Tondalus' visioen en St. Patricius' vagevuur (2 delen)

Van Tondalus haestige doot

Dese voersechde tondalus was jonck van jaren, edel van gheslechte. blide van aensichte. Schoen van ansien. In weelden op ghevoedet. Behaghel van cleedingen. opdragende van herten Groetlick geleert van ridderliken konsten. bequame. ghesprake ende vrolick. Mer dat men sonder droefheit niet seggen en mach Soe hi meer betrouwens hadde in sine schoenheit ende starcheit des lichaems. Alsoe voel te mijn achte he die ewige salicheit sijnre

[fol. 134c]

zielen. Want als hi my ducwille al weynende plach te seggen. Soe wast hem swaer te hoeren als hem iement cortelic iet wolde seggen van sijnre zielen salicheit. Hi verroekeloesde die kerken gods ende en wolde christus armen niet sien. Hij gaf sijn guet om idel eer den boven, den irranden ende den spoelluden. Want als voel lude vander stat van kasalens tugeden ende lude van den lande die doe bi hem waren. Soe lach hi drie daghe ende nachte doot Ende bijnnen der tyt soe leerden hi bitterlike in pijnen toe onderwynden alle dat hi te voeren sotteliken gesundiget had. Want syn leven dat hi na leiden. tugede wat hi geleden had want manigerhande

[fol. 134d]

manieren van pijnen die ongeloeflick ende onverdrachlike waren leet hi Ende ons en sal niet verswaren te scrijven in die ordinancien ende manieren vanden pijnen, also als wij se hoerden van sijnen monde, die si leet, om u ynnicheit te vermeeren Dese ridder om dat hi voel gesellen ende vriende had. soe had hi eenen onder dien. die hem sculdich was gelt van drien peerden Ende als die tyt om quam. dat hem sijne vrient betalen solde, soe voer hi tot hem Ende als hi drie dage wael van hem ontfangen was. doe begonde hi toe spreken van desen gelde Ende doe sine vrient hem antwoerde. dat hijt gelt niet bereit en

[fol. 135a]

had soe waert hi seer toernich. Ende bereide hem te wanderen den wech den hi gecomen was. Ende die schuldenaer begeerden hem te betalen Ende bat dat hi eten wolde mit hem. eer hi en wech voere Ende om dat hi hem dese bede niet ontseggen en mochte. soe sat hi neder ende lechde af [syn gewere] dat hi inder hant had ende begonde mit hem te eten. Mer voir deze lust quam hem gods guedertierenheit; want ic en weet niet wat haestiger saken het was, dat hi die hant die hi voert staeck totter spijsen, niet en mochte brengen tot sijnen monde. Hi begonde eiselick te ropen. ende beval sijns gesellen

[fol. 135b]

wijf te holden [syn gewere] dat hij neder had ghelecht. ende hij seide: huede mij dit want ic sterve Ende in desen woerden viel hi in onmachten. als of hi ghenen geest en had gehadt. Hem quamen der doot teiken. Sijn voer hoeft waert bleck. sijne oogen worden blint. Sijne nase wart scarp. ende bleeck Sijn kijn viel nederwart Ende alle sine lede worden stijf. Dat ghesijnne des huses liep. men dede die spijse en wech Die schiltknechten riepen Die wiert vanden huse weynde Men strecde dat lichaem. men lude die clocken. die clercscappe quamen daer toe lopene. den volc verwon\derde

[fol. 135c]

Ende alle die stat waert bedrueft om des gueden ridders haestiger doot. Wat maken wijt lanc. Vander tiender uren des goensdaghes. tot des saterdaghes toe der selver uren lach hi doot. Ende ghene teiken van leven en vant men an hem. behalven een luttel wermheide vant men an sijne luchter syde Na dit op den saterdach daer die clergie [...] ende dat volc vergadert was om den lichaem te begraven. soe ontfinck hi weder sijnen geest Ende began krancliken toe verademen. by na een ure lanc. hem allen verwonderde Ende die wijsse lude sechden oec En is dit

[fol. 135d]

niet een gaende geest ende wederkerende Ende en is dit niet die ghestorven was ende weder levende worden is. Doe sach [hi] crancliken al omme Ende doe men hem vraechde of hij onsen here ontfanghen wolde. soe wijsde hij dat men en hem brengen solde Ende als hi en ontfinc ende den wijn nuttede. soe began hij gode toe dancken. ende seggende gode te love. O god, dine ontfermicheit is meere. dan mijne quaetheiden al sijn sy herde seer groet Hoe voel quader dijngen hevestu mij vertoent ende du biste omghekeert ende hevest mij weder levende ghemaeckt Ende hevest

[fol. 136a]

mij weder gebracht van den diepheiden der eerden. Ende doe hi dit ghesecht hadde. soe gaf hi alle sijn guet den armen Ende hij beval dat men hem teikenen solde mitten saligen teiken des cruces. ende belovede sijn ierste leven te laten Ende daer na vertelde hi ons. wat hi gesien ende gheleden hadde