|
| |
| |
| |
| |
Laurent Polis (1845-1915)
Chariteit
't Is winter!... en nao danspartije
Comedies, fieste, vol plezeer,
Zuut me de rieke löstig rije.
Wat sjeelt hun snie of regeweer!
Wat zouwe zij van kaw toch klaoge,
Ze zien verwerremd, good gekleid,
Ze höbbe ete, wie ze 't vraoge.
Van elend zien z'altied bevrijd!
Allein mer vräög steit hun te wachte
In die te korte winterdaog.
't Is mer 'nen droum, die winternachte,
woe-in me niks es blijdsjap zaog!
't Is winter! En gei stökske kole
Um op de kawwen heerd te doen.
Gei sentsje mie um broed te hole,
Gei werrek mie en geine loen!
'n Kamer... Nein! e sjop van plaanke,
'n Daak, woe snie en wind door dringk.
In 'nen hook: drei kinder, kraanke,
Die 't doedzweit oppe veurkop hingk.
Dao waak de vrouw, die krietend zeet:
‘Wie lang nog moot dee winter dore?!
Dat God mèt us kompassie heet.’
| |
| |
Geer rieke, kós geer mer ins wete
Den elend, die alwijl regeert,
Wie mennig sjöpsel kleier, ete,
Get stokes en e bèd mankeert!
Mèt vräögde zout geer wèlle geve,
De chariteit is toch zoe sjoen!
Want zie bringk troes in 't minseleve,
En gief hiernaomaols iew'ge loen.
| |
Momus 4 × 11 jaorig jubelei
Momuskinder! laot us zinge,
laot dit jaor, verhäög en blij,
us plezeer en fieste bringe,
Veer maol èllef jaor zien strieke,
sinds dat op St.-Pieters grónd,
tot gelök van erm en rieke,
Momus es klein keend ontstónd.
En dat keend heet blieve greuje;
't waos gezond, vol levenskrach;
Daorum zeet geer 't ouch noe bleuje
in z'n volle fleur en prach.
Chariteit, kunst en plezere
woorte door zien hand verspreid.
En 't zaog al lachentere,
neer op aal wat häöm benijd.
Laot ouch valsheid, haat, partije
hij, tot ónnier vaan Mastreech,
alles in twie kampe sjei-e,
toch nog sjijnt eus Momusleech.
Boven twiedracht hoeg verheve,
sjittert, blink de Momuskroen,
in de krach vaan bleuj en leve
mèt häör peerle, riek en sjoen.
| |
| |
| |
| |
Op de wereld is alles vals
Wijze: Cadet Roussel a trois habits.
Vals zien de wissels, das bekind,
Vals 't beer wat me soms vind,
Vals de sjoenste, breidste kante,
Vals de praot van de mechante.
Vals, vals, alles is vals
Op de wereld is niks es vals.
Vals is den diksten diamant,
Vals 't nuits oet de courant,
Vals zien dèks de kameraote,
Vals de filets, kerbenaote.
Vals kan ouch zien de sjoenste frang,
Vals de zwoerste sókkertang,
Vals dat zien veural de katte,
Vals de kute mèt väöl watte.
Vals späölt al ins eus braaf orkes,
Vals is de wien in 'n sjoen fles,
Vals weurd sjrik'lik väöl gezónge,
Vals is me dèks bij 't koejonge.
Vals is de dames hun coiffuur,
Vals is ouch al hun tournuur,
Vals zien noe en dan hun tendsjes.
Vals de ring van aon hun hendsjes.
Vals kan me zien in politiek,
Vals is ouch soms 't publiek,
Vals al die aptiekerszake,
Vals de dokters die 't doen make.
| |
| |
| |
| |
De gebroke roet
(Zier vrij gevolgd nao Van Alphen)
Klei Zjengske had 'n roet gebroke,
Had heer 't sjerref ouch verstoke,
'nen Aofsjrik had er vaan 't lege,
En daobij nog Mama bedrege,
Dao kump, heer stond nog gans verlege,
Ze zuut 'm traone ziech aofvege,
‘Heet Zjengske’ vroog ze, ‘get misdreve
‘Iech höb, Make,’ zag er, ‘dao zoe eve
Iech höb onveurzichtieg miech gedrage
De pinker get te hèl geslage,
Geer zult 't miech toch wel vergeve,
Es Zjengske 't noets mie in ze leve
‘Kom brave jong, sjei oet mèt kriete,’
Iech wèl diech dee misstap neet verwiete!’
