De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 1. Brieven 1-141

44 Van Robert Gaguin
Parijs, 24 september [1495?]

Robert Gaguin aan Erasmus

Het lezen van je brief, Erasmus, heeft mijn pijn een poosje verlicht. Hij is even bewonderenswaardig door de zinsbouw als indrukwekkend door de verhevenheid van de gedachten. Het is in een stijl die helemaal past bij een man van de kerk, niet die laffe, vleierige stijl, alleen belust op wat roem, die dor en krachteloos is, zoetsappig, maar verstoken van iedere charme, zodat men, na een dergelijk werkstuk van grote omvang te hebben doorgeworsteld, nog geen enkel stuk degelijk voedsel heeft opgenomen. Het is een euvel dat vaak voorkomt bij dichters die, niet tevreden met één verhaal om iets te bewijzen, het ene na het andere opdissen totdat men er meer dan genoeg van krijgt. Het was tot op heden ook het euvel van de rechtsgeleerden die aan één of twee wetten niet genoeg hebben en er een lange pagina wetten aan toevoegen. Maar wees ervan overtuigd, Erasmus, dat ik een grote achting voor je heb, omdat je een pen hanteert die een geestelijke waardig is. Ga zo door en beijver je om rechtgeaarde en ernstige schrijvers na te volgen; hun wijsheid zal je verstand trainen en je karakter vormen.

Ik schrijf je dit niet om jou, die de leermeester van anderen kan zijn, te onderwijzen. Ik wijs alleen maar de weg tot de ware roem. Ik ben ervan over-

[p. 105]

tuigd dat jij een zeer zuiver karakter paart aan ware vroomheid en dat je me niet wilt bedriegen met vleierijen of leugens. Wat ik daarover heb geschreven in mijn eerste brief, deed ik om al die kruiperige hielenlikkers aan de kaak te stellen. Ik veracht het slinkse gedoe van Gnatho^4. meer dan de grofheid van Thersites.^5. Al die vleiers trekken hun gezicht in de vriendelijkste plooi en bedriegen je ondertussen. Thersites toont zich zoals hij is, levend op zijn manier en te midden van zijn onkunde. Werkelijk, van alle mensen haat ik bovenal de vleiers. Bijna alle overige zonden spelen zich in de openbaarheid af, alleen vleierij verbergt haar listen lang in de duisternis en laat die dan op je los als je even niet oplet. Daarom ben ik er altijd op bedacht dat de vleier mij niet meer eer aandoet dan gerechtvaardigd is. Want in een Italiaans spreekwoord heet het terecht: wie je meer dan gewone eer bewijst, heeft je bedrogen of tracht je te bedriegen.

Maar laten wij deze misdaden verder overlaten aan hun daders. Als je iets hebt ontdekt in het boek van Fausto over de horoscoop^6. dat zegt dat dit de tijd is om me een bezoek te brengen, haast je dan en kom. Ik zal hem met vreugde ontvangen, omdat hij een oude vriend is, maar jou, omdat ik een nieuwe vriend wil verwerven. Vaarwel.

Parijs, 24 september

4. Gnatho, de parasiet in Terentius' Eunuchus.

5. Thersites is een onbehouwen kerel die Odysseus uitdaagt en door hem gestraft wordt, Ilias ii, 212.

6. Een gedicht door Fausto Andrelini (zie brief 84, inleiding), De influentia syderum et Querela Parrhisiensis pavimenti (Over de invloed van de sterren en de klacht van de Parijse straat), dat in 1496 werd gedrukt in Parijs.