Vaderlandsche poëzy. Deel 2
(1840)–Prudens van Duyse–
Auteursrechtvrij
[pagina 31]
| |
De Dood van Egmont, in zes zangen.aant.Noch vrouw, noch vaderlooze weezen,
Noch alle dienst gedaan voordezen,
Niels, Egmond! heeft uw hoofd gespaard;
Noch saint Quintijn, noch Grevelingen,
Noch aller liefde en zegeningen,
Noch 't rijk tot tweewerf toe bewaard.
o.z. van haren, de Geuzen, 2e zang.
| |
[pagina 33]
| |
De Dood van Egmont.
| |
[pagina 34]
| |
Met spitsigen toren, met zwartend rondeel,
Waer vaendelen waeien, en glansen.
En Vlaenderens Leeuw, 't onverwinlyke dier,
Blonk heerlyk er op, als op zege weêr fier;
En glorielicht scheen hem te omdansen.
En Spanjaerden rennen naer 't oude gesticht,
Dat statig omhoog blauwt van verre.
De valbrug stort neder, met ramlend gewicht,
En krakende rolt op heur harre
Eene yzeren poort: en hun vliegende blik
Staert woest op twee vanen, lang de aerde ten schrik,
Als bloedspellende orelogssterre.
't Zijn vanen aen Gallies krygerenstoet
Door Egmont, den dappere! ontwrongen,
Wanneer hy, ontfonkt van der Vaderen moed,
Den roem van hun kroost heeft voldongen;
Wanneer Sint Quintyn hem, en Greveling zag,
Begroet door de zege met minlyken lach,
En allen zijn grootheid bezongen.
‘'k Herken (riep een ruiter, by't oopnen der poort)
De vanen van gallische benden,
Wie Egmont, bestuerder van Vlaenderens oord,
Nog kortelings trad op de lenden.
Die zege was schoon: wy ontkennen het niet;
Maer ook waer mijn broeder een leger gebiedt,
Daer durft men 's Lands eere niet schenden!’
| |
[pagina 35]
| |
Don Pedro, de broeder van Alva, zie daer,
Wiens spijt zich verluchtte in die woorden.
Zijn voorhoofd verbleekte; hem drukte zoo zwaer
De glorie en pracht dezer oorden.
Wat gaf hem de luister der belgische vaen?
Hy meende, dat enkel een' fier Kastieljaen
De heirstaf en degen behoorden.
Zoo trotsch als zijn broeder, herdenkt hy altijd,
Hoe hy ook de vlagge moest stryken,
Wen hy Lamorael, in een ridderenstrijd,
Te Brussel met lauwren zag pryken.
Hy haette den ridder, hy haette den held:
Hoe gaerne zag hy niet den schedel geveld,
Waer hy, en de Frank, voor moest wyken!
En't orelogsbrons, aen den vyand ontrukt,
Verkondde van 't hoogste der wallen,
Dat Galliës lelie lag nedergebukt
Voor Egmont, den koenste van allen!
't Gebrom der kanonnen dreunt, donderend, rond,
En schijnt Sint Quintyn! met ontzachlyken mond,
En Greevling! by beurten te schallen.
De Spanjaerden rennen in 't graeflyke slot,
En stappen de hoofdzale binnen.
Ach, konden zy deelen in 't plechtig genot,
Wat schouwspel verrukte hun zinnen!
| |
[pagina 36]
| |
Held Egmont rees op uit der Vaderen stoel,
En drukte hun hand met zulk innig gevoel:
Een Don kon alleen hem niet minnen.
Herinner u 't teedre en heldhaftige beeld
Eens ridders in vroegere dagen,
Wiens oogslag den vyanden siddering teelt,
De vuist aen den degen geslagen;
Den vriend des verwonnen; zoo needrig als groot;
Den vader des legers, wiens dank hem vergoodt,
En de afgod van burgers en magen.
Dat 's Egmont! - Hier zaten, ter zy' van den held,
Oranje, zoo deftig, en zwygend;
En Hoorne, ook de geessel van 't fransche geweld,
En immer zoo schitterend krygend.
Daer zat, ja, het driemanschap plechtig gepaerd,
Zoo vryheidbeminnend, zoo neêrlandsch van aert,
En immer in volksliefde stygend.
Daer stonden, die, blakend in belgischen moed,
Naest Egmont te Greveling vochten.
De vrouwen versierden dien dapperen stoet,
Als bloemen in lauwren gevlochten:
En dankbaer beloonde haer lieflyke lach
Wie Nederlands vryheid in d'ijslyken slag,
Ten pryze huns bloeds-zelven, kochten.
| |
[pagina 37]
| |
En eensklaps ontsluit zich de deure der zael:
Een vrouwe, van kindren omgeven,
Treedt in, en, bekroond met een vorstlyken prael,
Schijnt Egmont zacht nader te zweven;
Een vrouwe, den adel geprent op 't gelaet;
Een vrouwe, verhoogd door verrukkend sieraed -
Door kroost, in wie ze elfmael mag leven.
Zoo bloeit en zoo gloeit een ontslotene roos,
Met zilveren dauw op de wangen:
Ze omsluierde zich in haer purperen bloos,
Van teedere knopjens omhangen.
Deez' schynen den stoet van der tuinen vorstin:
De bloemenkrans toovert op ziel en op zin,
Door 't beeld eener moeder gevangen.