Dee altied woerheid mer wèlt spreke,
Mer dee verbörrig z'n gebreke,
| |
| |
| |
| |
Op heite kole
Zjang Beffels, 'ne geweze ‘direktör’ van e piepefabrikske mèt annex piepewinkelke, en dee noe renteneerde, moot 'ne speech hawwe op de broelof van z'ne zoon, dee mèt de dochter van notaris Staps trouwt. Beffels, dee noets in 't publiek heet gesproke, vint 't vreiselik, meh heer kint neet anders. En wat nog erger is, heer moot in 't Frans spreke, want nònk Theodore en 't nisje Adelaïde, die ouch op de broelof komme, ‘verstoen gei Duuts’ beweert de vrouw van Beffels, die van Tongeren was, en häör Tóngers neet verloochene kós.
En Saoterdags 'smörgens nao den dejeuner zat er ziech aon taofel mèt e groet papier en 'n nui pen, mama neven häöm mèt de eterneel strikkous en heer sjreef in groete lètters: ‘Messieurs et Mesdames.’
‘Nein,’ zag mama, ‘Jeunes Mariés, Mesdames et Messieurs.’ En wie dat op 't papier stónd, lag Beffels de pen neer en wandelde mèt de han op de rögk door de kamer. Drij toere in 't rond gaove häöm de nudige inspiratie en 't waos mèt 'n zeker satisfactie, dat er 'n klein halfoor denao z'n vrouw 't volgende veurloos: ‘Jeunes Mariés, Mesdames et Messieurs! En ma double qualité de père et de beau-père je me sens heureux de dire quelques mots bien sentis en cette heureuse circonstance. En voyant le bonheur de ce couple bien assorti, qui heureux...’ ‘Dat is drij!’ reup Mama. ‘Wat drij? Höbste weer drij steek laote valle?’ ‘Nein, pake, euren discours is schoon, meh woorum aal die “heureux”?’
Zeet Beffels in z'n indignatie: ‘Es menier Molière, dee toch zeker Frans kónt, in Tartuffe sjreef: “j'ai vu, vu, de mes propres yeux vu, ce qu'on appelle vu”, dan maag iech in 'n discours toch wel zeker drijmaol “heureux” euver m'n kinder zègke?’ ‘Menier Molière, oh dei, dei kèn iech nie, en ouch niënt taant Tuuf! Waveur 'ne mins is da nou? En iech zaog toch in Tungeren die eeste famieljes en in Treech kèn iech ouch allemaan!’
Beffels trèk z'n sjouwers op: ‘Wie onnuzel! Kom, vrouw, es me geweend is allein ze beibook en “Betsje, de goedkope keukenmeid” te leze, dan moot me ziech ouch neet mèt literatuur wèlle inlaote!’
Mama, die wie me dat hèt, 'nen tien heet, vat op deen oetval vuur, ze rolt häör strikkous op en de deur oetgaond, reup ze häöre maan tou: ‘Oer literatuur is dee vaon de
| |
| |
piepekraom, as de mijn dei vaan de keuke is! Maak jie mer oeren fèllen discours veedig! Zaolig zien zij, dei arm vaan geis zien, waant ze zègke, 't riek dier hiemele behoort hun touw.’
