| |
| |
| |
| |
Kinderspäölkes
De Vrietof! Aoh! dao waos 't plezerig;
't Waos de stad heur kinderplaots;
Dao zaog me gaanse bende zwiere
Onder veul gesjrieuws, geraos.
Dao waos gein kwestie toen van deenders,
Niemand joog us dao eweg;
't Waos vrijrieks, veer waore meister
Volgens aaid verkrege rech.
Ger zult 't uuch nog wel herdinke,
Wie ver, haand aon haand, op zij,
Zoe'n zwinke trokke, dat ers rolden,
Eder kier e stuk of drei.
Ver speulde dao naoluiperke, of
Ein, twie, drei de veerheuk,
En waore 's aovens zoe meuj, dat ver
Koelik veulde mie eus kneuk.
Zègk, wèt ger nog, Mestreechtenere,
Wie der mètte balle stoot,
En mèt de kanneklitse rolde,
Of in kuilkes huive sjoot?
Ger dach toen neet aon later zörge,
En eur einigste sjagrijn,
Dat waos van knóppers te verlere,
Want dat doog verduvels pijn.
't Dopspeul, dat waos nog e kenske!
't Hakke, dat waos iers plezeer!
Ouch lierde me get was trop smere,
Dèks góng den dop wel biezjee loupe,
Mer wat waos men ouch weer trots,
Wienie me mèt den dop kós make
| |
| |
Ver hadden ouch nog ander späölkes
Wie der allemaol wel wèt;
Ver sprónge dèks op bóchelpeerdsje
Das e soort wie kèjfke-vèt.
Ver kóste good op stelte loupe,
Wie de awwe, zonder vreis,
En es ver dèks gendermke späölde,
Gaof me niks um wind of bijs.
Es einige goeide ‘baal in 't heutje’
Mèt hun mötsen op 'n rij,
Dan worpen and'ren op magoure
Mèt den dikste stein op zij.
Hei waoren 'rs die späölde fletse,
In e kuilke, oppe straot,
En dao waos flitsboer mèt z'n jonges
Die vermaagkde ziech kordaot.
Ver hadde zellefs veur te tèlle
- Zónder dat hei weurd gestóf -
'n Taol die niemand kós begriepe:
Ouch had me sjoen geseerd' altäörkes
Aoh! dat hèj der mote zien!
Ver speulde zellefs ouch processie
Mèt 'n humm' es rokkelien.
En waos 't tied van 't keversvange,
Es me meuleneers dan vónt,
Wat waos me blij; want, neet wie zukers,
Vloge die, wie'n meule rónd.
Ver hele vinkskes, neet veur 't zinge,
Mer ver lierde z' oppe krök,
Dat bieske vloog tot oppe daker,
Flödde me, dan kaom 't trök.
| |
| |
Ouch had men örges in de kelder
Einige jong kenijns gezat;
Dat rook neet lekker, mer wat vräögde,
En es 't kèrmès waos, dan hóng me
Oppe straot 'n groete kroen;
Of 'ne maan woort opgelaote;
Ederein dee vónt dat sjoen!
Ver gónge 's aovens d'rónder springe,
Danse, zinge: rij al oet!
En woort men in de krink gekoze,
Puunde veer eus kinderbroed.
De Kèrmèsdaog! dat waore fieste
Veur den ech Mestreechter jóng;
Wat waor er lustig, wèld en bretsig
Es er nao 't eike spróng;
Of es er had den haon geslage,
Of es er trok 'n eend, gezete
Wie 'ne Bacchus op 'n ton.
Zeet, leefste vrun, zoe späölde toen de
Kinder in d'n awwen tied.
Ger wèt nog good, wie me toen leefde
Zónder haat en zónder nied.
|
-
-
[tekstkritische noot]Kinderspäölkes - Uit G.D.L. Franquinet, Mastreechter Veerskes, blz. 33; zwinke trèkke = slingeren; kanneklitse = knikkertjes van kalk, aldus E. Franquinet; beter: van leem gebakken; huive = stenen of glazen knikkers; knóppers = geniepige opstoppers inz. met de knokkels der hand; hakke = met een tol een andere draaitol zo treffen, dat deze stuk ging (zie beneden); bazeleer = bromtol (eig. iemand die bazelt, leutert); biezjee loupe = uitlopen van een tol d.w. niet blijven draaien (gewoonlijk: biezjee goon, oneig. gmz. = sterven); zeve pele en ein klóts = ‘een spel met den bromtol, waarbij men met zijn tol herhaaldelijk dien van den medespeler moet trachten te raken’. Ter toelichting nog: peel bet. ijzeren pen van een werptol, klóts bet. o.a. houten gedeelte van de werptol. Wanneer men er in slaagde met zijn werptol die van een andere te ‘hakke’, kreeg men recht op de ‘peel’. Olterdissen (op. cit. blz. 20): ‘Eder jong had z'nen eigen dop en dan gooide d'n eine jong zienen dop op dee van d'n andere. Kraog heer dee kapot “gehak”, dan waos de staole peel veur häöm en d'n andere zaot mèt de kapotte klóts te hawwe’.
-
-
[tekstkritische noot]bóchelpeerdsje = paardjerijden op elkaars rug; kèjfke-vèt = kinderspel, waarbij een jongen een andere op de rug draagt, terwijl de overigen de gedragene plagend ‘onderzoeken’, of hij nl. wel vet genoeg is; bijs = scherpe wind (Fr. bise); baal in 't heutje =bal-in-'t-hoedje; op magoure werpen = werpspel, ‘waarbij men met steenen op kastanjes of noten werpt’; fletse speule = een bepaald soort van knikkerspel; flitsboer mèt z'n jonges = 'n soort van krijgertjesspel; Ulke, bölke, boené bóf - Blijkbaar een van de onder kinderen voorkomende brabbel- of lettertalen, cf. Dr. J.G.M. Moormann, De Geheimtalen, Zutphen, W.J. Thieme & Cie, 1932, blz. 137 e.v.; meuleneers = ‘molenaars’ nl. meikevers aan een draadje rondvliegend; ‘zukers’, letterl. zuigers nl. meikevers, die niet willen vliegen.
-
-
[tekstkritische noot]bretsig = overmoedig, dartel, uitgelaten; nao 't eike springe, d'n haon sloon, eend-trekken; namen van volks- en kinderspelen. Verg. Olterdissen (op. cit. blz. 52); ‘Eike woort gespronge en al waos ouch al ins ein debij, die neet mie springe kós, dan trooi ze mer op de plaank en 't kós neet sjele, of ouch al ins de slóf tege 'n grameer häör kadutske aonvloog of door e ruutsje van e kiekuutsje. De pot woort geslage of ouch wel d'n haon. Dat lèste gebäörde meistens bij 'ne mèllekboer en dan sloge de manslui veur espres mis um de vrouwe de kans te laote. Had zoe ein dan d'n haon geköp, dan waos ze keunigin en, getrouwd of neet, ze mós ziech 'ne keuning keze. Dan kraog 't keuningspaar 'n sjerrep um en mèt de kop van d'n haon op de sabel trokke ze zingentere d'rop oet.’
|