De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 20. Brieven 2987-3141

[p. 253]

3071 Van Wigle van Zwichem
Speyer, 17 november 1535

Allerhartelijkst gegroet. Zeer geachte heer, je brieven aan Tielmann Gravius en aan Heresbach zal ik met de eerstvolgende bode naar Keulen sturen.^1. Als ik ze iets eerder had ontvangen, had ik ze met Karl Harst kunnen meegeven, die door de hertog van Kleef naar de recent in Worms gehouden Rijksdag was gestuurd. De vorst van Sion heeft ook in de gevangenis zijn koninklijke onverschrokken aard nog niet verloren, en houdt maar niet op met ons vreselijke dingen te voorspellen. Toch zinde het sommige vorsten maar matig dat hij tot nu toe gespaard is, en nog maar net is in Worms besloten om hem zo snel mogelijk uit de weg te ruimen. Over het soort straf waren de meningen verdeeld. Sommigen vonden dat hij, zoals bij vadermoordenaars, in een leren zak genaaid in de Eems gegooid moest worden. Anderen dat hij flink toegetakeld en met honing ingesmeerd, in een ijzeren kooi opgesloten en hoog opgehangen moest worden, na er een bijenzwerm op losgelaten te hebben. Weer anderen dat hem een gloeiend hete kroon op het hoofd gezet moest worden. Uiteindelijk is de kwestie voorgelegd aan een aantal afgevaardigden van de kant van de vorsten en de keizerlijke staten om zich samen met de bisschop van Münster te buigen over de bestraffing van de gevangengenomen wederdopers en over andere kwesties van de afgelopen oorlog en daar besluiten over te nemen. Velen waren van mening dat de stad Münster met de grond gelijk gemaakt moest worden. Maar een mildere opvatting wist gedaan te krijgen dat alleen de bolwerken van de wederdopers worden ontmanteld. Ook over het geloof is een langdurig debat gaande. Want afgevaardigden van de hertog van Saksen en van enkele andere vorsten waren bereid om de nieuwe evangelisten te accepteren. Maar in het verlengde van de besluiten van eerdere bijeenkomsten is overeengekomen om op geloofsgebied niets te veranderen. Maar de Saksen en anderen hebben zoals gewoonlijk daartegen bezwaar aangetekend.

Alle weldenkende mensen betreuren de dood van More. Maar toen hij eenmaal was gedoemd tot eeuwige opsluiting, kon hij toch niet anders dan een roemvolle en schitterende dood verkiezen boven langdurige slavernij, ofschoon zijn dood over het algemeen onverdiend wordt gevonden, omdat die voortkwam uit vergelding.

Onlangs schreef een vriend mij vanuit Rome dat paus Paulus je bedacht heeft met een rijk priesterambt, maar dat men nog niet had kunnen vernemen

1. Waarschijnlijk de reacties van Erasmus op brieven 3040 en 3041 van Tielmann Gravius en op 3031 van Konrad Heresbach.

[p. 254]

hoe je dit hebt opgenomen; dat hij je tevens de kardinaalshoed in het vooruitzicht heeft gesteld, mits je zijn apostolische gunst niet van de hand zou wijzen. Ik zou je daarmee wel geluk wensen, als ik niet zou weten dat je nooit om dergelijke eerbewijzen hebt gegeven.

De keizer is enige tijd opgehouden in Palermo, omdat hij niet weg kon vanwege Siciliaanse verwikkelingen. Toch wordt hij in Napels verwacht, waar de hertogen van Savoia, Mantua en Ferrara naar men zegt hun opwachting bij hem zullen maken. Het ga je goed, edele heer. Ik heb jouw groeten nog niet aan de heer Andreas von Könneritz overgebracht, omdat je bode mij jouw brief in de avond bezorgde en 's ochtends vroeg weer zou vertrekken. Wees er niettemin van overtuigd dat hij je heel goed gezind is en je groet met groot genoegen zal ontvangen. Als ik je uit zijn naam meer dan duizendmaal de groeten doe, zal hij dat zeker in dankbaarheid aanvaarden.

Speyer, 17 november 1535

Je zeer toegewijde Wigle van Zwichem

Aan de allergrootste vernieuwer van de ware theologie en van alle schone letteren, Desiderius Erasmus van Rotterdam, zijn meester en onvergelijkelijke beschermheer