Dao Beffels wel ins mie te lije heet vaan den tien vaan Mama, trèk er ziech die tirade neet mie aon es hoegnudig is en kontent vaan noe ten minste op z'n rös te kónne dinke, zèt heer ziech weer veur ze papier en es of de geis inins euver häöm is neergedaold, maak er op minder es drij ore tied ze gans discours (bijnao twie haaf blajer vol) kant en klaor en mèt e gerös gemood zèt er ziech um ein oor aon taofel, woe z'n vrouw, die wel e bitsje mèlksop, mer neet naohawwend is, häöm vaan niks mie sprik en gein verwietinge deit. In presentie vaan Mama weurd 's aovens den oeuvre oratoire aon Zjengske veurgeleze. Dee heet ouch wel hij en dao get aon te mèrke, einige ‘quoique's’, ‘vu-que's’ en ‘pourtants’ weurde gesupprimeerd, 'n aontal Flandricisme gecorrigeerd, 'n paar pleonasme gebiffeerd en nao 't gehiel nog te höbbe geabrevieerd, weurd summa summarum Papa's oratoriese elucubratie geapprouveerd.
De ach daog, die veur 't houwelik euverbleven, mooste besteid weurde aon 't vaon boete liere en 't behuurlik opzègke vaan 't discours. 't Woord daorum geleze en herleze; 't papier woord 's aovens mèt nao bove genómme, 's mörregens mèt aofgebrach. Bij 't hel-op leze woorte al de nudige intonaties gegeve, mer 't kozde leid, ie Beffels 't gans vaan boete kaant. Die Franse wäörd, dat wou mer neet vlòtte en z'n vrouw moos 'm aonhawwend insteuke. Mer eindelik waos heer 't meister en noe woord 't drijmaol per daag opgezag: nao den dejeuner, nao den diner en nao de koffie, neet nao de souper, dat hèj den erme maan te zier geagiteerd, er sleep al neet mie. Bij die opzègkerij maagkde häöm vrouw en zoon nog attent op ettelike ‘cuirs’ en ‘velours’, rectificaties, die euverigens mèt gedöld en erkintelikheid woorte aongenómme.
Daogs veur de broelof gaof Beffels neet toes, er geit neet z'n gewoen promenazje in den Ingelsen hoof make, geine borrel langs de Vriethof drinke en 's aovens neet ze keertsje lègke. 'ne Kier of zès weurd mèt de nudige zjeste debij nog en famille gerepeteerd, 's aovens laat veur 't nao bèd goon, zelfs in presentie van Trijnsje, de aw kookmaog, geboortig
| |
| |
van Chavênne. Op die maneer geweent er ziech aon 't publiek en - dat moot gezag - op Trijnsje maak er kolossalen indrök. Vaan 't begin tot 't lèste moot ze ziech mèt de punt vaan de sjolk de traone aofvege en nao de lèste phrase, die woe-in heer mèt 'ne gelierden tremolo in de stum oetreup: ‘Mes chers enfants! Vivez unis et heureux! Votre père vous bénit!’, dao kump 't huilend Trijnsje, wat noets leze of sjrieve en nog minder Frans gelierd heet, häöm in häör rechtmotige aondoening de hand drökke, ónder den oetroop: ‘Schön, schön! den herr Pastoër koeët neet besser doon!’
Nao die ongekunstelde verklaoring en z'n eige innerlike euvertuiging, dat er effect zal make, geit euzen orateur, dee tot bedaring van z'n nerven nog 'n teske camille gedronke heet, 'n eurke vreuger nao bèd; ze papier lègk er neve ziech op de nachtaofel um 't mörrege veur 't opstoon nog ins flink te doorloupe. Rös heet er nao die ach daog werk en agitatie wel verdeend. Mer jaowel, dat waos diech e nechske! De vreiselikste dräöm kwaome häöm kwelle. Ins wou er spreke, mer kós geinen toen oetbringe, daan weer laog ze papier bovenop Sint-Servaostore en moos er kleddere um 't dao aof te hole. Mer 't ergste vaan alles waos, wie her druimde, dat heer oppe broelof zaot neve Trijnsje, de kookmaog, die 'm zoe väöl dikke boene mèt sjink deeg ete, dat er mèt permissie misselik woord wie 'n hunsje. En wie 't ougenblik vaan spreke dao waos, moos er de kamer oet. Trijnsje galoppeerde veur 'm op; grijnend en huilend rijde ze op 'ne bessemstek en de ganse taofel zong: ‘Herremans z'n kooi is doed.’
