309 Van Gregor Reisch
Freiburg, 4 oktober 1514
Gregor, prior van het kartuizerklooster wenst de heer Erasmus het eeuwige heil in de Heer
Mijn vriendelijke en geleerde Erasmus, het verheugt mij buitengewoon dat uw wijdverbreide gezag onze Hieronymus te hulp is gekomen. Ik acht het een goddelijke beschikking dat het werk dat we al in gedachten hadden, pas het licht zag nadat uw kritische geest alles wat anders ongetwijfeld gebrekkig, misvormd en vol fouten zou zijn gebleven, met de zuiverende vijl glans had verleend en bijgewerkt. Ik ben het er helemaal mee eens dat u de teksten die abusievelijk aan Hieronymus worden toegeschreven of die anderszins vervalst zijn, hebt gescheiden van wat echt van hem is. Als u mijn rangschikking - die in werkelijkheid van de oude Amerbach zaliger is - verandert, zult u naar veler mening de boekhandelaren en misschien niet minder de lezers een flinke schade berokkenen, want de brieven zijn, zoals u zelf ziet, willekeurig geplaatst tussen de boeken en traktaten in de drukken van anderen. Op die manier van samenvoegen en ‘betitelen’ hoor ik dikwijls kritiek van geleerdere mensen dan ik, omdat dan een heel boek wordt gedrukt met het nummer van een brief, al wordt daarmee doorgaans niet met dat nummer verwezen, en omdat er nauwelijks of geen ordening van de inhoud wordt aangehouden. De rangschikking van Augustinus' werken in aparte delen of banden viel daarentegen bij velen in de smaak, ook bij hen die het werk bekostigden. Want die indeling van u is weinig zinvol.
Behoud daarom, zo mogelijk, de traditionele ordening van de verschillende delen, met dit voorbehoud dat u de brieven die noodzakelijk zijn voor het begrip van werken of traktaten vooraan plaatst, en wat ten onrechte aan hem is toegeschreven, achteraan. De oude samenvattingen hebben nooit voldaan; u doet er goed aan er andere aan toe te voegen. Hetzelfde geldt voor uw aantekeningen. Ik heb hier geen goede handschriften en ik heb nooit aantekeningen gemaakt met uitzondering van de Hebreeuwse woorden, die in de handschriften staan. De passages die u aangeeft in sommige brieven, heb ik verbeterd, maar door het vertrek van de drukker heb ik ze niet kun-
Auteursrechtelijk beschermd