De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 5. Brieven 594-841

798 Aan [Wolfgang Faber Capito]
Leuven, 13 maart [1518]

Gegroet. Overal toont zich, beste man, je oprechte Germaanse genegenheid voor Erasmus, hetzij omdat je mijn brief^1. niet aan Baer hebt doorgegeven, hetzij omdat mijn apologie je zo bezorgd maakte. Over Mattheus^2. zal ik je iets vertellen om te lachen. Hij was me komen opzoeken. Ik stuur hem, om me niet te laten storen in mijn drukke werkzaamheden, de brief op die jij hem geschreven had. Mijn dienaar komt terug van de hal, met de mededeling dat hij maar een paar woorden met me wil wisselen. Ik stem toe: hij komt naar boven, laat de brief zien en vraagt of ik hem wil voorlezen, want hij had zijn bril vergeten. Ik lees een halve zin en wend me dan vlug naar hem toe, zeggend: ‘Een niet al te vriendelijk begin; het is beter dat je zelf verder leest’. ‘Ga door,’ zegt hij, ‘ik wil dat je dat weet’. Ik ga op zijn verzoek door. Omdat de zinnen steeds harder worden, vraag ik hem ze zelf alleen te lezen. Hij vraagt me verder te lezen. Ik ga door, af en toe lachend. Hij begint een lange zelfverdediging, luid roepend dat het allemaal volstrekt gelogen is, ja, dat jij bij hem in het krijt staat.^3. Omdat ik het razend druk had, vroeg ik hem

1. Brief 730 of 734.

2. Mattheus Adrianus.

3. Capito was een voormalige leerling van Adrianus.

[p. 265]

het hele verhaal naar een andere keer te verzetten. Hij zegt dat hij jou had geantwoord. Hij dreigt dat hij alles zal afkraken wat jij in je grammatica^4. hebt gezet. Ik denk dat de man hier zal verdwijnen, zoals hij gewoonlijk doet, want hij vertrok uit Middelburg met heel veel kabaal vanwege schulden.

Vaarwel.

Ik zou wensen dat je meer geneigd was tot het Grieks dan tot dat Hebreeuws van jou, ook al keur ik het niet af. Ik zie dat dat volk vol zit met de oninteressantste verhalen en bijna niets anders dan rook verspreidt: de Talmoed, de Kabbala, de Tetragrammaton, de Poort van het licht en dergelijke nietszeggende woorden.^5. Ik zie liever Christus besmet met Scotus dan met die onzin. Italië heeft veel Joden, Spanje heeft nog nauwelijks christenen. Ik vrees dat in dit geval de pest, die reeds lang was onderdrukt, weer de kop opsteekt. Ik wou dat de kerk van de christenen niet zoveel krediet gaf aan het Oude Testament! Hoewel het een boek vol schaduwen is, voor een bepaalde periode gegeven, wordt het nu bijna gesteld boven de christelijke literatuur en ondertussen keren wij ons op de een of andere manier af van Christus die op zichzelf voor ons voldoende was.

Vaarwel. Leuven, 13 maart

4. De Hebraicarum institutiones van Capito, verschenen bij Froben in januari 1518.

5. Paulus Ricius had een werk van Joseph ben Abraham Gikatilla met speculaties over de naam van God in het Latijn vertaald onder de titel Porta lucis haec est porta tetragrammaton (Augsburg, 1516).