't Waos daan ouch mèt 'ne zwoere kop, dat Beffels 's mörreges, helaas nog met 't linkerbein, 't bèd oetstabde. Bij 't koffiedrinke gooide heer 't zaaitvaat um en 't ierste wat er in de gaangk zaog, waos e spinneweb met 'n groete kruusspin drin. Onder al die slechte impressies dwaolden er wie 'ne misdiediger door 't hoes, trap op, trap aof. Te vergeefs perbeerde z'n vrouw häöm get op te wekke: ‘Beffels, gaot je vandaog nie waandele? En wat is dat nou? Rouk je ouch al oer piepke nie?’ 't Waos allemaol boter tegen de galling geklets. E zeker onneumbaar derangemint, wat bij väöl lui 't natuurlik gevolg van agitatie is, maagkde häöm tot 't ongelökkigste sjöpsel vaan de wereld. Zoe woord 't
| |
| |
tien oor. Mama waos al lang aon häör toilet begós. Zonder te spreke, wie slaopdronke, trok er 't sjoen humme mèt plukes, den opgepeerzde zwarte rok en verder statiekleier aon, die z'n vrouw op 't bèd häöm preupelkes had veerdig gelag. En wie Zjengske veur 't weggoon z'n awwers nog ins kwaom adie pune, toen woord de zier natuurlike, moederliken huilsolo allein geaccompagneerd door 'nen depe vaderlike zöch.
Zoelang Beffels ziech aondeeg, repeteerde heer vaan binne en wie heer veerdig waos, woord 't fameus discours nog ins, zonder ein verdaoling, viva voce opgezag en 't papier in de linker tes vaan z'ne rok gestoke.
In de kouts, die häöm um èlf ore kwaom hole, zaog heer links en zij rechts 't vinsterke oet. En zelfs later op 't stadhoes en in de kèrrek, mèt de in de violette zij roesjende mevrouw Staps aon den errem bleef euze Beffels altied: ‘imitant de Courart le silence prudent’. Nao de plechtigheid bij de sjoenawwers in hoes trökgekierd, waore de dames direk drök in conversatie euver de sjoen suite, euver de sleip vaan mevrouw A. en 't ravissant heudsje van juffrouw B, terwijl de hiere e sigeerke rougkde en e glaas port drónke, de hiere behalve... Beffels. Dee had de einzaamheid gezeuk in den hoof en dao, tösse de rhododendrons en de gloxinia's, verborge achter de wèlle wiegerd vaan 't zomerhuiske, woord veur de lèste maol 't precieus papier nog ins oet de tes gehaold.
Dao ging me eindelik aon taofel. De sjoene menu, mèt twie amourkes drop, in e wegelke door duifkes getrokke ('n zier geistige allusie door de notaris oetgevonde op 't houwelik) belaofde väöl, mer veur euze ‘speaker’ had heer geinen interes. De sterk gepeperde Mock-turtle, de in 't vèt gebakke Croméski's en tutti quanti's lete häöm kaaid Alle avances vaan z'n taofelnaoberses woorte mèt 'ne ‘jaowel’ of 'nen ‘dank uuch’ beantwoord. Wit wie e lake, begós 't blood iers get bij häöm te circuleere wie den ‘Dindonneau à la broche’ opgedeend woord, want 't waos nao die poortie, dat d'n ierste toos, de zijne, zou oetgesproke weerde.
