ghy en sult gheen pijne noch verdriet in u herte hebben, alsoo ghyse niet en hebt, oft als ghyse verliest, want ghy sult al u salicheydt setten alleen in Christo. Ist sake dat ghyse vercrijcht sonder u toe doen, of | |
| |
arbeydt, soo wilt soo veel te sorchvuldigher wesen, ende niet te vrijer, overlegghende datse u ghegheven zijn van God tot een materie der vermeerderinghe oft volbrenginghe der deuchden, maer sy zijn nochtans seer periculoos. Ist sake dat ghy quaedt vermoeden hebt in u goet avontuer, soo versmaet dat, op dat ghy soo veel te gheringher moghet comen tot dat eewighe goet. Alle die gene die gelt met sorchvuldigheyt des verstants begeeren, ende setten daer in die toevlucht haers levens, meynende dat sy salich zijn alsoo langhe als sy dat hebben, ende die hen selven onsalich heeten te wesen als sy dat verliesen, dese hebben hen selven een eygen God versiert ende gemaeckt. Ghy hebt dat gelt gelijck met Christo, indien dattet u salich oft onsalich mach maken. Al dat ick gheseyt heb van dat gelt, dat suldy oock verstaen dan die wereldtlijcke eer, genoechten, gesontheyt, ende oock van dat leven. Met alsulcke neersticheyt moeten wy arbeyden om te comen tot Christum, dat wy die voorgenoemde dingen niet grootelijcken en sullen achten als wyse hebben, oft als wyse verliesen, want de tijdt cort is? Ende als die Apostel seyt, die gene die dese werelt ghebruycken, dat sy wesen sullen oft sy die niet en ghebruycken. Aldusdanighen hert ende leven der menschen sal die werelt begecken als sot ende dul. Nochtans door dese eenighe sotticheyt begheert ons God salich te maken, ende dat sot is voor God, dat is wijs voor den menschen, op aldusdanighe maniere sult ghy u wercken ondersoecken. Doet ghy een ambacht, ghy doet wel indien dat ghy dat doet sonder bedroch op dat ghy moecht voeden u huysghesin, waer toe voet ghy u huysghesin, op dat sy moghen een recht Christen leven leyden, soo is uwen arbeyt goet. Als ghy vast na die ghedaente, so ist een goet werck. Maer waerom vast ghy, om dat ghy den cost sult sparen, of dat ghy gheestelijcker sult schijnen, soo is u ooghe schalck. Of vast ghy om dat ghy niet sieck en sult worden, waerom vreest ghy sieckten, om datse u berooven sullen van die gewoonten des wellusticheyts, so is u ooghe sondich. Ghy wilt ghesont wesen om bequaem te wesen te leeren ende te studeren, waerom studeert ghy, om dat ghy een Bisschop, Domproest, Deken, Canoninck, of een ander geestelijck Prelaet sult worden. Met wat meeninge begeert ghy dese digniteyten op dat ghy in u selven moghet leven ende niet in Christo, soo dwaelt ghy seer, ende in al u studeren en is geen verdienst. Ghy neemt spijse op dat u lichaem sterck sal wesen, doet ghy dat om dat ghy de H. Schrift sult mogen lesen, ende in heylige wercken waken, so doet ghy wel. Maer zijt ghy sorchvuldich van ghesontheyt, op dat ghy niet leelijcker en sult worden, ende dat ghy in wellusten niet en soudet mogen ghebruycken, soo zijt ghy verre van Christo, makende u selven een ander God. Daer zijn sommighe menschen die sommighe heylighen eeren met sonderlinghe sacrificien, ende dienste. Die een die groet alle dage sinte Christoffel, maer anders niet dan als hy zijn beelde siet, waerom is dat: Daerom, want sy vermoeden ende gelooven dat sy van dien dage niet en sullen mogen sterven quader doot. Een ander aenbidt sinte Rochus, want hy ghelooft dat hy verdryven sal de quade sieckte van zijn lichaem. Die ander leeft sinte Barbara oft sinte Joris sonderlinghe ghebedekens, op dat sy niet en sullen comen in die handen der vyanden. Die ander | |
| |
