De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 15. Brieven 2082-2203

[p. 229]

2167 Van Erasmus Schets
Antwerpen, 27 mei 1529

Hartelijk gegroet. Achtenswaardige heer en waarde vriend, je kunt je nauwelijks voorstellen hoe erg het uitstellen van je vertrek of de vertraging van je brieven mij dwarszit. Want het zit mij niet alleen dwars, maar ik ga er ook onder gebukt, omdat ik weet dat jij in deze woelingen^1. die beslist minder bij jouw rust passen en er de grootste vijanden van zijn, terecht bent gekomen en daarin nog verkeert. Ik heb vernomen dat Karel Uutenhove^2. en de meeste anderen met wie jij dagelijks omging, uit vrees voor onlusten jou hebben verlaten en alle kanten zijn uitgevlogen. Ik weet niet wat je bezielt om jezelf aan deze valstrikken en gevaren die je zo voor je ogen en voeten hebt, toe te vertrouwen. Want dit uitgestrooide zaad zal, als God het niet tegenhoudt, nog gruwelijker woede-uitbarstingen voortbrengen. Hemel en aarde verlangen dringend dat je naar ons terugvliegt, en intussen lijk je daar niet aan te denken. Ik heb gehoord dat al wat er aan goede en katholieke mensen in Bazel leefde, in het geheim of openlijk is weggegaan; zul jij dan daar als enige te midden van de oproerkraaiers achterblijven? Ben je niet bang, vraag ik je, voor de volledige vernietiging die de inwoners van Bazel voor zichzelf hebben beraamd? Wil je wellicht als hun gelijke worden beschouwd? Want dat wordt overal over jou beweerd. Onder je vrienden hier heeft iedereen de grootste bewondering voor je. Wanneer over jou wordt gesproken laat je bij de meesten eindeloze tranen stromen. Ik smeek je voor je veiligheid te zorgen. Maak je gereed en kom hierheen om van de rust te genieten die zowel goden als mensen jou eerder hier dan daar bij jou garanderen.

Het pakket brieven^3. dat voor jou was bestemd en een paar maanden geleden vanuit Gent naar Karel Uutenhove was verzonden en aan hem geadresseerd, is bij mij teruggekomen omdat hij bij jou was vertrokken. Toen het pakket was geopend, zijn de brieven voor Karel naar Venetië gestuurd. Bijgaande brieven die aan jou zijn geadresseerd, zend ik je toe met een andere brief die ik in Spanje door Valdés heb laten verzenden om je te laten weten, dat hij de brieven heeft ontvangen die je mij een poos geleden ter verzending naar hem had bezorgd.^4. De keizer die al gereed is voor zijn vertrek naar Italië, denkt aan niets anders dan aan de oversteek van Barcelona naar Genua.^5.

1. Zie brief 2097, noot 1.

2. Uutenhove was in februari naar Italië vertrokken; zie brief 2105.

3. Een van de brieven was brief 2082; zie brief 2197, p. 307.

4. Zie brief 2163, noot 1.

5. Het vertrek vond op 28 juli plaats; op 12 augustus werd Genua bereikt.

[p. 230]

De illustere dames die Frankrijk en onze provincies besturen,^6. zullen in Kamerijk bijeenkomen. Moge God ervoor zorgen dat door hun bemiddeling een vrede tot stand komt, aangezien de krachten van mannen in gebreke blijven, zodat wereldwijd het vrouwelijk geslacht op deze roem aanspraak kan maken. Moge het de verstandiger bemiddeling van deze twee illustere dames gegeven zijn daar datgene tot stand te mogen en kunnen brengen waartoe één machtige paus, zoveel kardinalen en de verzamelde krachten van zoveel katholieke vorsten, koningen en hertogen jarenlang niet in staat waren.

Het ga je goed, Antwerpen 27 mei 1529

Je meest toegenegen vriend Erasmus Schets

Een brief uit Spanje en andere voor jou bestemde brieven zijn meegezonden.^7.

Aan de eminente en zeer geleerde heer Erasmus van Rotterdam, zijn bijzondere vriend. Te Bazel

6. De ontmoeting van Louise van Savoye (moeder van Frans i) met Margaretha van Oostenrijk (tante van Karel v) leidde tot de Damesvrede van Kamerijk, die op 5 augustus werd gesloten.

7. Hiertoe kan brief 2109 behoren.