De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 13. Brieven 1802-1925

1835 Aan Germain de Brie
Bazel, 10 juni 1527

Erasmus van Rotterdam groet Germain de Brie

Ik ben werkelijk heel blij dat de bewezen dienst bij jou in zo goede aarde viel.^1. Dat hoopte ik namelijk vurig, maar niet zonder vrees. Het doet me deugd dat het goed is uitgevallen. Het commentaar op de brief aan de Galaten^2. heb

1. Erasmus had een vertaling van Brie opgenomen in Divi Ioannis Chrysostomi... et divi Athanasii... lucubrationes aliquot (Bazel, 1527) en zich in de opdracht lovend over hem uitgelaten. Zie brief 1817, waarop deze brief het antwoord is.

2. Bedoeld is de vertaling van Chrysostomus' commentaar die Erasmus met brief 1841 opdroeg aan Jan van Lotharingen-Guise.

[p. 117]

ik al af. Ik zal er een fragment van Origenes^3. bij doen; meer lukt niet met de komende beurs,^4. omdat een flink deel van mijn tijd heengaat met het afmaken van de Hyperaspistes.^5. Ik gaf mijn woord en mijn vrienden eisen in krachtige bewoordingen dat ik me daaraan houd, omdat ze de spotternijen van mijn tegenstanders, die alle perken te buiten gaan, onverdraaglijk vinden. Ik moet ook flink wat tijd besteden aan Ambrosius, die nu in zijn geheel verschijnt in een verbeterde versie.^6.

Babylas^7. komt naar je toe, maar nog wel Griekstalig, om van jou Latijn te leren. Oecolampadius kent behoorlijk Grieks, in de taal van Rome is hij minder onderlegd; hoewel hij eerder door slordigheid dan onkunde fouten maakt. Wat hij volgens het verhaal van Lupset had gedaan, was het werk van een paar andere ietwat vrijpostige lieden; in ieder geval geldt dat voor één werk, getiteld Onvolledig commentaar op Matteüs;^8. ik weet heel zeker dat hij het niet gedaan heeft. Ik zal dit vergrijp aan de kaak stellen, zonder mijn bronnen te noemen, om te voorkomen dat ze even consciëntieus met andere auteurs omgaan, die ze in groten getale aan het uitgeven zijn. Dezelfde lieden gaven Prudentius uit. Op dit moment is Cicero in voorbereiding.

Van mij kun je applaus verwachten, geen concurrentie. Om bij het vertalen uit het Grieks voor elkaar te krijgen wat jij voor elkaar krijgt, zou het me, zelfs al zou het me niet aan kennis ontbreken, dan toch aan tijd ontbreken en aan mensen die mijn werk nakijken en waarschuwen als ik iets fantaseer. Het verbaast me dat er in je laatste brief niets over Lascaris staat. Als het goed met hem gaat, zal ik mijn bange vermoeden gauw laten varen. Meer kon ik op dit moment niet schrijven; een andere keer praten we weer wat langer. Het ga je goed.

Bazel, de dag na Pinksteren, 1527

3. Zie hierna, noot 8.

4. De halfjaarlijkse boekenbeurs in Frankfurt.

5. Zie brief 1804, noot 4.

6. Zie brief 1855.

7. Zie brieven 1817 en 1856.

8. Bedoeld is het onvolledig overgeleverde commentaar van Origenes. Erasmus publiceerde in 1527 zelf een vertaling van een fragment hiervan op basis van een handschrift; zie brief 1844. Van Origenes' commentaar bestaat een globale Latijnse weergave, die Erasmus in brief 1844 aan Rufinus (4e eeuw) toeschrijft. In deze alinea lijkt het alsof Erasmus veronderstelt dat deze vertaling het werk is van ‘vrijpostige lieden’ uit de kring rond de Bazelse drukker Cratander, maar niet Oecolampadius zelf. Bij Cratander verscheen in maart 1527 een uitgave van Prudentius, gevolgd door een uitgave van Cicero in 1528 (zie het slot van de alinea).