| |
| |
| |
| |
Guillaume, Désiré, Lambert Franquinet (1826-1900)
Mastreechter taol
Mastreechter spraok, doe zeute taol!
Es aojerslaag vaan eige leve,
En blink us touw in leefdestraol.
Zuug 't beekske dat z'n waters
Kristalleklaor door wei en velder leidt;
Wie stèl, wat zach geklaters!
En toch, wieväöl verfrissing dat 't spreidt!
Zoe bistiech ouch; - de wèls neet bleve
Door kale blink, door gruutse praol;
Eenvoudig, sjoen, meh toch vol krach, vol leve,
Blijfstiech eus hart z'n woere taol.
Dat zien akkoord liet speule,
De snaor vaan eus geveule.
| |
| |
Al aon eus weeg, in touverkranse
Dao kaomste zweve rontelum,
En 't leefdewoord van mooiersstum
Doog zeute druimkes um us danse.
Door loch en zaole sjalle.
Mer ouch bij 't tristig rouwgeveule,
Bij traonendouw van zielesmart,
Dan vind bij diech 't lijend hart
Den troes dee dreufheid deit verkeule.
Nein, nein, dao zien gein perels, gein briljante,
Gei goud, wie fien geciseleerd,
Dao is veur us gein straol van diamante,
Gein riekdom mie es diech us weerd!
Doe bis de sjat, us naogelaote,
Door d'ieuwe heer, van veurezaote,
Es 't meiste kosbaar leefdepand;
Doe blijfs altied, wat maag gebäöre,
Wat twispartije us versjäöre,
Mastreechter kinder heil'ge band.
15 Mei 1861.
| |
De Noordmanne
De weuste No'ordman mèt z'n bende
Dee kaom zich nest'le hij in 't laand.
Den haat veur Christus wèt dee dreef 'm;
Er wou dee keule, zweerd in haand.
Er zèjde 't elend; al de kèrke
Woe'r kwaom, ontheilig en berouf,
Die doog er tot de grònd verbranne,
Dee vijand van eus woer gelouf!
| |
| |
Wat wèlle stroum, die Noordse bende!
Niks heel ze tege, grach noch waal;
Hun gif die spaorde stei noch dörpe;
't Waos e bloodbad euveraal.
Zoe laog al Aoke, Luik en Tóng're,
En men'ge plaotse róntelum
Verweus en desolaot in d'asse;
Me hoort dao mie gein minsestum.
Noe wouwe z'ouch Mastreech bespringe
Dat door en door zoe christe waos,
En sloge 't iers zich um den tempel
Woe stónd 't graaf van Sintervaos.
Ze dachten al de kans gewonne;
Meh jao! den heil'ge heel de wach.
't Gevaor dat brandde; störremlèdders
Die woorte rondum aongebrach.
Mer door onzeenber haand verstoete,
Dao kent'le z'um; de kregers aal,
Die häöstig opgekledderd waore,
Die bleve doed in hunne vaal.
En weer op nuits gezat de lèdders,
En ander kregers klömden op;
Mer dees alweer die zaog me valle
En ouch ziech breke haals en kop.
Die heimelike mach, dat wónder,
Dao woort hun hart neet door geraak;
Hun raozernij die doog neet ónder,
En zeugkde noe in 't vuur häör wraak.
't Vuur! dat had altied hun jummers
Geluch op hun vernielingsbaon!
Noe bermde z'um de gaanse kèrrek
De stapels hout, en staoke z'aon.
Mer zeet! De vlamme, wie betouverd,
Die slogen aof van 't gebouw,
En kierde ziech al lekkentere
Nao de bestörmers eiges touw.
| |
| |
Dao velen ers van hun mèt doezend
En doezende, verbraand, verstik;
De mierres van die weuste kregers
Die vlögde, door den angs gesmik.
Wel bleef de Noordman ein'ge jaore
Nog vreis'lik houzen in 't laand,
Mer dors Mastreech noets neet mie naod're
Woe 't häöm zoe slech góng van der haand.
October 1878.
| |
Aon Niklaos Beets
Iech waos nog jóngk, en in die daog,
Es de verbeeling jeug en plaog,
Doe meinden iech miech boved'rop
Door wat mich breuiden in de kop.
'Ne lekkerzeute Zuiderwind
Dee späölden um miech heer; verblind,
Woort iech wie'ne verlore zoon
En leet door vreemp geflöts miech goon
En lokken op verkierde weeg,
Boe iech mer knoeide, wat iech deeg.
Iech stamelde dat fluite nao
En in m'n blindheid dach iech dao
Och errem! gans get weerd te zien -
't Waos vaals geflöts en vaalse sjien!
Mer Beets, wie'ch hoort van diene zaangk,
En taol, zoe wónderriek in klaangk,
Zoe leef en vleujetig, mer toch
Mèt al z'n groete frisheid nog
Zoe krachtig wie 'ne breie stroum,
Doe woort iech wakker oet den droum,
Dee miech te lang betouverd heel.
De sluier, dee van d'ouge veel,
Dee leet miech zien, in gouwe straol,
In prach van eige kleur, eus Taol;
Die blónk miech bove d'and'ren oet,
Sjoen wie en riekgeseerde broed.
Iech volgde häör, en sint deen tied
Bin iech m'n dol verblindheid kwiet.
30 Juni 1884.
| |
| |
| |
| |
't Kameneerke
Dao waos e kameneerke, Truike,
Dat wou zoe gere trouwe goon.
- 'n Eder preuf ins van dat nuike;
't Is vreug of laat, das ónderdoon. -
Mer wie ziech noe get goods gegeve?
Dat maolde Truiken in de kop;
Want in 't houw'lik smaal te leve,
Dee wèjer góng bij häör neet op.
