De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 5. Brieven 594-841

[p. 211]

762 Aan Anton van Luxemburg
[Leuven, ca. 14 januari 1518]

Erasmus aan zijn vriend Anton van Luxemburg, gegroet

Deze Theodoricus, een theoloog zonder de arrogantie van een theoloog, deed mij een groot genoegen met zijn mededeling dat jij alsook dokter Ghijsbert, mijn oude en oprechte vrienden, in goede gezondheid verkeren, en verder mijn oude beschermheer en onze gemeenschappelijke mecenas, de zeer eerwaarde heer abt.^1. Hier bevindt zich Anton van Bergen, een begaafde jongeman die zowel door zijn naam als door de vriendelijkheid van zijn karakter een evenbeeld is van de abt. Hij is zelfs een groot liefhebber van de letteren, wat niet gebruikelijk is bij de allergrootsten, en om de letteren is hij mij genegen. Geloof me, ooit zal hij de stambomen van zijn geslacht sieren met de glans van de letteren en omgekeerd zal hij de letteren glans en luister verlenen.

Maar om je niet al te lang op te houden zal ik in een paar woorden uitleggen wat ik op dit moment vooral zou willen. Brenger dezes voert strijd met een of andere persoon over het bescheiden beneficie van E.^2. Dat beneficie is namelijk Helena. Om Helena is tien jaar gestreden bij Troje; de strijd om dit soort Helena's komt nooit ten einde, dit tot groot nadeel van de kudde en tot niet gering voordeel van de gieren die leven dankzij andermans rampspoed. Zijn tegenstander is bereid afstand te doen van zijn recht, mits dit kan met goedkeuring van de heer abt; wat jij bij hem vermag, en terecht vermag, is algemeen bekend. Jij vervult de plicht van een goed en trouw vriend, die de eer van de abt in het oog houdt doordat je liever de collatie wilt laten gelden dan de nominatie; maar naar mijn mening verdient deze universiteit, die in deze tijd bloeit als geen andere door uitnemende studiën, enige gunst, vooral omdat de heer zelf haar voedsterling was. Hij zal niet veel last ondervinden van deze nominaties, hij zal er met een paar van afkomen. Ten slotte is Theodoricus zelf uitermate geschikt voor die taak, aangezien hij zo geleerd is in de theologie dat hij sommige van onze magisters evenaart, verder is hij integer en oprecht van aard, tenslotte vriendelijk en opgewekt en zeer geschikt om onder de mensen te verkeren. Hij bezit het al enige maanden, maar ondertussen wordt de opbrengst van de prebende door de bisschop van Utrecht^3. onderschept. Hij gruwt van geschillen. De tegenstander geeft

1. Anton van Bergen.

2. Zie vorige brief, noot 10.

3. Filips van Bourgondië.

[p. 212]

toe. Blijft slechts over dat de heer abt met zijn gunst goedkeurt wat op zich rechtvaardig is. Theodoricus wil dit beneficie volledig aan de abt te danken hebben en geloof mij dat hij een zeer betrouwbare schuldenaar zal zijn. Daarom vraag ik je dringend: maak dat hij krijgt wat hij vraagt aangezien je dit met een enkel woord kunt; als dat niet mogelijk is, wil hij dat de kwestie zonder een langdurig en hinderlijk proces wordt beslist door een rechtsgeleerde, en ook met welk jaargeld zijn tegenstander tevreden gesteld moet worden. Maar het zou de vriendelijkheid van de heer abt passen dit beneficie volledig te schenken aan deze universiteit of aan de gaven van deze man. Want over mijzelf zal ik niets zeggen; als ik evenwel iets waard ben in jullie ogen, zal ik niet weigeren ook zelf voor hem borg te staan voor dat wat hem wordt geschonken. Waarom echter zou ik me verplichten, als ik al lang van u ben, de uwe door gijzeling en lijfeigenschap?

Ik stuur je Paulus sprekend in de taal van Rome.^4. Ik durfde de bode niet met meer boeken te belasten; ook wist ik dat je alles deelt met de dokter. De Zotheid viel bij sommige theologen niet in de smaak, maar dit boekje zal iedereen bevallen. Groet namens mij de zeer geachte Ghijsbert en zijn vrouw, die mij nu vast gunstiger gezind is nu ik zo ver weg ben, en Karel,^5. de beheerder, met zijn geliefde. En als je toevallig de prior van de kartuizers^6. ontmoet, herinner hem er dan aan, na hem hartelijk te hebben gegroet, dat hij mij het afschrift van de brief van Reuchlin nog niet heeft teruggestuurd. Vaarwel, Antonius, voortreffelijkste onder de vrienden.

4. De parafrase van de Romeinenbrief.

5. Het is niet bekend om wie het gaat.

6. Jean Quonus.