De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 15. Brieven 2082-2203

2125 Aan Francisco de Vergara
Bazel, 17 maart 1529

Erasmus van Rotterdam groet Francisco de Vergara

Maar al te waar is het spreekwoord^1. dat een mens een luchtbel is. Je had me opgewekt geschreven, je schrijft me opnieuw^2. terwijl je ziek bent. Ik kreeg je brief terwijl ik redelijk gezond was; nu antwoord ik terwijl ik ziek ben. Want een heel zware verkoudheid^3. heeft mij overvallen die met koorts gepaard gaat en een gevaar voor mijn leven vormt. Op deze wijze heeft maart mij begroet. Toch bereid ik mij intussen op mijn verhuizing voor en word ik gedwongen uit het nest waar ik al zoveel jaren aan gewend ben weg te vliegen; want ik vrees dat de behandeling die de heiligen hebben ondergaan^4. ook mij een keer overkomt. Bovendien koesteren sommigen een heel dwaze, maar bijzonder hardnekkige verdenking, namelijk dat ik in het geheim het met deze sekten eens ben, hoewel juist de meest fervente aanhangers mij het meest haten. Met gevaar voor mijn leven moet ik daarom voor dit gevaar voor mijn leven vluchten.

Maar om, mijn beste Francisco, enigszins op jouw brief terug te komen: als een brief die is verzonden de ontvanger op dezelfde wijze verplicht als een geldlening, ben jij de crediteur omdat je als eerste met zo'n uitvoerige,

1. Adagia 1248.

2. Beide brieven zijn niet bewaard gebleven.

3. De verkoudheid begon rond 15 maart en duurde tot het einde van de maand.

4. Verwijzing naar de beeldenstorm; zie brief 2097, noot 1.

[p. 121]

geleerde en vriendelijke brief het voortouw hebt genomen. Maar omdat ik je ook rente was verschuldigd, heb ik nauwelijks de helft van het kapitaal terugbetaald. Ik heb namelijk voor goed Grieks in slecht Latijn geantwoord,^5. dat wil zeggen brons voor goud gegeven.^6. Indien jij met al je vriendelijkheid mijn verlangen (voor wat dit waard is) om mijn dankbaarheid te tonen welwillend hebt aanvaard, ben ik hierdoor jou ook weer iets verschuldigd. Toch bevrijd je me niet alleen van mijn schuld, maar je zegt zelfs eerlijk dat je ook bij mij in het krijt staat. Je had geen enkele reden je te verontschuldigen, maar als dit wel het geval was, wilde ik liever dat ik iets had om met recht mijn beklag te doen dan dat jij een goede reden hebt jezelf te verontschuldigen. Wat was dat voor een hardnekkige en gemene ziekte^7. die een jongeman, geboren om de wetenschap te steunen, meer dan een jaar aan het bed gekluisterd hield?^8. Ik denk trouwens dat je al lang weer bent hersteld, want jouw brief^9. die op 30 juni in Madrid was geschreven, kreeg ik pas in maart.

Wij leven hier inderdaad, niet zoals we willen, maar voor zover wij kunnen.^10. Ik vrees dat er onaangenamere gebeurtenisen zullen volgen, als het tot een gewapend treffen zal komen waar tot nog toe het voorspel op te lijkt wijzen. Beide partijen vertrouwen op hun eigen krachten, maar de afloop van de oorlog is ongewis. Moge Christus als een deus ex machina deze tragedie een gelukkig einde bezorgen. Laten we vanaf nu, mijn beste Francisco, niet onderling strijden met het tellen en wegen van brieven, maar met een zuivere genegenheid van onze harten. Als zij sterk en bestendig is doet het er niet zo veel toe hoe kort of sporadisch de brieven zijn die komen, ofschoon ik vurig wens dat onze vrienschap ook deze vrucht zal voortbrengen. Moge de Heer je in goede gezondheid laten leven.

Bazel, 17 maart 1529

5. Brieven 1876 en 1885.

6. Adagia 101.

7. Zie brief 2004, p. 174.

8. Vgl. Horatius, Satiren 1, 1, 81.

9. De brief die niet bewaard is gebleven, was kennelijk tegelijk verzonden met de brieven 2003 en 2004, die Erasmus respectievelijk met brieven 2134 en 2133 beantwoordde.

10. Zie brief 2121, noot 7.