| |
| |
| |
Tweede zang.
Gent. - mei 1568.
Ik mor niet tegen u, algoede Hemel, neen!
U, onverzoenbre beul, beticht ik, u alleen.
Vervaerlyke eenzaemheid, afgrijslijk kerkerslot,
Waer niets den lyder blijft, dan zijn gewisse, en God!
Uw schrikgezicht kan ook de sterkste ziel ontwrichten.
Muilbandend Spanjaertsfort, dat Karels hand wou stichten,
Opdat zijn bliksemflits, geschoten van den top
Des hoogen muers, hief Gent den schedel weder op,
Haer plettere. Ach, geen zon spreidt in uw schoot de blyheid,
O woeste wieg des dwangs! O gruwzaem graf der vryheid!
En 't offer, waer de beul, naer Alva's wenk, op wacht,
Doortobt er, zelfs by dage, een lange, bange nacht.
Wie ligt daer, groote God! op luttel stroo gezonken,
En haveloos, en bleek, en in den boei geklonken;
Maer edel van gelaet, maer d'opslag vrank en vry,
En in de kluister nog de schrik der dwinglandy?
O, wie stortte, uit den top van allerhanden zegen,
Zoo diep in d'afgrond? Reeds glimt hem degraflamp tegen
In 't needrig pitjen daer geen kerkernacht voor zwicht,
En onlangs blonk zijn slot van vrolijk fakkellicht!
| |
| |
Hoe! is 't de halve god die Frankrijk tweemael bonsde
Uit 't oorlogsperk, als hy 't heldhaftig voorhoofd fronste?
O Karel, Cesar, die de rust te ontydig mint,
Te vroeg verliet uw vuist den teugel van 't bewind.
Zoo ge uit het levend graf, waerin gy opgesloten
Uw roem vergeet, nog denkt aen oude landgenooten,
Zie Egmonts loon, en bloos!... 't Door u gesticht kasteel
Besluit uw liefeling: een keten is zijn deel!
En hy herdenkt den glans der weggevloden dagen,
Houdt op der toekomst nacht een rustig oog geslagen,
Staert op 't gezegend hout, waer 's levens Vorst aen hangt,
En voelt geen kommer, wen hy 't aen den boezem prangt.
Maer, Hemel! gade en kroost, dien adem van zijn leven,
Heeft hy ze in eeuwigheid, in eeuwigheid! begeven?
Een traen ontschiet hem: weêr staert hy op 't kruis, wordt kalm
En heft, by stille klacht, den maegren handenpalm.
De mei hangt lentes groenen mantel
Op 't blyherademend heelal,
En ik verzucht in enge boeien!
Geen enklen dauwdrop laet hy vloeien,
Die op mijn hart verkwikkend vall'.
Reeds negen maend in de enge boeien!
Geleden al wat Neèland lijdt!
| |
| |
En 't niet ter hulpe mogen snellen;
Maer zich den arm te voelen knellen,
Die 't wreekte in zegestrijd by strijd!
Gewetensdwang, gy, die de vlammen
Der hel op aerde reeds ontsteekt,
Die menschen plaetst op Godes zetel,
En 't vonnis uitwerpt, dat vermetel
De rechten van d'Onfaelbre wreekt!
Nooit trok ik d'onbevlekten degen
Dan voor mijn Vaderland en Vorst.
Stoof Frankrijks overmacht ons tegen,
Ik trok dien onbevlekten degen,
En zy verbryzelde op deez' borst.
Gewetensdwang, zoude ik u schutten
Met mijn, aen 't Land geheiligd, stael!
Neen! - Hoe ge op onschuld zijt verbolgen,
Veel liever door uw wraek verzwolgen,
Dan zulk een vuige zegeprael!
Hoe! moet en oude en nieuwe wareld
Verkrimpen voor uw yzren staf?
America ligt uitgeplonderd;
Moet Belgie, door u neêrgedonderd,
Ook storten in het peilloos graf?
Wat engel zal de Hemel zenden
Naer 't diepgezonken Nederland,
| |
| |
Die 't oversprei' met zilvren vleugelen?
Wie, wan- en ongeloof beteugelen,
En boeien met onwrikbre hand?
O, zend den geest, die ons uit d'afgrond
Verheff'; die Neerland redde, en recht';
Die in het harnas schijnt geschapen,
En om wiens reinomglansde slapen
Menschlievendheid den lauwer vlecht!
De Godsdienst zag 't altaer vermorzelen
Door 't duivlenheir in ketterschijn.
