De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 15. Brieven 2082-2203

[p. 81]

2099 Van Heinrich Eppendorf
Straatsburg [ca. februari], 1529

Antwoord van Heinrich Eppendorf

Ik begrijp dat je mijn brief niet hebt ontvangen. Maar ik vertel je wat ik heb geschreven. Ik heb je herinnerd aan je erewoord en de overeenkomst waarvan jij zegt dat die tussen ons zo zorgvuldig is gesloten ‘dat hij niet zonder de zwaarste beschuldiging van trouweloosheid kan worden geschonden’.^1. Maar zie eens, beste man, hoe jij je met je eigen wapens^2. neersteekt. Je hebt je niet aan de overeenkomst gehouden en met je misdadige brief verbreek je de vriendschap weer die door bemiddeling van fatsoenlijke mensen was hersteld. Heb ik ooit geschreven ‘dat jij mijn vriendschap nodig hebt’? En dat terwijl jij vaak zo schaamteloos tegenover mij je vriendschap verkondigde en eraan toevoegde hoe bedreven jij bent in het beschimpen van rechtschapen mensen, omdat je natuurlijk van mening bent dat jij me op die manier ervan kunt weerhouden mijn reputatie te beschermen. Ík heb je nooit gekwetst terwijl jij in je trouweloosheid je best hebt gedaan mijn leven en mijn goede naam in één keer te vernietigen. Ik weet op welke manier iemand een goede naam kan verkrijgen, ook als jij het me niet hebt verteld.

Ik probeer geld van een ander te ontvangen, maar het is zo weinig dat ik met mijn eigen geld zelfs vrijgeviger ben. Ik heb geen zin hier de inspanningen ter sprake te brengen waarmee jij je geld hebt verzameld. Jij mag helpen wie je wilt, maar maak je alsjeblief niet druk om mijn uitgaven.

Wat je hebt gedaan was de opdracht van de overeenkomst die we hebben gesloten. Ik vraag je hoe eervol dat voor je was. Voor heel wat duizenden goudstukken had men mij in ieder geval hiertoe niet kunnen dwingen. Dit bericht liet wellicht iemand zich bij een maaltijd ontvallen voor wie niets dierbaarder is dan zijn goede naam.^3.

Welke geruchten zijn ontstaan, weet ik niet en evenmin wat jou daarvan is meegedeeld. Met dergelijke geruchten ben ik niet uit op een goede naam en voordeel voor mijzelf en evenmin op reputatieverlies voor jou. Je kunt dat afleiden uit het feit dat ik pas zo laat aan de overeenkomst dacht, want het laatste wat ik verwachtte was dat ik hier betrouwbaarheid bij jou zou missen.

Wat boeken betreft ben je niet improductief en je had iets wat je gemak-

1. Zie het begin van brief 2086.

2. Adagia 51.

3. Waarschijnlijk verwijst Eppendorf naar zichzelf.

[p. 82]

kelijk aan mij kon opdragen. Jij moet je heilige en ernstige inspanningen maar opdragen aan wie je wilt; met weduwen heb ik niets gemeenschappelijks. En als het om oorlogen gaat die je herhaaldelijk met theologen voert, moet je ervoor zorgen dat je ze ook niet over jezelf afroept. Ik heb hier niets mee te maken. Ik vraag je alleen maar je aan je woord te houden.

Maar wat heeft het nu voor zin je voor je trouweloosheid te verontschuldigen met zo'n weerzinwekkende vergelijking: ‘Hij die op de vastgestelde dag zijn schuld niet betaalt, kan natuurlijk van onbetrouwbaarheid worden beschuldigd. Niemand weet dat beter dan ik.’^4. Ik vraag je in godesnaam: zeg me aan wie ik na de vastgestelde dag geld verschuldigd ben. Als het een schande is schuld te hebben, staan de belangrijkste koningen en keizers slecht bekend. Maar op die manier scherts jij meestal met je bijtende spot.

Wat de scheidrechters opdragen weet ik niet; jij weet wat de overeenkomst en mijn onschuld met zich meebrengen. Het is niet nodig dat je mijn opdrachten uitvoert. Doe wat je in opdracht van rechtschapen mannen moet doen. Als hertog Georg^5. het idee heeft gekregen dat er tussen ons eendracht bestaat, zal hij dit door mijn toedoen niet verliezen. Otto's^6. zaak heeft niets met mij te maken en ik zie niet in wat jij wilt met brieven die aan de vorst en aan hem zijn gericht. Dat jij ze schrijft, blijft mij om het even. Laat Otto maar met zijn eigen zaak staan of vallen.

Verder verzoen ik mij met jou met de intentie altijd je vriend te zijn als jij dit maar mogelijk maakt. Aan de kwaadaardigheid van deze tijd of aan boze tongen zal ik niets gelegen laten liggen.

Het ga je goed, Straatsburg, 1529 etc.

Heinrich von Eppendorf, jouw vriend als jij daar prijs op stelt

4. Citaat uit brief 2086, p. 33, met aanzienlijke veranderingen.

5. Georg van Saksen.

6. Otto von Pack.