De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 5. Brieven 594-841

757 Aan Erard de la Marck
Leuven, 7 januari 1518

Aan de zeereerwaarde heer Erard van Arenberg, bisschop van Luik

Gegroet, zeereerwaarde bisschop en doorluchtige vorst. Om in het kort en zonder inleiding te antwoorden op de zeer vriendelijke brief^1. van Uwe Hoogheid: u spreekt de wens uit mij, wiens reputatie u reeds lang kent, ook persoonlijk te ontmoeten. Met dit soort lofredes wordt Erasmus overladen door de godin Ossa bij Homerus en Fama bij Vergilius,^2. die niet alleen onbetrouwbaar is waar het mij aangaat, maar alles tot in het oneindige overdrijft. Het gevolg is dat ik niet van me af kan schuiven wat zij me met zoveel tongen toeschrijft, en niet kan waarmaken wat zij me oplegt. Ik weet dat er niets mooiers is dan vorsten te behagen. Maar ondertussen meet ik me thuis met mijn eigen maat en enerzijds doet het me genoegen dat die mannen gunstig over me denken wier waardering het mooiste, wier misnoegen het schandelijkste is dat iemand kan overkomen; anderzijds is het voor mij een grote last dat ik volstrekt niet beantwoord aan hun vriendelijke mening over mij of hun hoge verwachtingen. Ik ben dan ook evenveel dank verschuldigd aan de trompetterende faam, als de onkundige lierspeler aan de man die hem met goudkleurige mantel en een prachtig vergulde lier voor een vol theater laat optreden, dat hem meteen uitfluit zodra hij gaat spelen.^3. Er is in mij niets bezienswaardigs; en als er iets is dan is dat afgebeeld in mijn boeken. Daar is het beste deel van mij te vinden; om de rest zou je geen cent geven.

Toch was ik na een zo vriendelijke uitnodiging heel graag naar Uwe Hoogheid toegesneld. Maar ten eerste schrikt het meer dan winterse weer me af en ten tweede mijn gezondheid, die op zich al zwak is, maar onder de enorme hoeveelheid werk van dit moment zo te lijden heeft, dat ik thuis weggedoken haar al amper weet te behouden. Zo ingespannen zwoeg ik op het wederom hernieuwen van het Nieuwe Testament dat ik er zelf ouder door geworden ben; terwijl ik het werk red van ouderdom en aftakeling, haalde ik

1. Brief 746.

2. Homerus, Ilias ii, 93; Vergilius, Aeneis iv, 173.

3. Rhetorica ad Herennium iv, 47, 60.

[p. 205]

mezelf dubbele ouderdom en aftakeling op de hals. Ik heb me stellig voorgenomen dat ik de taak die ik op me genomen heb ofwel niet overleef, ofwel zodanig uitvoer dat ze Leo x en het nageslacht waardig zal lijken. Ik ben nu al zo ver gevorderd dat ik weliswaar nog op volle zee te kampen heb met de golven, maar toch langzamerhand in de verte de haven opdoemt. Als Christus zorgt voor een gunstige bries, zal ik daar voor het begin van de vastentijd landen. Dan zal ik, met beter weer en minder belaste geest, naar u toesnellen, zeer eerwaarde vader, als voorbode van de zwaluwen en ooievaars. Als u zelfs dat uitstel niet toestaat, zal ik komen aanvliegen, met verachting en achterstelling van alles.

Maar ik heb over dit alles uitvoeriger geschreven aan de zeer geachte Paschasius,^4. die in vele opzichten succesrijk is, maar die ik toch vooral feliciteer met het feit dat hij in de gunst staat van een niet minder welwillend dan machtig vorst. Moge de goede en almachtige God u in ons belang zo lang mogelijk behoeden en bewaren temidden van alle mogelijke voorspoed.

Leuven, de dag na Driekoningen 1518.

Erasmus, zeer toegewijd beschermeling van Uwe Excellentie.

4. Zie de vorige brief.