Geen nieuwe Caïn, geen verrader,
Algoede! neen - een vorst, een vader,
Een engel moet de wreker zijn.
Nog voel ik Nassau's afscheidstranen
Gestort op 't hoofd dat hy bemint,
Toen ik hem vast en vaster knelde -
Hy 't aekligst lot ten loon voorspelde.
Ten minste toev' meer heil dien vrind!
Het aekligst loon!... Neen; God zou 't wreken.
Neen, Filips duldt dien gruwel nooit:
Diep lijdt hy mede in onze ellenden.
Neen; Alva zal geen ridder schenden,
Dien 't gulden Vlies beschermend tooit.
Neen; Alva kan geen makker haten,
Geen broeder van het gulden Vlies.
| |
| |
Mijn stael rust veilig in zijn handen,
Als 't lot der vrye Nederlanden;
Hoe fel en forsch de storm ook wies.
Zou 't zwaerd den schedel- zelv' niet sparen,
Die Frankrijk tweemael beven deed;
Die 't burgeroorlog heeft beteugeld?
Wat wreede wrok had dit bevleugeld,
By 't breken van mijn trouwheidsëed!
Neen; Egmonts bloed zal niet vervloeien,
In 't aenschijn van der Vaedren God,
Neen; Hoornes bloed zal niet vervloeien.
't Moet enkel 't eereveld besproeien -
Geen Hemeltergend moordschavot.
O Flips, herdenk wat reine wellust
Ik aen uw vaderharte schonk,
Wen ik een bruid, met kuische lonken,
Bracht tot uw zoon, in heil verzonken,
En vreugd in 's vaders oogen blonk!
En schenk my aen de dierbren weder,
Voor wie-alleen my 't leven lust!
Laet my nog voor uw rechten stryden,
En (met Gods hulpe) 't laud bevryden,
Tot hy mijn levenslampe bluscht.
Maer, God! gedaeld uit starrenwooning,
En door het schepsel uwer hand,
| |
| |
Hoe teeder gy 't verlossen wilde,
Hoe 't onder 't juk der priesters rilde,
Aen 't kruis in siddrende aerd' geplant -
Maer, God, is 't in uw raed besloten...
Dan volg ik kalm uw vaderwenk.
Moet Egmont, als een offer, vallen,
Dat dan zijn bloed voldoe voor allen,
En Nederland de vrede schenk'!
Ten minste voer' me een droom in de armen
Van mijn beminnend huisgezin,
En dekk' mijn oog met donsen wieken!
Wat baet my t' somber morgenkrieken?
Geen daegraed stort my leven in!
Hy kust hartstochtelijk het heilig kruis des Heeren,
En mag, als Christenheld, op 't jammer triomfeeren.
Als Christenheld, zou hy gerust tot God de kruin
Verheffen, al stortte ook de wareld in tot puin!
Nu raekt de sluimering hem met fluweelen vinger:
Hy droomt zich zalig, welk een slang zijn koets omslinger'.
Hy droomt zich zalig, hy - door t'allersnoodst verraed
Gevangen, als de prooi van afgunst, wraek en haet.
En, by den plotselings ontrukten eeredegen,
Straelde, uit Alvarez blik, verderf en dood hem tegen!
| |
| |
Hy drukt zijn huisgezin aen vaderlyke borst,
En zegent d'Opperste, en (onzalige!) zijn vorst!
Nog zaeit de zoete nacht, met onbekrompen handen,
De rust en vrede rond. Alleen den dwingelanden
Ontvlood de dierbre slaep: hun stille woede dacht
De wellust na der wraek - en Egmont droomde zacht!
Maer in dit heilbedrog stoort hem een horde krygers:
Ze vlammen naer hun prooi, als uitgevaste tygers,
't Zijn Spanjaerts; en hun rot gilt, hongrend naer den moord:
‘Rijs op, Weêrspanneling! Naer Brussels muren voort!’
De vuige Cimberslaef, van wraek- en bloedzucht dronken,
Getreên tot Marius in boeien vastgeklonken,
Dacht, by den trotschen blik dien hem de Romer schoot,
Dat hy, op d'elpen stoel, aen de aerde nog gebood,
Van ieder zegeprael, als gloriewacht, omgeven.
Hy voelde op elken stap de ontzette hand meer beven;
Zijn hair rees op, hy deinsde, en hem ontviel de dolk:
Maer welke grootheid boeit den klauw van 't spaensche volk?
|
|