Den kerstelicken ridder

Een seer profijtelijck boecxken, seer nudt ende oorbaerlijck wesende voor allen Christen gheloovighe menschen

Die derde reghel.

EN wilt u niet vervaren van dien wech des salicheyt, om dat sy schijnt scharp te wesen ende en weest niet droevich om dat wy moeten versaken die ghenoechte des werelts, ende om dat wy eewelijc moeten strijden met drie vervaerlijcke vyanden als dat vleesch, die duy

[p. 31]

vel, ende die werelt: waerom so aen merckt dese derde reghel. Alle dat geen dat u vervaren mach of u swaerlijcken voorstaen mach dat en wildt niet achten, want ist sake dat ghy versmaedt die ydele bespottinghe ende alle dinck naerstelijck aenmerct ende door siet, so suldt ghy vernemen datter niet en is dan die wech Christi, die daer alleen een mensch leydt tot de salicheydt, noch gheen bequamer, al en waerder oock gheen loon. Wat manier van leven soudet ghy mogen kiesen inde wereldt daer gheen overvloedighe droefnis, ende swaricheydt en is te lijden ende te verdragen: Dat leven der hooftluyden wie en weet niet dattet is vol sorghen ende pijnlijckheden. Wat onsalighe eyghendom moetmen daer daghelijcx lijden ende met wat sorchvoudicheydt staedt te vercrijgen de gratie der Princen. Ende wie isser die niet en weet dat die oorloghen der menschen vol verdriedts ende quaet zijn. Een coopman wat en doet hy, of en lijt hy niet, reysende door de Zee en door berghen, om te schouwen de armoede in die echte staedt, hoe veel sorghen behooren tot dat huysghesin, wat onsalicheydt ende sorge dat in die echte staet is dat weten die ghene die dat ondersoecken. Het ghemeen goet te regeeren, hoe veel sorghen hoe veel arbeyts, ende wat grooter perijckel daer in is. Na wat staet dat ghy sijt over al is grote sorghe, pijnlicheyt, ende last. Dat leven der menschen is van hem selven met onsprekelijcke onghevallicheydt belast, alsoo wel den goeden als den quaden, alle dese onghevallicheden sullen u comen tot verdienste indien datse u vinden in die wech Christi, ende ist sake datse u vinden inde wech des vyandts, soo suldt ghyse doch moeten lijden met noch meerder last sonder eenige baet oft profijt. Alle die geen die die werelt dienen die begeeren ten eersten veel jaren te leven, ende sy sweeren ende sy zijn woest van sinnen ende met een twijfelachtige hoop arbeyden sy: om dit vergancklijck aertsche goet te vercrijghen dat niet en is, daer en is geen eynde der onsalichz, want hoe datmen langer arbeyt, hoe datmen moylijcker arbeyt. Ende dat wterste eynde van aldusdanigen benaude ende verdrietelijcken leven, dat is de eewige verdoemenisse: gaet nu ende wilt ontfangen in dit leven de wech der deuchden, sy sal haer scherpheydt terstont verlaten, ende sal worden sachter ende ghenoechlijck int voortgaen door welcke men gaet met de aldersekerste hope tot dat overste goet. En ist niet de alder wterste dwaesheit liever te willen met gelijcken arbeyt bereyden den eewigen doot dan dat onsterffelijcke leven. Ende dese doen seer dwaeslicken, die daer verkiesen met grooten arbeyt te gaen tot den eewighen arbeyt, dan met middelbaer arbeyt tot een onsterflicke ledichz. Waert by also datter veel meer arbeyts waer in den wech des goeden levens dan des werelts, nochtans soo soude de herdichz des arbeyts sachter worden door de hope des loons, nemmermeer en gebreect daer de godlicke salvinghe, die daer doet dat alle galle wort verwandelt in honick. In dit sterflicke leven volcht die een sorghe die ander, ende die een droefheyt comt wt die ander, noch daer en is gheen vertoevinge, noch rust, ende van buyten is arbeyt ende bedructheyt, ende van binnen is noch veel meerder crancheydt, ende alle dese maken bitter die salicheydt, van welcken die quade hebben beleden, ende hem selven al te laet beclaecht indt boeck der wijsheyt, seggende: wy zijn moede