vast. S. Appolonia, op dat sijn tanden niet sweeren en sullen. Die ander gaet om te visiteren dat beelde van S. Job, op dat sy gheen rude noch pocken en sullen crijgen. Die sommighe gheven een deel van haer winst den armen op dat haer comenschap in die zee niet en sal vergaen. Men onsteect S. Jeroen een caerse op dat sy haer verloren goet weder moghen crijghen. Na dese maniere, also veel saken als wy vreesen of begheeren, so veel Goden maken wy ons selven: Voort soo heeft elck lant sijnen verscheyden heylich. Want S. Paulus is in Vranckrijck, dat is S. Jeroen in Hollant. Noch sinte Jacob of sint Jan en worden niet over al ghelijck geeert maer in de een plaetse meer dan in die ander, ist sake dat dese geschien om te hebben ghesontheydt des lichaems, of om te schouwen schade des tijdtlijcken goets so en sijn sy niet verdienstelijcken, noch en behooren niet tot Christum, maer sy sijn gelijck dat quade gheloof der Heydenen, die hier voormaels loofden Hercules dat thiende deel van haer goet, op dat sy souden mogen rijck worden ende Esculapio eenen haen op dat sy souden ghesondt worden ende den Necker eenen stier op dat sy souden gheluc hebben ter Zee. Die namen sijn verwandelt maer dat eynde is alsulcke Christenen, ende Heydenen gemeyn. Ghy bidt Godt dat ghy niet gheringhe en sult sterven, ende ghy en bidt niet dat hy u beter verstant wilt verleenen, op dat in wat plaetse dat u die doot over soude moghen vinden. Ghy en denct u leven niet te beteren. Ende ghy bidt Godt dat ghy niet sterven en suldt, wat bidt ghy anders dan u verderfenisse. Ghy bidt om gesontheydt, ende ghy misbruyct u gesontheyt, en worden dan u goede wercken niet boos en sondich. Hier teghen sullen sommighe die geestelick heeten, haer winninge ende profijt seggen te wesen barmherticheyt, ende die verleyden die herten der onnooseler menschen door sommighe ghebenedijdinghe, dienende haren buyc, ende niet Christo, ende sy sullen oock seggen: Wilt ghy verbieden dat aenbidden der heylighen, door welcke God geeert wort. Die ghene die dit doen met een simpel wangheloof, ende ydel gheestelickheyt, die en sondigen also seer niet, noch en sijn also seer niet te straffen als die geen die volghen haer eyghen baet, ende prediken of groot maken dat geen dat die H. Kercke nauwelic toelaet voor dat overste ende volcomenste goet, ende sy vermeerderen overmits haer profijt die onwetenheydt des volcx, welck niet gheheel te versmaden is, maer ten staedt niet te lijden dat sy achten dat minste dat meeste te wesen het is looflijck dat ghy begeert van sinte Rochus ghesondt leven in dien dat ghy dat daer toe steldt ende heylich maeckt u selven in Christo. Maer het is veel looflijcker datmen anders niet en bidt, dan die liefde der deuchden moet wassen, ende die haet der sonden. Van te leven ende te sterven salmen setten in Gods handen ende segghen met sinte Paulus. Of wy leven of wy sterven, den Heere leven en sterven wy. Ende dat is een volcomenheydt, begeeren ontbonden te zijn ende te wesen met Christo, ende dat wy setten onse vreuchde ende vrolijckheyt, in siecten, in schade, ende in ander quade avontuere, ende met alsulcke maniere waerdich ende gelijc te worden onse hooft Christo, waerom dattet niet alte seer te straffen en is die also doen, maer seer schadelijc daer in te blijven, ende ick ar- | |
| |
beyde om der menschen cranckheydt mocht worden toegelaten of verdragen, maer voor dese voorschreven reghel wort een beter ende sekerder wech gewesen na S. Paulus leeringe. Ist sake dat ghy stelt al u wercken ende neersticheyt tot dese regel, ende dat ghy niet en blijft staen in middelbare wercken, maer altijt voort gaet so lange tot dat ghy moget comen tot Christum, so en suldy niet mogen dwalen vanden wech noch en sult niet moghen doen in u leven, noch lijden, of ten sal u altemael in verdienste wesen.
|
|
Auteursrechtvrij