De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 5. Brieven 594-841

713 Aan Johann Reuchlin
Leuven, 15 november [1517]

Het zou me veel genoegen doen te horen dat het goed met je gaat, sieraad van onze Duitse landen. Die jood,^1. van boosaardige besnedene verworden tot een nog misdadiger, niet christen, maar schijnchristen, heeft een pamflet uitgegeven - en nog wel in de volkstaal, zodat ook zijn makkers, pooiers en schippers, het begrijpen - waarin hij, naar ik hoor, alle geleerden met naam

1. Johann Pfefferkorn.

[p. 153]

en toenaam over de hekel haalt. Maar naar mijn oordeel is het monster het in geen geval waard vermeld te worden in de geschriften van de geleerden. God allemachtig, van wat voor werktuig maken de ondermijners van de religie gebruik, verborgen achter hun maskers! Die ene halfjoodse christen heeft het christendom meer schade toegebracht dan al het joodse uitschot bij elkaar; hij doet, als ik me niet vergis, voor zijn volk precies wat Zopyrus voor Darius deed,^2. hoewel hij nog veel misdadiger is. Laten wij, Reuchlin, met voorbijgaan van deze monsters, ons verblijden in Christus en genoegen scheppen in eervolle studie.

De heer van Rochester^3. en Colet maken het goed. Alle geleerde en fatsoenlijke mensen staan achter je. Ik heb me beklaagd bij Van Dorp, waarom deze universiteit zich met jouw zaak bemoeit, want ze maakten hiertoe misbruik van zijn pen en zijn onnozelheid. Hij antwoordde dat alleen Adriaan, die nu kardinaal is geworden, daarvoor verantwoordelijk was,^4. en dat er nooit sprake is geweest van ketterij, maar slechts van fouten. Wat echter is vrij van fouten? Hoewel ik er daarin geen zie. Ik heb het boekje^5. in het Latijn laten vertalen en het naar de bisschop van Rochester gestuurd. Vaarwel. Leuven, 15 november.

Ik zou uitvoeriger willen schrijven, maar deze bezorger was niet helemaal betrouwbaar.

2. Zie brief 700, noot 4.

3. John Fisher.

4. Op 23 mei 1515 stuurde de Leuvense universiteit een ongunstige brief over Reuchlin aan Leo x. Deze brief werd door Pfefferkorn opgenomen in zijn Defensio contra... obscurorum virorum epistolas, samen met soortgelijke brieven aan de paus van Adriaan Boeyens, kanselier van de universiteit, en Karel v.

5. Johann Pfefferkorn, Streydt puechlyn vor dy warheit (Keulen, 1517).