En dao rees menier Staps in z'n notarieel deftigheid op en klop op ze glaas en sprik de sacramenteel wäörd: ‘Het woord is aan onzen vriend, den heer Beffels, vader van den bruidegom.’ In dat solemneel momint woorte de kole,
| |
| |
woe-op Beffels al zoe lange daog gezete had, wit gleujend. 'n Sjoevraoj, die 'm door 't lief trok, gaof 'm hennevleis, de taofel mèt al de sjoene kristal, de pièce de milieu, de boddingen en de crême begóste de horlepiep um häöm te danse en um neet te valle moos heer ziech, shocking! bij 't opstoon vastgriepe aon de magere, lieg gedecolleteerden hals vaan mevrouw Staps. En toch, 't klónk wie 'n klok, wie er mèt 'ne ‘Jeunes Mariés’ z'nen aonhef maagkde. 'n Ougenblik rös... genóg veur 't oratories effect... toen: ‘Messieurs et Mesdames.’ Mer wat zit diech Mama dao toch teikes te make? Ze wink 'm en beweeg de lippe es of ze 'm get wèlt doen begriepe: ‘Verkierd, Mesdames et Messieurs’... en heer dapper, wie 'ne grenadeer vaan Napoleon in 't vuur, herpak ziech en in einen aossem: ‘En ma double qualité de père et de beau-père, je me sens heureux... heureux de... heureux qui...’ Mama wink en tillegrafeert zonder draod, de zoon probeert in te steuke, mer heer is zoe betutterd en de kluts kwiet, dat er strukelt euver deen ongelökkigen ‘heureux’, dee häöm z'n vrouw al in 't begin verwete had en gehypnotiseerd en gebiologeerd door mama, die 'm in häöre sjrik in de ouge blijf kieke, gooit er in z'n onmacht de sententie oet, die zij häöm in häör köppigheid had tougerope: ‘Zalig zijn die arm van geest zijn, het rijk der hemelen behoort hun toe!’ 'ne Sjaterlach, woe de fondeminte vaan 't hoes van daverde, volg op dee flater vaan den ongelökkige Beffels, dee gans versuf op z'ne stool waos neergezónke. Langs neus en wange leep häöm de kawwe zweit. Mama, Zjengske, de broed en de sjoenvajer tragden 'm te laove mèt water, mèt wien, mèt eau de Cologne. Ze klobden 'm in
de han, ze leten 'm aon azien ruke en wie er eindelik weer tot ziech gekomme waos, toen trok er 't vermaledijd papier oet z'n tes, er versjäörde 't in doezend stökke, naom 't glaas in de hand en zag: ‘Es iech oets op heite kole gezete höb, daan is 't dees lèste nege daog; 't is neet ederein gegeve in 't publiek te spreke, mer noe höb iech e pak vaan m'ne maog aof en 't is mèt e good hart dat iech eus leef jónk köppelke op deze sjoenen daag gelök wins en uuch allemaol verzeuk mèt miech e glaas op hun gezondheid te drinke. Iech hoop, dat ze lange jaore in leevde mage sameblieve... en veural... noets op heite kole zitte!’
| |
| |
| |
Noets te laat!
komedie in einen ak
| Jules Brinkers, student. |
| Arnold } studente, vrun van Jules. |
| Hubeer } studente, vrun van Jules. |
| Zjang } studente, vrun van Jules. |
| Pierre } studente, vrun van Jules. |
| Emma Gudding. |
| Juffrouw Streevel, hospita (sprik 'n Hollands dialek). |
| Daatje, maog bij Juffrouw Streevel. |
| E paar wèrklui. |
't Stök späölt in 'n Hollandse Academiestad. De scène is verdeild in twie kamers. Rechts vaan 't publiek de kamer van Jules; echte studentekamer, get ónderein. Waoperèk, gravures, aon de moer rechts twie klein fotografies, daotösse 'n gedruugde blom in e kaderke. Piano veuraon rechts. - Links vaan 't publiek: gemeubelde kamer, zier envoudig; aon de moer 'ne Napoleon I. Vinster links.
| |
1e Scène
In de kamer van Jules weurd fies gevierd. Heer presideert in de fauteuil; aon de twie kante vaan de taofel, rechts en links, zitte de veer vrun, eine rijelings op 'ne stool en eine mèt de bein op taofel. Op taofel reste van 'ne fijne dejeuner, 'n leeg en 'n half fles vol champagne, op de grónd veer of vijf leeg flesse, woe-ónder nog ein champagnefles. Op de piano e paar beuk. Ze höbbe allemaol e distinctief aon vaan student.
Jules, Arnold, Hubeer, Pierre, Zjang (allemaol evekes aongesjote. Bij 't opgoon vaan de gordijn steit Arnold rech op, mèt 't glaas in de hand).
