Simpelveld en Bocholtz door de ogen van Arnold Dydden, pastoor 1571-1616

FF. 87r-88r.

^+Voerwaert Leonnardt Byspelmans aengaende des pastoirs lenderijen.	Voorwaarden voor Leonardt Byspelmans betreffende de landerijen van de pastoor.
Int jaer duysent vuffhondert seventich een den -viiie dach octobris is eenen nuwen tougst offvoerwart opgericht tuschen den eerwerdigen heeren Arnoldt Dydden, ter tijt pastoir tzo Sympelvelt, unde den vroemen Leenart Byspelmans unde alsullix verbuntelick gescheet in tegenwordicheit der getuygen onderscreven unde daer toe gebeeden. In den eersten sal der voirseide Leenardt Byspelmans als halffwen des pastoirs voirseid lenderijen der pastoryen tzobehoerende altesaemen bouwen unde ackeren ses jaer lanck unde met allen neersticheit heseyen met sijnen saem. Dat hardt korn op vier tzijtelicken voeren unde dat soemerkorn op tzwei voeren, alderbetsten naevenant sijnen naesten regenoeten. Unde sullen die partijen gelijckerhandt die fruchten doen aff doen unde der halffwen sal op sijnen kost alsullicken in des pastairs schuyr infuyren; oeck sal der pastoir eenen knecht stellen om alsullicken fruchten helpen te bermen. Des gelijcken sullen sij oeck die fruchten gelijckerhandt uutdressen unde met den va et op den denne	In het jaar 1571, op 8 oktober, is een nieuw contract opgesteld tussen de eerwaarde heer Arnoldt Dydden, tegenwoordig pastoor te Simpelveld, en de vrome Leenart Byspelmans, en als zodanig afgesloten in aanwezigheid van getuigen, die daarvoor gevraagd waren en ondertekenden. Op de eerste plaats zal de genoemde Leenardt Byspelmans als halfwin van de pastoor landerijen, die de pastoor toebehoren, allemaal bebouwen en 6 Jaar lang bewerken en met zijn zaad ijverig inzaaien; het harde koren in 4 vrachten en het zomerkoren 2 vrachten, even goed als zijn naaste buren doen. En de partijen zullen tegelijkertijd het graan oogsten en de halfwin zal op eigen kosten de oogst in de schuur van de pastoor brengen; ook zal de pastoor een knecht beschikbaar stellen om het graan te helpen binnen halen. Evenzo zullen ze ook het graan tegelijk dorsen en over de vaten op de vloer verdelen

+ 87r.

[p. 183]