Woe neet is 'nen haos te vange,
Dao zien de vrijers drommels raar.
Eus Truike leet de lip zoe hange,
Dat häör mevrouw dat woort gewaar.
Die dach: wat maag eus Truike plaoge?
En vroog häör: ‘Zègk, wat is 't daan?’
- ‘Mevrouw, iech wèl me leid neet klaoge,
Meh... 'ch hèj zoe geren 'ne maan!’
‘Ao’ - zag mevrouw - ‘das lich te vinde,
Dee wins is dèks te gaw vervöld;
Mer laot diech oppe mouw niks binde,
Want anders weurste mer geköld.
Op twintig gölle kaanste tèlle,
Die zègk iech diech es broedsjat touw;
Mer gere zou 'ch kinne wèlle
Wee diene maan dan weerde zouw.’
't Meidske waos van vräög wie drónke;
Den daag waos nog neet um, of blij
En trots, dao kaom ze mèt 'm prónke:
‘Mevrouw, zeet m'ne leeste hij.’
Dao stond e keelke, e mager sjrenske,
Stief, plómp, en roed van haor!
't Waos veur te lache, zoe 'n henske,
Dat neet ins rech gewasse waor.
‘Foj!’ - zag mevrouw - ‘onnuzel Truike,
Is dat veur diech noe 'ne maan;
Iech weit neet, wie e nögker vruike
In zoe get ziech verleve kaan.’
| |
| |
't Kameneerke kós neet zwiege
En zag, zoe sneppig wie 'n sprieuw:
‘Wat is dan ouch väöl raars te kriege,
Veur twintig göllen in dees ieuw.’
Februari 1863.
| |
Nievel
De nievel dee hèlt 't zonneleech gevange
En 't veld dat hölt ziech in 'n bleike kleur;
Aon tak en blaad dao zuut me traone hange
En 't beeksken ouch dat klaog en zöch in treur.
Wie duuds! Zou al 't leve zien geweke?
Mer nein, de zon die spits häör pijlejach;
'n Straol, die brik ziech door de nieveldeke
En in häör goud trèlt alles weer en lach.
Zoe ouch, m'n hart! es dreufheid diech is meister
En levespijn häör biete neer diech sleit,
Ein straol van leefde! en, wie de nievelgeister,
Vervlege daan de mismood en 't leid.
1888.
| |
Aovend
Den aovend vèlt, de zon is weggezónke
Mer 'n gouwe striep die kroent de berreg nog,
't Is of dao 'n lèste straol kump lónke
Nao 't steerke wat al sjiemert in de loch.
- - - - - En in die heilge stèlte zweve
De druim en gokele bove bèd en weeg,
En onderwijlen is de maon aon 't weve
Door boum en stroek z'n zèlverdräöi van leech.
- - - - - En in deen haven duustre
Is 't veugelke dat sjrippentere deit
Zen dankgelispel ier 't slaope geit,
En langs de hègke huurt me wäördsjes fluustre
Zoe zach dat 't hart ze mer allein versteit.
| |
| |
| |
| |
'n Woerheid
Es 't leven is vol zonnesjien,
Dan zal d'r geinen ougs in zien;
Mer wisselt zon mèt daog van rege,
Dan gief 't rieke vröchtezege.
Januari 1862.
| |
'n Roes in den haor
Veer waore same, en häör lónke
Die käörde miech mèt werme sjien.
Noets had häör sjoenheid zoe geblónke,
Dat kós z' aon mien bewónd'ring zien.
Ouch wou ze ziech noe straolend sere,
Mer daoveur stónd ze in beraod;
En wie ze vroog um käös en raod,
Doe zag iech leis en lachentere:
Kump oet d'n uigskes klaor,
M'n hart veur good te stele.
't Waos in d'n tied dat zon en blomme
Hun touverije spreide rónd,
Dat veer us tege zien gekomme
En ziech m'n hart gevange vónt.
Herinner diech, 't is korts geleie;
De droogs toen op dee zomerdaag
Gei bónt, gei goud of perelkraag,
En hads mer wat miech zou verleie:
Kwaom oet d'n uigskes klaor,
M'n hart veur good te stele.
| |
| |
Boerum dan strikskes, flikskes, kante,
Boerum 'n prachtige paruur?
De glans van goud en diamante
Dee haolt neet bij d'n ougevuur.
De kleur'ge frisheid van d'n wange
Die heet den opsjik neet vandoon,
Want dee, me keend, moot achterstoon
Veur wat allein iech wèl verlange:
Kwaom oet d'n uigskes klaor,
M'n hart veur good te stele.
| |
Es iech zing
Es iech zing en veerze maak,
Höb iech eiges mie vermaak
Dan vergeet iech 't werelds leid
Wat miech wie e nievelskleid,
En iech laot, wie 'n zonnestraol,
Vräögde sjijne door m'n taol
En miech sjoens influustere.
| |
Eus leve
E zwevend flökske, wat get drèjt,
Dat eder oor, us nog gegeve,
Nao de vergetelheid touw wèjt.
't Is wie e sjeep, wat laam geslage
Door wind en golve, zónder krach
Um roor en zeile nog te drage,
Zink in de deepten en de nach.
|
-
-
[tekstkritische noot]De gedichten van G.D.L. Franquinet, Boosten en Stols, Mastreech 1924.
-
-
[tekstkritische noot]geluch = de weg verlicht.
-
-
[tekstkritische noot]houzen = huizen.
-
-
[tekstkritische noot]das ónderdoon = dat hangt er van af; keelke = kereltje; sjrengske = nietig kereltje; henske = Hansje, ventje; nögker = puntig.
-
-
[tekstkritische noot]fele = missen.
|