De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 13. Brieven 1802-1925

[p. 204]

1863 Aan Johannes Cochlaeus
Bazel, 25 augustus 1527

Erasmus van Rotterdam groet Johannes Cochlaeus

Ik wist wel dat het bij vergissing gebeurde dat de volgorde van het boek^1. anders is geworden, en al was het met opzet gebeurd, dan nog was het dermate onbelangrijk dat je er heus niet een minder innemende vriend om zou zijn, laat staan dat ik er boos om zou zijn. Het doet me deugd dat Thomas More een vriend van je is geworden. Want als vrienden overeenkomstig het spreekwoord^2. alles met elkaar delen, horen vrienden ook hun vrienden met elkaar te delen.

Wat betreft je plannen om naar Denemarken te gaan, ik bid dat dit goed uitpakt. De reis is lang en het is volgens zeggen een ruw volk; ook wordt het winter. Bovendien maakt de keizer plannen voor een algemeen concilie. Ik heb een bundeltje met alle stukken van de onderhandelingen tussen de keizer, Frankrijk, Venetië en de paus, gedrukt in Alcalá, door kanselier Mercurino.^3. Maar als de realiteit je dwingt en het goede vooruitzicht je lokt, zal ik het minder erg vinden je te missen, al had ik liever dat een kleinere afstand ons scheidde.

Als de bisschoppen zouden strijden voor Christus' rijk en niet dat van henzelf, zouden we met meer animo de strijd aanbinden. Niettemin is het zaak in de tussentijd de rebelse onbesuisdheid van kwaadwillige lieden te beteugelen, tot God de vorsten van zijn geest vervult. Er komt nooit een eind aan deze woelingen tenzij bepaalde toestanden veranderen, maar die zijn van dien aard dat er geen enkele hoop is dat men zich zal schikken. Daarom weet ik niet wat ik je in deze situatie moet aanraden, behalve dat je in het oog moet houden dat het geen zaak van mensen, maar van Christus is, en dat je meer gericht moet zijn op het redden van mensen dan op het straffen. Meer wil ik niet aan het papier toevertrouwen, omdat ik er geen tijd voor heb en het niet zonder risico is. Het ga je goed, dierbare broeder en strijdmakker in de Heer. Bazel, 25 augustus 1527

Doe mijn voortreffelijke vriend Nausea namens mij de hartelijke groeten.

1. Wellicht een bundeltje met brieven van Hendrik viii en Luther, met aanvullingen van Cochlaeus, in 1527 verschenen bij Petrus Quentell in Keulen.

2. Adagia 1.

3. Mercurino Gattinara. Het bedoelde boekje is Caroli... quinti... ad duo Clementis septimi... brevia responsio, in qua ab ipso pontifice appellat, petitque generalis christianorum omnium concilii congregationem (Alcalá, 1527).