697 Aan Gerard Lister
Leuven, 2 november 1517
Erasmus aan zijn vriend Lister, gegroet
Ik las met droefheid over je tragedie,Ga naar voetnoot1. mijn beste Lister. Maar toch moet je Paulus navolgen die zichzelf altijd gelijk bleef, wat men ook aan goeds of kwaads over hem vertelde. Dit zijn nu de wisselvalligheden van het menselijk bestaan, met dergelijke tragikomedies wordt het leven hier doorgebracht. Als je naar me wilt luisteren, moet je nu geen stap verzetten. Zoek afleiding in zinvolle studie en dat gerucht, in omloop gebracht door slechte mensen, zal spoedig vanzelf verdampen. Iedereen weet toch dat jouw karakter volkomen vreemd is aan dergelijke wandaden? Geloof me, de fortuin zal deze ramp op een of andere manier compenseren met voordeel. Wanneer de praatjes zijn opgehouden, kies dan een andere verblijfplaats, als dat je het beste lijkt. Als je naar Engeland wilt, zal ik je aanbevelen bij vooraanstaande mensen. Als je hier wilt wonen, zal ik alles doen wat vriendschap vereist.
Geleerden schrijven me dat Pfefferkorn, die van een slechte jood de slechtste christen is geworden, een boek heeft uitgegeven in het Duits, waarin hij alle geleerden, onder wie mijzelf, met een ongekende razernij afmaakt en in stukken hakt.Ga naar voetnoot2. Wat een verachtelijke kerel, dergelijke tegenstanders onwaardig en de beul waardig! Hij had het ervoor over gedoopt te worden om, als vermomde jood, de christelijke eendracht te verstoren. Vaarwel, mijn beste Lister, en doe mijn groeten aan de hooggeachte prior van Sint-Agnietenberg.Ga naar voetnoot3.
Leuven, de dag na Allerheiligen 1517