De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 15. Brieven 2082-2203

[p. 314]

2200 Aan Maximiliaan van Bourgondië
Freiburg, 23 juli 1529

Erasmus van Rotterdam groet de edele jongeman Maximiliaan van Bourgondië

Graag zou ik zien, mijn dierbare Maximiliaan, dat jij met zulke veelbelovende talenten nog een jaar of twee in het groen van de muzen speelt, zodat je een geest naar het hof meebrengt die door de voorschriften van de filosofie als tegengif beter tegen de toverdranken van Circe^1. is beschermd. Maar omdat je voortreffelijke vader anders heeft besloten - ongetwijfeld heeft hij een goede reden voor zijn beslissing - kan ik niets anders doen dan jou vanwege mijn sympathie voor je aansporen en jou vanwege mijn genegenheid voor je ook vragen om tussen de geneugten van het hof van tijd tot tijd, al was het maar in het geheim, tot de letteren terug te keren. Het ontgaat mij niet dat aan de machtige hoven, als in een uitgestrekt woud, verschillende soorten levende wezens zich voeden. Maar het zal bij je karakter passen dat je ook te midden van verdorven lieden je aangeboren deugdzaamheid bewaart. Goud is ook op een mesthoop goud; een diamant verandert in modder niet van aard. En als je een keer bang bent voor de besmetting van vergif moet je op een toverkruid kauwen. Dat moet je zoeken bij de parfumflesjes van de filosofie. De onbeschaafde Calphurnii^2. zullen intussen om je lachen, maar jij moet op jouw beurt hen uitlachen. Want als zij van oordeel zijn dat onbekendheid met de schone kunsten bij uitstek bij het hof past, zullen ze onmiddellijk hun dwaasheid inzien wanneer ze nagaan hoe vroeger de hoven van veel koningen en van alle Romeinse keizers waren. Hoewel dit gebruik bij ons al heel wat eeuwen onderbroken is geweest hebben de vorstenhoven tegenwoordig toch geleerd de letteren in ere te houden sinds de vorsten zelf met filosoferen zijn begonnen.

Mijn secretaris Quirinus Talesius, jou niet onbekend, heb ik een tijd geleden met enkele woorden bij Jan van Borsele^3. aanbevolen. Dezelfde man beveel ik nu bij jou aan, maar zo dat ik niet wil dat jij je door deze aanbeveling bezwaard voelt. Het is een jongeman met een betrouwbaar en innemend karakter en in Grieks en Latijn meer bedreven dan hij laat blijken. Want hij is met een zeldzame bescheidenheid uitgerust; zo komt het dat er

1. Adagia 3843.

2. Een verwijzing naar een man met een dwaze lach in Persius 5, 189-190, in moderne edities als Vulpennius weergegeven.

3. Zie brief 1984.

[p. 315]

bij hem meer verborgen zit dan hij bij de eerste aanblik laat zien.^4. Al vele jaren heb ik groot voordeel van hem gehad en nauwelijks een ander ontmoet die mij met meer toewijding of genegenheid heeft gediend. Bij het wetenschappelijk werk is hij zo hard als staal; vandaar dat de arts Hubert van Baerland hem de muilezel van Marius^5. placht te noemen. Wat ik als het meest kostbaar beschouwde heb ik hem zonder gierig te zijn geschonken. Omdat ik niet veel geld heb, kan ik niet vrijgevig zijn hoewel hij naar mijn mening over mijn vrijgevigheid niet hoeft te klagen. Voor een blijvend inkomen zoals een rijk priesterambt of een functie aan het hof kan ik hem behalve een aanbeveling niets geven. Daarom vraag ik je met klem om de vorst van Veere,^6. jouw vader, van tijd tot tijd in je brieven op Talesius te attenderen. Neem van me aan dat je deze weldaad zult bewijzen aan een jongeman die het verdient en daarvoor dankbaar zal zijn. Als hij je teleurstelt - ik weet zeker dat het niet zal gebeuren - heb je mij als waarborg. Ik hoop dat het uitstekend met je gaat, zeer illustere jongeman.

Jouw Pronuntiatio^7. die door mij is herzien en enigszins aangevuld, wordt opnieuw gedrukt.

Freiburg im Breisgau, 21 juli ad 1528

4. Vgl. Quintilianus 1, 4, 2.

5. Adagia 3379, een verwijzing naar de geharde soldaten van C. Marius.

6. Adolf van Bourgondië.

7. De recta pronuntiatione was aan Maximiliaan opgedragen; zie brieven 1949 en 2209.