De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 7. Brieven 993-1121

1003 Aan Guillaume Hué
Antwerpen, 9 augustus 1519

Erasmus van Rotterdam aan Guillaume Hué, deken van de kerk van Parijs, gegroet

Nicolas Bérault, een man geboren voor de gratiën, laat in een recente brief niets onverlet om ons met elkaar in contact te brengen. Als het om een krachtmeting in geleerdheid of welsprekendheid zou gaan, dan had hij me moeilijk meer kunnen afschrikken dan door me aldus aan te sporen: ‘Voor die strijd wil hij liever door jou worden opgeroepen dan jou op te roepen; overigens heeft de man in ieder literair genre reeds een aanzienlijke staat van dienst.’^1. In aanmerking genomen dat onder gelijken de uitdager altijd als de onbeschaamde partij wordt beschouwd, wat zou men dan denken dat mij bezielt als ik, een Thersites,^2. Achilles zou durven uitdagen? Maar omdat niemand door zijn fortuin en omstandigheden wordt belemmerd zich zelfs met de allergrootsten te meten in liefde en welwillendheid, in welk geval de uitdager zelfs voor bescheiden doorgaat, heb ik niet geaarzeld zowel u als Bérault ter wille te zijn. Met deze brief daag ik dus, met mijn geringe ontwikkeling en matig fatsoen, een zeer geleerd en bijzonder rechtschapen man uit, maar als het op genegenheid aankomt wijk ik geen duimbreed en zal ik geen genoegen nemen met de tweede plaats.

Tot mijn zeer grote vreugde verneem ik dat de universiteit van Parijs aan de studies die van oudsher worden onderwezen, waarin ze ongetwijfeld altijd al de grootste lof heeft weggedragen en dat ook nu nog doet, met bereidwilligheid de studie van de drie talen toevoegt en van tijd tot tijd terugkeert

1. Brief 989.

2. Thersites is in de Ilias van Homerus de mindere van Achilles, door wie hij wordt gedood.

[p. 51]

naar de zuivere bronnen van de Heilige Schrift, afstand nemend van de opvatting van de enkelingen die tot hun eigen schande in deze teksten een bedreiging zien voor de ware theologie, terwijl niets de bloei van alle eerzame wetenschappen in hogere mate bevordert. Dit schrijf ik deels toe aan de openheid van de Franse geest, deels aan de wijsheid van de uitmuntende kerkvorst Etienne Poncher, van Godswege aangewezen om de literaire beschaving en de ware vroomheid in ere te herstellen, maar vooral aan de voortreffelijke koning Frans. Alleen wij kunnen ons in dit opzicht nog niet gelukkig prijzen, maar er is goede hoop dat het zover komt.

Moge de almachtige Christus bewerken dat, zoals de vorsten overal de ware geleerdheid aanmoedigen en begunstigen, ze ook een levensleer omarmen die hun taak als vertegenwoordiger van Christus waardig is. Daarmee bedoel ik dat ze zich verre houden van barbaarse dwingelandij en niet door hun eerzucht zowel de rust als de vrijheid van de christelijke wereld aan het wankelen brengen, en dat ze zich, nu ze door hun gunsten de literatuur vooruithelpen waarin de vorstelijke daden aan het nageslacht plegen te worden overgeleverd, op de zaken toeleggen die de bijval verdienen van alle toekomstige generaties.

Vaarwel, beste vriend. Voortaan zal ik u rekenen tot de Willems met wie het lot mij heeft verbonden.

Antwerpen, 9 augustus 1519