De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 1. Brieven 1-141

91 Aan Jacob Batt
Antwerpen, 12 februari 1498/9

Erasmus aan Jacob Batt, gegroet

Gegroet, allerbeminnelijkste Batt, altijd mijn toevlucht. Ik hoop en vertrouw dat de Vrouwe van Veere, eens jouw, maar nu onze gemeenschappelijke beschermster, het goed maakt en dat alles haar mee zit. Ik zou niet aan een brief kunnen toevertrouwen, als ik het al durfde, en ik zou het niet durven, als ik het al zou kunnen, hoe graag ik zou willen weten of zij al daarvandaan vertrokken is en of zij haar dierbare kinderen mee heeft genomen. Wat een geluk heb jij, wat zijn de goden jou gunstig gezind, als jij je aan deze ruwe wereld hebt kunnen onttrekken en, zonder afgunst op te wekken, kunt genieten van je geluk, dat mij het hoogste lijkt. Ik vertrouw erop dat de edelmoedigheid van de Vrouwe, op wie de goden - daar twijfel ik niet aan - goedgunstig en welwillend neerblikken, dit zal bewerkstelligen. Mij overkomt nu bij haar, Batt, wat mij zo dikwijls overkwam bij jou, dat ik, nu ik weg ben, steeds meer liefde en bewondering voor haar krijg. Goede God, wat een openheid, wat een vriendelijkheid in haar grote rijkdom, wat een zachtmoedigheid van geest te midden van zoveel onrecht, wat een opgewektheid te midden van zoveel zorgen; en wat is zij standvastig van geest, wat leidt zij een onschuldig leven, hoe behulpzaam is zij niet voor de geleerden, hoe vriendelijk voor iedereen! Daarom meen ik oprecht, mijn Batt, dat jij de gelukkigste bent van alle stervelingen, als het je gegund wordt hiervan heel

[p. 191]

lang te genieten. Dat zal ongetwijfeld zo zijn als je - wat je al doet - haar genegenheid voor jou met wederdiensten beantwoordt.

Ik ben ongedeerd in Antwerpen aangekomen. Augustijn is met zijn gezelschap vooruitgegaan naar Parijs; hij heeft beloofd daar enige dagen op mij te wachten.^2. Daarom meen ik me te moeten haasten, zodat ik niet de kans mis te profiteren van een veilig reisgezelschap. Ik wil je verder nergens toe aansporen, want ik weet dat je je uitslooft voor mijn belangen en de welwillendheid van de edelmoedige Vrouwe is zo groot, dat het schaamrood me naar de kaken stijgt als ik bedenk dat ik voor haar, die mij met vriendelijkheid heeft overladen, nog niets gedaan heb. Maar ik zal erover blijven piekeren hoe ik duidelijk kan maken dat haar weldaden voor mij niet voor niets zijn geweest. Ik zal zo snel mogelijk als de goden me toestaan naar jullie terugkeren. Ik bid dat ik jullie allemaal veilig en gezond zal aantreffen en vooral haar, van wie ons beider toekomst en welzijn afhangt.

Verbaas je niet over het onrustige handschrift; ik schrijf dit op een schip, dat al het anker licht, met aan alle kanten groot gekraak en schreeuwende mensen. Vaarwel.

Ik bid dat het de zoon des huizes, die jongen met zijn vriendelijke aard, samen met zijn zuster, die zo op haar broer en moeder gelijkt, goed moge gaan. Groet alle bekenden stuk voor stuk uit mijn naam.

Antwerpen, 12 februari 1498

2. Waarschijnlijk een vergissing van Erasmus. Parijs was zijn eindbestemming; Augustijn moet op hem gewacht hebben in een plaats op weg naar Parijs, niet in Parijs zelf.