De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 13. Brieven 1802-1925

[p. 44]

1806a Aan Nicolas Wary
Bazel, 30 maart 1527

Deze brief volgt ook in de uitgave van Allen op nr. 1806. Het handschrift is beschadigd, waardoor Allen genoodzaakt was de tekst op sommige plaatsen te reconstrueren.

Een hartelijke groet. Ik hoor dat jullie bezig zijn om de hoogleraar Grieks te vervangen.^1. Ik hoop dat het goed uitpakt. Een zekere Spartaan^2. schreef me vanuit Rome, in het Grieks, voor de vuist weg, in aanwezigheid van mijn vriend Hovius; die zei dat de man ook Latijn kent. Hij zou met een bescheiden vergoeding tevreden zijn, maar het is altijd een risico als je een onbekende laat komen. Misschien brengt hij manieren mee die de hele zaak van de literatuur omver kunnen gooien. Als jullie niet iemand hebben die in allerlei opzichten Rutgerus overtreft, acht ik het verstandiger zijn jonge vrouw voor enige tijd te gedogen. Het is gemakkelijker een ander te vinden dan een die beter is. Rutgerus is bij de jongelui al bekend en geliefd. De middelen van het College zijn nog steeds bescheiden. Iets nieuws brengt vaak een onvoorzien nadeel met zich mee. Daarom, als jullie geen zwaarwegender bezwaren hebben dan zijn vrouw, vind ik dat er vooralsnog geen vervanging plaats moet vinden. Als er andere dingen zijn die om een dergelijk besluit vragen, bid ik dat jullie handelwijze goed is voor de studie en het College.

Wel moet Rescius worden aangespoord om het nadelige effect dat zijn Eva heeft, te compenseren met oplettendheid tijdens de colleges; ik twijfel er niet aan dat hij dat ook doet. Ja, bijna zou ik jullie allemaal de raad geven om met vlekkeloos gedrag en oplettendheid tijdens de colleges de waardering voor de studie in het algemeen te vergroten: er is geen betere manier om de Zoïlussen, die iets voortreffelijks liever benijden dan navolgen, tot wanhoop te drijven. Maar ik weet dat jullie dat steeds al zorgvuldig en succesvol hebben gedaan. Want jullie begrijpen dat jullie een belangrijke rol spelen voor de ogen van de hele wereld, dat is wat jullie feitelijk doen. Je kunt niet in slaap vallen bij zo'n toneelstuk, dat niet alleen deze generatie als publiek heeft, maar ook latere generaties. Zodra er onder de theologen, de rechtsgeleerden, de medici, de filosofen, de wiskundigen, de taalkundigen, een beter

1. De hoogleraar Grieks aan het Drietalencollege (Collegium Trilingue) in Leuven was Rutgerus Rescius. Hij was enige tijd geleden met Anna Moons getrouwd en had sindsdien een woning buiten het College.

2. Het is niet bekend wie de persoon is die hier aangeduid wordt als ‘Spartanus quidam’.

[p. 45]

en zuiverder soort studie tot bloei komt, zodra de hoven van vorsten nog rijker gesierd zullen zijn met uitblinkers op het gebied van welsprekendheid en geleerdheid, zodra Chrysostomus, Athanasius, Basilius en die hele schare in hun eigen taal tot de Latijnse wereld beginnen te spreken, dan zullen jullie namen alom geprezen worden onder applaus van geleerden, omdat jullie aan het begin stonden en de grondleggers waren van zoiets geweldigs. Des te belangrijker is het dat alertheid tijdens de colleges en onberispelijk gedrag gepaard gaan met eensgezindheid: zij voorkomt dat het grootste wankelt, zij brengt het kleinste tot wasdom.^3. Niets belet mensen die eensgezind zijn in verschillende talen te spreken. De toren van Babel werd door spraakverwarring vernietigd,^4. de kerk is gebouwd door mensen die verschillende talen spraken, maar één van geest waren.

Wees ervan overtuigd dat je me om de zuiverheid van je gedrag zo dierbaar bent als bijna geen ander. Groet de Hebreeër met het donkere gezicht en het blanke hart, helemaal als de Grieken, als hij niet een baard zou dragen tot op de gordel.^5. Als ieder van jullie zou trouwen, zou het College sneller groeien; ik wens het de grootst mogelijke vruchtbaarheid toe. Wil je de heer Gilles de Busleyden, onze gemeenschappelijke beschermheer, namens mij de hartelijke groeten doen? Bazel, 30 maart 1527

Erasmus van Rotterdam, eigenhandig geschreven

Aan de zeer geachte magister Nicolas van Marville, president van het College van Busleyden. Leuven

3. Sallustius, Bellum Iugurthinum 10, 6.

4. Genesis 11:1-9.

5. Misschien Jan van Campen.