ARNOLD.
Jao hiere, de gezóndheid die iech gaon veurstèlle, zal bij uuch bijval vinde...
HUBEER
(wèlt zinge).
Lang zal hij leven...
ARNOLD.
Jules! president! wèl iech zègge, iech verzeuk stèlte, dat is al den derde kier, dat iech in miene speech geïnterrumpeerd weur.
PIERRE.
Spreek, Cicero, Arnold spreek!
ZJANG
(zingk).
Lölleman, Lölleman, lölt zoe gere!
JULES
(klop mèt 'ne körkentrèkker op 'n fles).
Es dat lawaai doorgeit, daan zal iech in m'n kwaliteit vaan
| |
| |
president vaan de club ‘Noets te Laat!’ verpliech zien de vergadering op te hefffe!
PIERRE.
Iech protesteer! Neet veur die fles leeg is...
HUBEER.
Iech vraog 't woord veur e personeel feit...
JULES
(klop weer).
Ederein krijg hij 't woord op z'nen toer! Pierre en Hubeer hawt uuch dat veur gezag! Wat verbeeld geer uuch wel, geer meint, geluif iech, in de Franse kamer te zien en hij te komme spektakele, wie geer wèlt! Mer dao kump niks vaan in. De maan, dee geer euver drij jaor tot president gekoze höb, zal uuch dao e sjewke veur slete. En noe vraog iech stèlte en continueer 't woord aon den illustrissimus Arnold, abactis vaan eus club ‘Noets te Laat!’ Geer kont spreke.
ARNOLD.
Huurt ins evekes! Iech bin 't meuj gewoorde en zal daorum kort zien.
ZJANG.
Kort vaan veerze, dat sjijnste te zien, es me nog neet mie ins maag lache.
JULES.
Stèlte, Zjang!
ARNOLD.
Noe daan! Iech stèl uuch veur 'nen ad fundum te drinke op euse gasthier, dee 't vandaog royaol heet aongelag! Wat heer us te ete gegeve heet, waos fijnder es 't den awwe Lucullus oets op z'n taofel gehad heet en 't Bacchus-naat, wat in de vörm vaan roeie en witte, tot zelfs in dee vaan sjuimende nectar eus kele bevochtigde, is weerd vaan in 'n Latijnse ode à la Horatius bezónge te weurde.
ZJANG.
Wee kint nog Latien? Dat dee 't probeert, iech bin dat al lang vergete!
PIERRE.
O tempora, o mores.
ARNOLD.
En noe hiere, ad fundum! Op euzen Amphitrion, euse Jules, op de brandkas vaan z'nen awwen hier!
SAME
(zinge).
Io vivat, io vivat, nostrorum sanitas. Hoc est amoris poculum, doloris est antidotum, io vivat, io vivat, nostrorum sanitas!
ARNOLD.
Hiep, hiep, hiep, hoera
(drijmaol).
ZJANG.
Iech proposeer 'nen drijdobbele, wie in de Momus.
JULES.
Nein, Zjang, dao moot iech m'ne veto op zètte! Wie geer hij de veurige maond zoe sjendaolig höb hoes gehawwe, toen is e stök vaan de plafon ónder in de sop vaan m'n hospita terech gekomme. Dat sjijnt häör neet gesmaak te höbbe. En of iech al vol heel, dat kalk
| |
| |
ein vaan de mies krachtige microbe-doeiende factors is, Juffrouw Streevel wou d'r niks vaan hure en belaofde miech vaan miech de deur oet te zètte, es veer häör sop nog ins kalgkde...
HUBEER.
Wat ziech zoe'n ploertin nog wel inbeeld!
JULES.
Dao höb iech nog get op te zègke...
PIERRE.
Audiatur et altera pars!
JULES.
't Is naomelik, dat geer mèt mie respek vaan m'n hospita moot spreke, want geer moot wete, dat geer eus fuifke vaan vandaog aon häör te daanke höb.
SAMEN.
Aon Juffrouw Streevel?
JULES.
