De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 3. Brieven 298-445

362 Aan Willibald Pirckheimer
Bazel, 16 oktober 1515

Erasmus van Rotterdam aan de weledele heer Willibald Pirckheimer, sieraad van de letteren en van Duitsland, gegroet

Ik meen dat het aan een door het lot ingeplante neiging van mijn karakter te danken is dat ik zo bijzonder gesteld ben op mijn vriend Willibald. Beatus Rhenanus kan ervan getuigen dat ik, toen ik nog nauwelijks was begonnen aan je vertaling,^1. onmiddellijk een nieuwe, warme genegenheid voor je voel-

1. Pirckheimers vertaling van Plutarchus, De his qui tarde a numine corripiuntur (Over degenen die laat worden bedorven door de goddelijke wil, Neurenberg, 1513). Pirckheimer had Erasmus gevraagd de vertaling na te kijken.

[p. 160]

de. Nu voegen je brief en de prestaties van je genie dagelijks er iets aan toe. Je bent wel een heel zeldzame vogel in deze eeuw! Je paart een zo uitmuntende geleerdheid aan een zo grote luister van je fortuin en verder aan zoveel vriendelijkheid en menselijkheid dat je er geen bezwaar tegen hebt mij en mannetjes zoals ik in je vriendenkring op te nemen. Thomas More liet me, toen ik juist was teruggekeerd uit Engeland, in Brugge je vertaling zien,^2. want hij fungeerde als afgevaardigde voor zijn koning en zijn volk in mijn land. Over je brief zei hij niets. Hij zei slechts in het voorbijgaan dat er mij een gestuurd was, maar niet door wie. Ik vermoed dat je de brief toevertrouwde aan sir Robert Wingfield,^3. maar het verbaast me dat hij, hoewel hij me dikwijls in Engeland groette en op een dag ook een langer gesprek met me had, er nooit een woord over zei.

Ik denk dat je me zo overlaadt met lof - die ik niet, ook al was ik zeer onbescheiden, kan aanvaarden - met de vaste bedoeling dat ik wat meer zelfvertrouwen krijg. Ik word bedolven onder een dubbele last die, elk apart, een Hercules zou vereisen, niet een Erasmus. Behalve allerlei kleinere werkjes, tors ik Hieronymus op mijn schouders én het Nieuwe Testament, dat nu wordt gedrukt. De vrouw die ik je vanuit Mechelen heb aanbevolen, is de zuster van de man aan wie ik het Handboek voor de christensoldaat opdroeg. Het is onlangs in Straatsburg gedrukt. Ik heb er een commentaar aan toegevoegd op de psalm Beatus vir, opgedragen aan onze vriend Beatus Rhenanus; er bestaat geen grotere vriend. Ik zou het deeltje naar je hebben opgestuurd, als mij niet was verteld dat dat al was gebeurd. Deze brief schrijf ik niet alleen bedolven onder een ongelooflijke hoeveelheid werk, maar ook nog eens opgejaagd na een souper door het snelle vertrek van de koerier. Nog een ding: je kunt Erasmus overtreffen in geleerdheid en fortuin, maar in ijver en in liefde zal hij nooit onderdoen voor de onoverwinnelijke Willibald. Zodra de gelegenheid er is - en ik hoop dat dat spoedig het geval zal zijn - zal ik je hele boekdelen schrijven, niet alleen maar brieven. Beatus Rhenanus, waarlijk een vriend zoals Pythagoras wenste,^4. dat wil zeggen mijn ziel, vraagt mij jouw graag aanvaardde groet met rente terug te geven. Vaarwel, grootste roem der letteren.

Bazel, laat in de avond van de dag van Sint-Gall

2. Ofwel van Plutarchus, De vitanda usura (Over het vermijden van woeker, Neurenberg 1515), ofwel van Lucianus, De ratione conscribendae historiae (Over de manier om geschiedenis te schrijven, Neurenberg, 1515). Thomas More kwam op 17 mei 1515 in Brugge aan, Erasmus enige dagen later.

3. Erasmus verwart hier Robert Wingfield met diens broer Richard.

4. Vgl. Adagia i, 1, 12.