Sabina - zy glimlacht met minnenden mond -
Mocht reeds zyne blikken ontmoeten.
't Gulhartige welkom dwaelt, murmelend, rond,
By 't plechtige buigen, en groeten.
Nu staert zy op Egmont, dan weder op 't kroost,
Haer blijdschap en sieraed, haer trots en haer troost,
Die 't afzijn des vaders verzoeten.
't Is feest op het slot; 't is voor Greveling feest;
En gastvryheid huldigt, als zonen,
De vreemden met vlaemschen, rechtzinnigen geest,
En vlecht om hun bekers ook kroonen.
't Is feest; en het vrolyke wijnpurper gloeit,
| |
[pagina 38]
| |
Waer heimlijk een traen van Sabina in vloeit,
Een danktraen, die God will' beloonen!
Hier pronkten de schatten van 't belgische veld,
Gestort uit volvruchtbaren horen.
Daer geurden, in kunstige vazen gesteld,
De schatten in tuinen verkoren;
Maer 's gastheeren ridderlijk, open gelaet
Verstrekte den dissche ten schoonste sieraed:
De zegewensch dreunt hem in de ooren.
Een zanger rijst op in den feestlyken stoet;
Een zanger, de roem van de scharen
Die Redekunst vieren met dwangvry gemoed,
In dichten en spelen ervaren.
Hy draegt, als een David, de almachtige luit,
En lokt er de akkoorden zoo tooverend uit,
En dartelt en danst op de snaren.
Beeld der ridders en der helden,
Spruit van adelouden tronk,
't Was uw stael, dat, als een bliksem,
In het oog der Franken blonk;
't Was uw moed, die elken kryger
Met uw sterkte heeft omgord;
't Was uw ziel, die elken kryger
Leeuwentrots heeft ingestort.
| |
[pagina 39]
| |
Tunis geessel, keizer Karel
Spelde die verbreidende eer,
Als Afryke d'eedlen jongling
Voort zag stappen in het heir;
En den sterken wal beklimmen,
Waer de halve Maen op stond,
Die voor 't stoute Leeuwenvaendel,
En het glansend kruis, verzwond.
Hem ook roemden Christenslaven
(Als ze op hun ontsloten band
Zalig staerden) nevens Karel,
Als den roem van 't Vaderland.
Jeugdige arend, steeg hy na hem
In den gloriezonnegloed:
Viel uit 's gryzaerts vuist de donder,
Hy greep dien met heldenmoed.
Waeit uit onze torentransen,
Vanen, die voor Egmont vielt!
Overheersch den Leliewimpel,
Vaen, door 't Leeuwenbeeld bezield,
Waer zyne onverwinbre koenheid
Zege en vryheid aen verbond.
Zwier den vyand dreigend tegen,
Op deez' immervryen grond!
Telg uit vorstenstam gesproten,
En aen vorstenstam gepaerd,
| |
[pagina 40]
| |
En met vruchtbaer ooft doorvlochten
In uw uitgebreid geblaêrt,
Bloei voor de eeuwen! - Zalige Egmont!
Hoe benijdbaer is uw lot:
Groot zijt ge in het oog des Konings,
Grooter in het oog van God.
Zalige Egmont!... Gallie siddert
Voor oud-Belgies echten zoon,
En de liefde vlocht elf roozen
In zijn frissche huwlijkskroon.
Koom, Sabina! druk aen 't harte
Dien verwinnaer in uw vrind,
Die met even warme liefde
Neêrland en Sabina mint!
Hy zwijgt, overloopt de wellustige lier,
En schept onnavolgbare akkoorden,
Met stouteren greep en bevalliger zwier;
En allen verstomden die 't hoorden.
Reeds heeft zy den gade, den vader omkneld,
En prest aen den boezem, in vlammen gesteld,
Den redder van Nederlands oorden.
Nu drukt hy zoo teeder aen kloppende borst
Het elftal, daer beiden op pronken.
Waer zag men ooit ryker en zaliger vorst,
Wat pracht en wat prael hem omblonken?
| |
[pagina 41]
| |
‘Mijn Vrienden (roept Egmont)! mijn Gade! mijn Kroost!
Geen schoonere zonne heeft voor my gebloosd.
Op Nederlands glorie gedronken!’
Der Belgen bokalen verhieven zich plots,
Maer traegzaem der vreemden bokalen.
Er dwaelde om hun lippen een heimlyke trots,
En nijd scheen hun gluerblik te ontstralen.
En gul en goedhartig, een zelfde gezin,
Dronk ieder genoode de vreugde nog in
Als 't duister zijn sluier liet dalen.
De slingrende reien omzwierven de zael,
By talryke flonkrende luisters.
Zy sprongen, en zongen in hartlyke tael
Den vyand geklonken in kluisters;
Tot allen de rustkoetse wenkte, als de dag
Ter kimmen ontwaekte met maegdlyken lach,
By 't langzaem versterven des duisters.
Gelukkigen Egmont! gezegend uw spond',
Gezegend uw wrekende degen!
Gy stamelt uw bede met dankbaren mond
Om d'immer aenwassenden zegen,
En stort aen Sabina's godvruchtige borst.
Neen, ryker en zaliger was er nooit vorst:
Droom zacht, in hare armen gelegen!
|
|