Niks mie of minder es aon Juffrouw Streevel. Geer wèt allemaol, op wat veur 'ne voot dat iech mèt d'n ‘digne auteur de mes jours’ staon.
ZJANG.
Op voot vaan oorlog...
JULES.
Dat persijs neet, mer daan toch in gespanne diplomatieke verhawwing. Iech bin op 't ougenblik vaan uuch allemaol den aidste, dat wèlt zègke, den aidste student. Binne 'ne maond zal 't veer jaor geleie zien, dat iech miech in de geistversterkende boezem vaan de Alma Mater höb laote opnumme. Dat iech in de lèste drij jaor college geloupe en gein examen gedoon höb, dat is uuch bekind, euverigens geer zeet allemaol vaan mie soort...
PIERRE.
Infandum regina, jubes renovare dolorem!
JULES.
Mer dat iech op die veer jaor mer ins en dat allein nao de ierste zès maond, men awwers bezeuk höb, zeet, dat is get, wat zoe neet verkierd, daan toch wel e bitteke abnormaal is. Inde irae bij de maan, dee de ier heet ziech vajer te neume vaan euze president. En iech verzeker uuch, dat 't miech soms mie leid kos, häöm 100 Hollandse jongens oet z'n tes te kloppe es 't examen te doen.
ARNOLD.
Probeer 't ins!
JULES.
't Is natuurlik 'n rethoriese figuur. Gein haor op m'ne kop wat d'raon dink, miech op dat glitsend examen-ies te goon waoge. Mer noe huurt, wat iech oetgevónde had, um den awwe weer mèt e paar ‘bankjes’ euver de brök te doen komme. Iech höb 'm euver ach daog 'ne breef vaan zès haaf blajer vol gesjreve...
HUBEER.
Erme pepierleveranceer!
| |
| |
JULES.
... en häöm dao-in vertèld, dat de hospita doed ongelökkig is, dat de erm vrouw häöre maan en twie kinder verlore heet...
ZJANG.
Mer 't mins is toch noets getrouwd geweest?
JULES.
Es miech dat noe in m'ne kraom te pas kwaom!... dat ze dao-ónder gedrök, noe ouch nog 'n kamer, vlaak neve de mijn, had leeg ligke en dat ze bij miech had komme kriete en klaoge, of iech häör toch neet den trimester kós betaole. Iech höb den awwen hier op z'n hart gewèrk; ouch de hölp vaan Mama veur die zoe geëprouveerde en door en door rampzaolige wedevrouw ingerope. Daobij 'n vaste belofte vaan miene kant um flink aon 't werk te goon... en de zaak waor in orde. Gisteraovend kwaom den ingelbevrijder in de vörm vaan 'ne postbode en neet later es deze mörrege negen oor betaolde 't Nederlandse riek miech in klinkende munt 't nudige oet um vandaog fies te viere.
HUBEER.
De bis e genie, Jules, dee aon de vergetelheid moot onttrokke weurde. Verwissel 't tijdelike mèt 't iewige en de club ‘Noets te Laat’ zal diech z'n erkinkintelikheid bewieze door de standbeeld veur de kroeg te laote opriechte!
PIERRE.
Neet in kale bróns, mer in malleber en daan konne veer d'rónder sjrieve: Exegi monumentum aere perennius!
JULES.
Zwieg toch mèt den citate, Pierre, de deis eine aon 't studere dinke en dao höb iech mie es genóg vaan. Mien devies is en blijf: ‘Noets te Laat!’
ZJANG.
Jao, noets te laat um toes te komme, dat is zoe laat meugelik.
HUBEER.
Noets te laat um mèt studere te beginne, dat beteikent: noets es op 't lèste momint, es de levensmiddele door de hoeger machte weurde aofgesnooie.
ALLEMAOL SAME
(de hand bove de taofel oetstrèkkend):
Noets te laat!
Jules zet ziech aon de piano en späölt de marche vaan de club; in 't begin zinge de andere mèt, meh langzamerhand geit er vaan de marche euver in 'n romance. De andere bekieke ziech en lache, ierst bedaard, daan hel-op.