^+deilen, nae hoeffs vorwart. Allen die denne reisen sal der pastoir voir heem behalden. Ende alsullicken fruchten als op die pastorie gewassen sint, sal der halffwen op sijnen kost tot Aechen fueren. Unde voir ider waegen sal hij hebben een vaet haeveren unde een burdt haver off wicken ende den mannen den kost. Item sal der halffwen allen den mest in wat maeneeren der pastoer den selleven hebben sal buyten offt bennen uut vueren op sijnen kost, nae aenwijsens des pastoirs. Noch sal hij jaerlix eenen morgen wet mergelen. Des sal der pastoir den mergel op sijnen kost laeten breecken. Noch sal der halffwen eenen morgen halff buynre vuer uut hebben alleyn voir sijn peerdt in dat betsten landt. Daer en tegen sal der pastoir hebben derdehalven morgen ruben. Unde die voerder geseit sunt sullen sij die sellevern gelijckerhandt deilen des sal der halffwen dye sommer gerst voer sich alleyn hebben unde das herschaff in dat rubblant negen cup vlas saems. Des gelijcken das kemp landt tot profijt des heerschaffs. Unde off der pastoir wilt laeten seyen in die Broeck om met den koyen gelijckerhandt aff te voeren, daer toe sullen sij gelijckerhandt den saet bestellen, unde sal der halffwen den pastoir jaerlix een vaet vlas saet voir den pastoir alleyn beseyen int betsten landt, daer alsullix den pastoir beleven sal.	volgens de regels van de hoeve. Alles wat op de vloer ligt, zal de pastoor voor zichzelf behouden. En de vruchten die op de grond van de pastorie gegroeid zijn, zal de halfwin op eigen kosten naar Aken brengen. En voor iedere wagen zal hij 1 vat haver krijgen en 1 schoof haver of wikke en voor de mannen de kost. Ook zal de halfwin al de mest op eigen kosten uitrijden op de wijze die de pastoor wil, binnen of buiten op aanwijzing van de pastoor. Ook zal hij jaarlijks 1 morgen land ‘mergelen’. Dan zal de pastoor de mergel op zijn kosten laten kraken. Ook zal de halfwin 1 morgen een halve bunder voer hebben, alleen voor zijn paard en op het beste land. Daarentegen zal de pastoor 2½ morgen rapen hebben. En zoals tevoren gezegd is, dat zullen ze zelf gelijk delen zo zal de halfwin de zomergerst voor zich alleen hebben en de opdrachtgever in het rapenland 9 kop vlaszaad. Evenzo is het ‘Kempken’ ten voordele van de opdrachtgever. En als de pastoor wil laten zaaien in de Broek om de koeien tegelijk te voeren, zullen ze samen zaad bestellen en de halfwin zal voor de pastoor jaarlijks een vat vlaszaad alleen uitzaaien op het beste land, waar de pastoor dat wil.
^+Item sal der halffwen jaerlix hebben dry voer hardt stroe ende twe voer haever stroe met der kaeven. Des sal hij den pastoir tzijtelick vueren -iiii- waegen mergels om koelen allen jaer unde ider waegen met vier goeder perden. Des salder pastoir die koelen op die kou! betaelen unde voir ider waegen sal der halffwen hebben een vaet haeveren unde een burdt wieken, ende den leym der tot noet bow deenen sal opt die pastorie, sal der halffwen oeck op sijnen kost vueren opt die pastorie aen decken oft andersins. Unde sal der halffwen een voer gersten stroe tot zijnen profijt affvaeren.	Ook zal de halfwin jaarlijks 3 vrachten hard stro en 2 vrachten haverstro hebben met het kaf. Daarom zal hij ieder jaar voor de pastoor op tijd 4 wagens mergel aanvoeren voor de kolen en iedere wagen met 4 goede paarden. Daarom zal de pastoor de kolen in de moestuin betalen en voor iedere wagen zal de halfwin 1 vat haver krijgen en 1 schoof wikke. En de leem die nodig is voor noodbouw op de pastorie zal de halfwin op zijn kosten naar de pastorie brengen om af te dekken of op een andere manier. En de halfwin zal 1 vracht gerststro voor eigen gebruik afvoeren.
Unde sal der voirscreven halffwen den pastoir jaerlix geven eenen Philippus daler unde -viii- quart wijns. Des sal der pastoir den halffwen unde sijn huysvrou den myddach geven.	En de genoemde halfwin zal de pastoor jaarlijks een philippusdaalder geven en 8 kwarten wijn. Dan zal de pastoor de halfwin en zijn vrouw het middageten geven.
Unde salder halffwen alle dye thienden met nersticheit invaeren unde voir ieder waegen hebben -vi- vaet eenen cop haeveren. Des sal dat heerschaff eenen man bij den waegen bestellen.	En de halfwin zal alle tienden ijverig binnen brengen en voor iedere wagen 6 vaten en 1 kop haver ontvangen. Dan zal de opdrachtgever 1 man laten komen bij de wagen.

+ 87v.

+ 88r.

[p. 184]

Allen des en puntten voirseid sijn veraccordeert bij beide partien unde alsullicken vastelick unde verbunreliek te halden als voirseid is. In presentie den eerwerdigen heer Jan Frunt, unde derfroemen Robert Sdroegen, Winandt van Oppen, Leenardt Heutz unde sint deser zedelen tzwei aceorderende unde onderteekent Heer Arnold Dydden, pastoir tot Simpelveld. Leenardt Byspelmans.

Al deze genoemde punten zijn door beide partijen aanvaard en zij zullen ze vast en zeker nakomen zoals gezegd is. In aanwezigheid van de eerwaarde heer Jan Frunt en de vrome Robert Sdroegen, Winandt van Oppen en Leenardt Heutz zijn twee exemplaren van deze akte goedgekeurd en ondertekend. Heer Arnold Dydden, pastoor te Simpelveld. Leenardt Byspelmans.