De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 5. Brieven 594-841

808 Aan Johann Caesarius
Leuven, 5 april 1518

Erasmus aan zijn vriend Caesarius, gegroet

Ik heb het tweede boek van Theodorus^1. hierbij ingesloten; ik heb het aan jou opgedragen; ik denk dat je dat al wist. Ik hoor dat von dem Busche bij jullie is teruggekeerd en daar ben ik heel blij mee, want ik heb dat liever dan dat zijn talenten ergens in duisternis verborgen blijven. Binnenkort zal, als ik me niet vergis, alle barbarij uit Keulen worden verdreven door de moed van hertogen en militairen. Ik hoor dat de edele graaf van Neuenahr tegen die arrogante professoren van een domme leer als een Hercules ten strijde trekt, maar ik wou dat hij wat beroemdere tegenstanders had. Het lijkt mij uiterst ongelukkig te moeten strijden met dergelijke monsters van wie je alleen maar een kwaadaardig virus of de schurft kan oplopen. Ik vind het ook erg jammer voor die orde^2. met zijn vele fatsoenlijke mannen die de brutaliteit van die lieden niet goedkeuren en die de ambitie van een of twee onder hen niet zo belangrijk vinden, dat zij daarom de haat van de wereld op hun hals willen halen.

De man die de titel Duistere mannen^3. verzon, bewees de mensheid een slechte dienst. En als die titel niet de spot had opgewekt, dan zouden ook vandaag nog die brieven overal worden gelezen als geschreven ten gunste van de predikheren. We hebben hier in Leuven een doctor in de theologie, vroeger prior te Brussel,^4. die twintig exemplaren had gekocht om zijn vrienden een plezier te doen, even voordat die bul^5. uitkwam die de banvloek uitsprak tegen

1. Het tweede deel van de grammatica van Theodorus Gaza.

2. De orde van de dominicanen.

3. De Epistolae obscurorum virorum; zie brief 581.

4. Jacobus Remigii.

5. Zie brief 611, noot 17.

[p. 275]

dat boek. Eerst wenste ik dat het boek niet was uitgegeven, maar toen het was uitgegeven, wenste ik dat het een andere titel had. Zij verdienen weliswaar met stevige kritiek te worden aangepakt, maar het voorbeeld is afschuwelijk, en, wat altijd het ergste is bij dergelijk bedrog, is dat, nu de schrijver onbekend is, bij allen verdenkingen de ronde doen, al naargelang ieders gissing of gevoel het ingeeft. Er waren hier zelfs mensen die dachten dat ik de schrijver van die brieven was, hoewel de namen mij niet bekend waren en ik de stijl niet zou kunnen navolgen. Vaarwel, dierbare Caesarius.

Het verbaasde me dat Johann Siberch^6. hierheen kwam zonder een brief van jou. Doe de weledele graaf van Neuenahr mijn hartelijke groeten.

Leuven, de dag na Pasen. In het jaar 1518

6. Johann Lair.