De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 5. Brieven 594-841

[p. 31]

609 Van Guillaume Budé
[Parijs], 17 juli [1517]

Budé aan Erasmus, gegroet

Ik heb vanmorgen iemand naar de drukkerij van Bade gestuurd om te zien of hij al terug was, in de hoop iets over jou te horen en over Tunstall, die nu mijn vriend is, en of hij mijn brief^1. had ontvangen. Bade schreef dat jij hem had ontvangen en had gezorgd dat Tunstall hem zou krijgen; verder dat er een bode klaar stond om naar jou te vertrekken, voor het geval ik je iets wilde sturen. Eerst werd ik boos dat Erasmus me zelfs niet had gegroet via Bade, vervolgens besloot ik niet te schrijven. Tenslotte begon ik het klad van de brief aan Tunstall te lezen om me de inhoud weer voor de geest te halen. Daar trof ik een fout aan, en wel in deze passage: ‘excitante me patris exemplo, doctrinae laudatore et librorum emacissimo’. Die fout is erin geslopen toen ik het woord ‘exemplo’ boven de regel invoegde, terwijl er eerst stond ‘excitante me patre’. Als je dus mijn brief ziet en daar dezelfde fout in staat, eigenhandig geschreven, vervang dan, zodra je even om me hebt gelachen, de ablatieven door genitieven.^2. Verder wil ik graag dat je weet dat ik je vriend een zo lange brief schreef in de hoop dat die voor twee zou tellen, omdat ik dikwijls melding maak van Erasmus. Ik verbeeld mij dus aan jullie beiden geschreven te hebben. En jij schrijft me niets, terwijl dat toch met deze bode kon!

Het laatste briefje^3. dat ik van jou ontving, werd gebracht door de Zwitser Henricus Glareanus, een uiterst vriendelijk mens - neem ik van jou aan; ik heb hem daarna niet meer gezien. In het begin van dat briefje schreef je: ‘Ik denk dat je mijn aantekeningen bij het Nieuwe Testament hebt gezien, waarin ik mijn vriend Budé vermeld’ etc. ‘Ik vraag je door samenwerking een gemeenschappelijke zaak te steunen: ik heb gedaan wat ik hier naar gelang de omstandigheden kon. Tot zover over de aantekeningen’. Ik weet niet wat

1. Brief 583.

2. De passage staat in brief 583 en is daar vertaald als ‘geïnspireerd door het voorbeeld van mijn vader, die overeenkomstig zijn aanleg een groot voorstander van geleerdheid was en altijd veel boeken kocht’. Laudatore en emacissimo zijn ablatieven, maar moeten genitieven zijn omdat ze terugslaan op het genitief patris. Zoals Budé uitlegt, had hij eerst een formulering gebruikt (‘excitante me patre’, ‘geïnspireerd door mijn vader’) waarin ook patre een ablatief was. Erasmus vergat in zijn uitgave van brief 583 de correctie aan te brengen.

3. Deze brief is verloren gegaan.

[p. 32]

je met die passage wil. De brief waarin ik je bedank voor de eer die je me in je uitnemende werk bewees, is in gedrukte vorm voorhanden.^4. Waarom ik aansporing behoef, begrijp ik op dit moment niet. Schrijf me wat ik voor je moet doen, zodat ik je terwille kan zijn; ook al zal ik binnenkort naar het platteland vertrekken om me bezig te houden met mijn landgoederen, en ik zal zeker twee maanden in beslag genomen worden door zaken die niets van doen hebben met de letteren. Vervelend! Het beheer van huis en haard vind ik hinderlijk, omdat dergelijke zorgen ver van me af staan. Dit is voor mij, beklagenswaardige, een kwelling, omdat ik alle tijd die ik niet aan God of de muzen wijd, als verloren beschouw. Ondertussen merk ik dat de redeneringen en filosofische gedachten verdwijnen bij het binnendringen van deze drab van banale zorgen.

Vaarwel. 17 juli

Ik heb dit in haast geschreven omdat ik geroepen werd voor de maaltijd die al was opgediend.

4. Brief 403, door Erasmus gedrukt in 1516.