De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 7. Brieven 993-1121

1022 Aan Ortwin Gratius
[Leuven, september/oktober 1519]

Van deze brief is alleen het origineel in Erasmus' handschrift overgeleverd. Dit origineel is zwaar beschadigd. De vertaling berust op de door P.S. Allen gereconstrueerde tekst.

Gegroet. Ik was al een hele poos van plan je op het hart te drukken die verbeten twisten te laten voor wat ze zijn^1. en je talent liever te aan te wenden voor de studies die je bent begonnen. Je stijl laat namelijk het beste hopen, vooropgesteld dat je je liever laat leiden door een gematigd oordeel dan je in te laten met ruzies die, geloof me, een geleerde en een christen onwaardig zijn. Anders komt het, vrees ik, tot blijvende onmin. Het is genoeg geweest met die controverses waarbij ik niets te winnen of te verliezen heb. Waar blijven de levensvreugde en het plezier van de studie als mensen elkaar naar het leven staan? Dat jij je in die strijd mengt, is niet zo wijs, want de zaak gaat je niet aan. Over deze aangelegenheden heb ik een uitvoerige brief geschreven aan de hooggeleerde Jacob van Hoogstraten^2. en ik twijfel er niet aan dat hij die opvat in dezelfde geest waarin ik de brief geschreven heb, want ik heb hem aangesproken als een goede vriend.

Ook hier is een heftige woordenstrijd uitgebroken die de eendracht binnen de universiteit tenietdoet. Het leek erop dat deze zou ontaarden in dolzinnigheid, ware het niet dat de theologen en overige leidende figuren in de universiteit hadden ingegrepen. Er is een bijeenkomst belegd waarop de geschillen zonder moeilijkheden zijn besproken en een vrede is hersteld die, naar ik hoop, nooit meer zal worden verstoord. Dit alles is in een vloek en een zucht op 13 september gebeurd, zeer tot genoegen van Christus.^3. Ik zou

1. Gratius stond Pfefferkorn bij in zijn controverse met Reuchlin en verweerde zich tegen de Epistolae obscurorum virorum (zie brief 581), die tegen hem waren gericht.

2. Brief 1006. Gratius was met Hoogstraten bevriend.

3. De bijeenkomst vond waarschijnlijk plaats in het College van de Valk, op initiatief van Jan Briart.

[p. 108]

dan ook willen dat bij jullie en overal elders een eind wordt gemaakt aan het gehakketak en dat er een streep wordt getrokken onder al het gebeurde.

Dit is in haast geschreven, want de bode staat te trappelen. Een andere keer zal ik uitgebreider en meer op mijn gemak aan je schrijven, zeker als ik zal zien dat je mijn raad, die in het belang van jou en van de letteren is, ter harte hebt genomen. Vaarwel en groet Hoogstraten namens mij.

Leuven, [...] 1519

Erasmus van Rotterdam aan de eerwaardige magister Ortwin Gratius, als aan zijn geliefde broeder