De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 3. Brieven 298-445

324 Aan Johann Reuchlin
[Bazel] 1 maart [1515]

Erasmus aan zijn vriend Reuchlin, gegroet

Ik heb al twee keer naar je geschreven, misschien wat minder zorgvuldig dan gepast was voor een zo groot man, maar toch vriendschappelijk en eerlijk; je hebt echter met geen woord geantwoord. Ik kan jou, een zeer geleerd en minzaam man, niet van iets onwaardigs verdenken. De bisschop van Rochester,^1. een toppunt van geleerdheid, liet zich in zijn brieven aan mij aldus over jou uit: ‘Ik dank je zeer dat je aan mij wilde denken en me wilde groeten met een brief, en vooral dat je alles over Reuchlin, die ik erg graag mag ook al ken ik hem niet, met zoveel zorg schreef.’ En wat verderop: ‘Maar ik keer terug tot Reuchlin: zou je me zijn werken, als hij iets heeft gepubliceerd dat

1. John Fisher.

[p. 56]

hier nog niet te koop is, willen sturen. Want de geleerdheid van deze man staat mij erg aan; ik geloof niet dat iemand Giovanni Pico dichter benadert dan hij. Ik zou willen, Erasmus, dat je hem per brief vraagt - als je hem niet zelf spreekt - hoe hij komt aan de stamboom van de allerheiligste maagd Maria die hij in zijn Hebreeuws woordenboek heeft opgenomen.^2. Ik wil eveneens heel graag weten op wiens gezag die berust en ook hoe men kan zeggen dat zij van Salomon afstamt, terwijl volgens het Breviarium van Philo^3. de lijn van Salomon helemaal uitstierf. Probeer, mijn beste Erasmus, Reuchlin zo ver te krijgen dat hij zich verwaardigt mij over deze twee zaken zekerheid te verschaffen.’ En ten slotte op het eind: ‘Vaarwel, beste Erasmus, en beveel mij uitdrukkelijk aan bij Reuchlin die ik, als ik niet aan mijn bisschopsgewaad vastzat, ongetwijfeld zou opzoeken.’ Dit, mijn beste Reuchlin, schreef de zeer beroemde man mij eigenhandig. Ik heb het woordelijk overgeschreven zodat je ziet hoeveel achting hij voor je heeft. Hij verdient het dat je zijn verzoek inwilligt, alleen al daarom omdat hij zo op jou gesteld is.

Ik schrijf dit in alle drukte, terwijl ik me gereed maak voor de reis, want ik vertrek nu naar Rome. Wat de uitgave van Hieronymus betreft, het is verre van mij ook maar iets van je arbeid^4. en van je roem voor mijzelf op te eisen; eerder nog zou ik iets van mij naar jou overhevelen. Toen ik aan dit werk begon, wist ik niet dat jij daar ook mee bezig was; trouwens, we doen niet hetzelfde. Omtrent de Hebreeuwse literatuur matig ik me niets aan, want ik heb daar maar even van geproefd. Kortom, ieder zal zijn eigen lof krijgen, en dat zo eerlijk mogelijk. Vaarwel en noteer Erasmus onder het aantal van hen die jou oprecht en van harte zijn toegedaan.

1 maart

2. In de Rudimenta hebraica (Pforzheim, 1506).

3. Pseudo-Philo van Alexandrië, Breviarium de temporibus, gedrukt in 1498 in Venetië en Rome.

4. Reuchlin had in 1510 de Hebreeuwse passages in de werken van Hieronymus nagekeken.