[p. 32]

worden inde wech des boosheyts ende der verderffenisse, ende wy hebben ghewandelt sware wegen, ende den wech des Heeren hebben wy niet bekent. Wat isser swaerder ende leelijcker dan te staen onder die eygendom van Egypten. Wat isser droevigher dan die ghevanckenisse van Babylonien. Wat isser onverdraechlijcker dan onder Pharo ende Nabuchodonosor te wesen: Hoort wat Christus hiet: beurt op u mijn joc, ende ghy sult rust vinden uwer sielen: want mijn jock is soet: ende mijn last is licht. In als daer en ghebreket gheen ghenoechlickheyt, daer een vrije conscientie is. Ende daer is altijdt onsalicheydt daer een onsalighe conscientie pijnicht. Dit moet ghy vastelijck geloven, ende ist sake dat ghy twijfelt, so vraghet ende neemt raet vanden genen die daer bekeerdt zijn tot Christum van dat middel van Babilonien ende ghy sult vernemen door haer ondersoeckinge, datter niet droevigher noch moeylicker en is dan die sonde, ende niet lichter ende vrolijcker dan die deucht. Wilt overdencken, oft nu waer ghelijck loon, ende gelijcken arbeyt, en waert dan niet veel begheerlijcker te strijden onder de tekenen Christi, dan onder de baniere des duyvels? Ende het is beter te verkiesen verdruckt te werden met Christo, dan te leven in alder wellust metten duvel. Om Christum niet achter te laten, soo wilt aen mercken wat loon dat die alder bedriechlijcste ende vervaerlijcste viant geeft en wat verganclic loon dat hy belooft, daer hy zijn dienaers mede bedriecht. Ende als hy haer verganclijc goet verleent hevet, soo neemthy dat weder alst hem belieft op datse verliesen sullen dat geen dat sy ghewonnen hebben met meerder droefnis, dan zyt met arbeyt vercregen hebben. Nae dat een coopman (ist sake dat hem dat avontuer mede valt) door bedroch of door grooten arbeyt ende mz vele periculen om te vergaderen tijtlijck goet, seer naerstich gheweest is: Wat heeft hy hem selven anders bereyt dan een materie des onsaligen sorchvuldicheyts in dien dat hy dat behout. Ende het is hem groote pijn in dien dat hy dat verliest. Ende ist sake dztet avontuer qualijck ghelucket wat is hem anders hy wort dan tweemael onsalich want daer hy sijn hope ingeset hadde en vercrijcht hy niet, ende oock so overdenckt hy met grote pijn, dat hy te vergeefs ghearbeydt heeft. Niemant en arbeydt met een vaste moet om te comen tot een goet leven, oft hy en vercrijchten. Ende also als Christus niet en mach worden bedrogen, also en bedriecht hy ooc niet Wilt oock overdencken als ghy vliet vande wereldt tot Christum, dat ghy dan niet achter en laet dat goedt dat die wereldt gheeft, maer dat ghyt veranderdt in anderen goeden die lustelijcker ende beter zijn. Wie isser die daer niet en wil verwandelen silver om gout, ende keselinghen om costelijcke steenen. Vwe vrienden worden vertoornt, maer wat is dat te achten, want ghy sult ander vrienden vinden die u vriendelijcker zijn als ghy u wellusticheydt derft, soo suldt ghy nochtans ander wellusticheydt ghebruycken van binnen, die welck soeter, reynder en sekerder is. Of ist sake dat ghy u tijtlic goedt vermindert so sullen u aenwassen alsulcke rijckdommen die de motten niet en moghen verderven, noch die dieven niet moghen wech draghen. In dien dat ghy u selven daer toe steldt veracht te worden van de wereldt, so sult ghy ghepresen worden van Christo, ghy sult weynich menschen behagen

[p. 33]

maer den ghenen die daer beter zijn. Dat lichaem wort mager: maer dat herte ende die moet worden ghevoedet. Die blancheydt ende schoonheyt des lichaems verdorret, maer die schoonheydt des herten blinckt. Wildy aldus alle ding aenmercken ende doorsien so sult gy vernemen dat de werelt niet en is, of vals goet is, daer gheen baet oft profijt af en comt: daer zijn sommige goeden diemen niet begeeren en mach sonder sonde, maer besitten sonder sonde: als dese des volcx vermoeden, die gemeyn gonste des volcx gratie en t'gebieden over t'gemeyn volc, vrienden ende eer: Diemen van deucht vercrijcht. Het geschiet ghemeynlijc die daer eerst soecken dat rijc der hemelen, dien toevallen al dat ter voorschreven is: welc God belooft ende oock gegeven heeft den Coninck Salomon. Want dat avontuer volcht dicwil na den ghenen die dat schouwen ende vlien, ende het vliet van den genen die dat soecken. Ende wat datter gheschiet den genen die God lief hebben, dat en mach niet ongeluckich wesen, den welcken dat verlies wordt verwandelt in haet, die straffinghe in blijschap, versmaetheydt in glorien, pijn in gheneuchte, droefheydt in soeticheydt, ende quaet in goet. Wilt gy noch twijfelen den wech der deuchden aen te nemen, ende den wech des duyvels te laten, daer alsulcke boose dinghen niet by te ghelijcken en zijn, gelijckerwijs: als God by den duyvel, die een hope hy die ander, dat een loon by dat ander, die eenen arbeyt by die ander, ende Gods vrolijcheyt des duyvels vrolijcheyt.