De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 3. Brieven 298-445

349 Van Nicolaus Gerbel
Straatsburg, 31 augustus 1515

Nicolaus Gerbel aan de heer Erasmus, gegroet

Ik ontving je elegante brief, waarin je een paar passages ophelderde die ik nogal duister vond. De laatste aantekening die je maakte over het woord ‘scatens’, zal ik in haar oorspronkelijke helderheid herstellen. Wij werken allebei^1. met de grootste zorg aan je boek; alles is nu volop in bedrijf en ‘de zoete honing geurt naar tijm.’^2. Want wat zullen je Lucubrationes anders zijn dan honing, bloemen, een zee van goede dingen? Als mijn ogen me niet helemaal bedriegen, zal het boekje je uitstekend bevallen. Er is één ding waar ik erg bang voor ben: dat je me een slechte observator vindt, want met dat handschrift van je dwing je me dikwijls te gissen. Dikwijls moet ik mijn zware hoofd naar alle kanten draaien voor ik ontdek hoe ik sommige dingen moet benoemen. Maar het belang voor de studenten, de vele in het verhaal verborgen rijkdommen en mijn toegewijde liefde voor Erasmus, maken dat het me allemaal licht valt. Bovenal zal ik je blijven bezweren niet op te geven, niet te wijken, niet de last af te leggen, maar ervoor te zorgen dat Christus wordt geprezen, groeit, bloeit en zich vermeerdert. Als ik iets voor je kan betekenen, dan kun je je niet voorstellen waartoe ik allemaal bereid ben, hoe graag ik alles zal doen wat jij mij vraagt. Wat mijzelf betreft: ik vraag dat ik niet tevergeefs van je houd. Niet dat ik uit ben op een gelijke beloning of geschenk; ik wil alleen graag dat jij ook van mij houdt en me niet vergeet. ‘Waarom moet je me daartoe aansporen?’ vraag je. Ik weet dat jij niet op mijn

1. Gerbel en Matthias Schürer.

2. Vergilius, Georgica iv, 169.

[p. 147]

raadgevingen zit te wachten, noch voor je werkzaamheden voor de studenten, noch voor je genegenheid voor je vriend Gerbel; dat kun je allemaal zelf beter onderkennen en uitvoeren, als je wilt. Maar omdat er geen beter onderwerp bij me opkwam, vond ik het gewoon erg prettig je deze woorden te schrijven, die je aan Gerbel herinneren. Vaarwel en beste wensen, en laat me wat horen over het Nieuwe Testament en over je boek^3. dat in Bazel wordt gedrukt. Nogmaals, vaarwel.

Straatsburg, 31 augustus 1515

Binnen een paar dagen zullen wij, als alles goed gaat, de laatste hand leggen aan Lucubrationes. Het verbaast me erg dat we niets van Rhenanus horen. Misschien schaamt hij zich voor me, of heeft hij een andere reden om niet te antwoorden. Zorg goed voor jezelf. Binnenkort zul je nieuws horen over onze vriend Reuchlin wat je veel plezier zal doen. Een geleerde, zeer kundig in Hebreeuws, Grieks en Latijn, heeft een werk geschreven in zestien boeken om hem te verdedigen tegen die witte zwartrokken.^4. Zorg goed voor je gezondheid en schrijf me gauw.

3. Misschien Jani Damiani... elegeia.

4. De franciscaan Galatinus (Peter Monggius) verdedigde Reuchlin in zijn Opus de arcanis catholicae veritatis, dat in 1515 al in onvolledige vorm circuleerde. Reuchlins inquisiteurs behoorden tot de dominicanen, die een zwarte mantel droegen over hun witte pij.