JULES
(drèjt ziech um).
Woerum lach geer?
ARNOLD.
Wel jong, umdaste weer in den aaid deunsje
| |
| |
gevalle bis. De kós toch gein tien maote speule, of dat larmoyant leedsje moot debij komme. Heh, had iech die talent op de piano, iech leet uuch get anders hure, die dinger oet de Café Chantant, wat die lang zwarte altied zingk, dat vin iech noe zoe koddig.
JULES
(is opgestande).
't Is woer! Geer höb geliek vaan miech oet te lache, mer 't is sterker es iech: dat deunsje wie geer 't hèt, waos ins mie levelingsleed, vaan miech en vaan iemand anders...
ZJANG.
Vaan den aw dulcinée, Emma?!
JULES.
Neump dee naom hij neet, dat wier 'm profanere.
ZJANG.
Nein, de bis en aordig bitsje um dao bang veur te zien, es of zij neet begrip, daste häör al lang vergete bis.
JULES.
Vergete?! Mèt ougenblikke, zjus! Mer dat leed, wat ouch zij zoe dèks en zoe gere toes späölde, bringk miech häör altied in de gedachte. Mer basta! Laote veer vaan get anders spreke.
ARNOLD.
Iech wou zjus zègke: de flesse zien leeg, wie kriege veer noe de middag um? Veer zien in 'n te gooi stumming um noe al oet te sjeie. Wee betaolt 'ne landouwer?
PIERRE.
Mèt de veer natuurlik, neet woer Nolke?
JULES.
Jao, mèt de veer en daan groete borrelpartij bij Trijnsje langs de vaart, wel dat kós bij miech ouch nog devaan. Es 't op is, is 't op; 't geld moot rolle, daorum is 't rond!
PIERRE.
Après nous la fin du monde!
HUBEER en ZJANG.
Hoera veur Jules!
JULES.
Allo jonges, en avant in groete cortège.
(Numme eder 'n fles, woe-op ze speule wie instruminte. Jules väörop en de andere nao, defilere väörlangs, al zingend):
Gloire immortelle de nos aîeux.
(Achter fong aof).
|
-
-
[tekstkritische noot]De stukken van Laurent Polis zijn uit zijn handschriften, ons ter beschikking gesteld door Mevrouw Laurent Polis. Verschillende ook in Momus-Almanakken.
-
-
[tekstkritische noot]mechante = kwaadsprekers; kerbenaote = karbonaden; koejonge = kaartspel.
-
-
[tekstkritische noot]pinker = jongensslagspel.
-
-
[tekstkritische noot]Mama heet 'nen tien (cf. lang tiene höbbe = lichtgeraakt, licht op de tenen getrapt zijn) = de kittelorigheid van Mama.
-
-
[tekstkritische noot]Ingelsen hoof = stadspark.
-
-
[tekstkritische noot]galling = galg.
-
-
[tekstkritische noot]Imitant de Courard le silence prudent - aldus onduidelijk in het hs.
-
-
[tekstkritische noot]e sjewke veur slete = een stokje voor steken (sjewke = letterl. een grendeltje, een ‘schuifje’); kort vaan veerze = letterl. kort van verzenen, kort aangebonden; O tempora, o mores = o tijfen! o zeden! uit Cicero, Orationes in Catilininam I, 1, 2.
-
-
[tekstkritische noot]Audiatur et altera pars = ook de tegenpartij worde gehoord. Infandum, regina, jubes renovare dolorem = Gij verzoekt mij, koningin, mijn onuitsprekelijke smart te hernieuwen (d.i. in de gedachte terug te roepen). Vergilius, Aeneis 2, 3; Inde irae = vandaar die boosheid (wrok). Juvenalis, Satirae 1, 168.
-
-
[tekstkritische noot]Exegi monumentum aere perennius = Ik heb een gedenkteken voleindigd, duurzamer dan metaal (nl. gedichten). Horatius, Carmina 3, 30, 1.
-
-
[tekstkritische noot]en aordig bitsje = letterl. een aardig beetje, iron. bedoeld.
|
Auteursrecht onbekend
