Vaderlandsche poëzy. Deel 1
(1840)–Prudens van Duyse–
Auteursrechtvrij
[pagina 181]
| |
Anneessens.aant.Marquis Prié! wat heb ik u misdaen?
Volkslied.
De scheemring wast, en 'k dool in Brussels wallen;
'k Denk aen mijn land, en mijmrend stap ik voort.
Hoe menig hoofd is op deez' grond gevallen,
Welks martelbloed nog wraek roept om den moord!
Hoe menig held, daer Romen op zou brallen,
En waer men nauw den naem van kent of hoort!
Zie! de avondzon schiet hare jongste stralen
Op 't vensterglas der Hofkapellekerk.
'k Wil daer mijn beê voor Belgie gaen herhalen,
Die, vlammend, steigren zal tot boven 't zwerk;
En de engel des gebeds zal, troostend, dalen,
Terwijl ik kniel, licht op eens martlaers zerk!
Er sluimeren zoo veel verheven Belgen
Op d'eigen boôm, waer Hoorn en Egmont rust!
De dwinglandy kon nooit hun zaed verdelgen;
De vryheid bleef onze onuitroeibre lust.
Elke eeuw toont ons van die rechtschapen telgen,
Wier zucht voor 't Land door niets werd uitgebluscht.
| |
[pagina 182]
| |
Kapellekerk, ontsluit u voor mijn schreden!
'k Treê in, en aêm des tempels majesteit:
Een heilge schok doorrilt mijn hart; 't voorleden
Rijst voor mijn geest, by halve duisterheid.
O gy, der Vaedren God, tot u mijn beden!
Tot u heb ik de palmen uitgebreid!
Een lampvat zendt zyne offerand' ten hoogen,
En waekt alleen voor 't plechtig hoogaltaer.
Maer, neen! wie knielt er, naer den vloer gebogen?
Een gryzaert is 't: hy zucht, zijn borst hijgt zwaer;
Hy roept, in zijn verzuchting opgetogen:
‘Rust, rust in vrêe, o vryheids Martelaer!’
Ontroerd, geschokt, treed ik den gryze nader:
‘Zoo ik de stilte in 's Eeuwgen wooning stoor',
Vergeef het my, o eerbiedwaerdig Vader!
Wiens assche rust in dit godvruchte choor?
Vermeld het my: dan knielen wy te gader:
De vryheidszucht drong ook mijn boezem door.’
- ‘Mijn zoon, 'k zal u Anneessens moed verhalen,
Een stof, geschikt voor gindschen waerheidsstoel.
Gy zult hem op den dood zien zegepralen,
En blijft gewis by dien triomf niet koel.
O, wil na my dien aen uw kindren malen,
En vul hun hart met vaderlandsch gevoel.
| |
[pagina 183]
| |
‘Neen, Markgraef! nooit zal ik de stad verraden,
Die haer belang me, als deken, heeft vertrouwd.
Al mocht ge my met al uw haet beladen,
Ik ruil mijn ziele voor geen handvol goud.
Al mocht uw wrok zelfs in mijn bloed zich baden,
Ik doe geen eed, waerom 't gewisse eens rouwt.’
- ‘Anneessens (riep Prié in laeien toren)!
Wijk voor mijn wil, of sidder voor mijn wraek.
Den Keizer moet die nieuwen eed gezworen!
Elk deken houdt op u het oog. Verzaek
Uw dwazen trots! Zoo niet, gy zijt verloren!
Of denkt gy dat ik u de boeien slaek?’
- ‘Geduchte Heer, mijn lichaem kunt ge kluisteren,
Mijn ziel blijft vry en kalm, zelfs op 't schavot!
Dit gryze hair, zou ik dit gaen ontluisteren,
Trots 't hoog gerecht van mijn gewisse, en God?
Eer zal uw hand de volle zon verduistren,
Eer ge in mijn woord meineedigheid bespot.’
- ‘Hardnekkige! 'k zal u dien moed verleeren.
Ja, morgen zweert ge, of rolt uw hoofd in 't zand.’
- ‘Het rolle! Ik zwoer den Keizer zeven keeren;
Thands waer' die eed verraed aen 't vaderland.
Besloot ge 't recht der Vaedren te verneêren?
'k Steek aen die ark geen heiligschenners hand.’
| |
[pagina 184]
| |
De morgen klom: 't heelal, met glans omhangen,
Herleefde in die verkwikkelyke stond.
De vogel floot zijn liefelijkste zangen,
En huppelde door frisch gebladert rond;
Anneessens hief zijn handen, wreed omvangen
Met boeien, op, en bad voor Belgies grond.
De morgen (licht zijn laetste!) is opgerezen.
Hy koomt gerust, waer wrok de vierschaer spant;
Hy, die alleen plichtschendery kan vreezen,
Die leefde en bly wil sterven voor zijn land.
Het ijslijk vonnis is vooraf gewezen:
Nog heden rolt dit heldenhoofd in 't zand.
Hy deed een wijl de rechteren verstommen;
Toen sprak Prié, van op het hoog gestoelt:
‘Gy hitste, gy, de oproerge burgerdrommen
Ter plundering, die vreeslijk heeft gewoeld.
Hardnekkige! ten minste zult gy krommen
Voor 't beulenzwaerd, daer ras uw bloed verspoelt.’
- ‘Waertoe me een vlek, o Markgraef, aengewreven?
Nooit smet uw mond myne onbevlekbare eer.
'k Veracht den dood, die eenmael u doet beven:
't Onnoozel bloed valt op uw schedel neêr.’
Toen rees op eens de roep, woest aengeheven:
‘Gy staet hier voor uw rechters: zwijg, of zweer!’
| |
[pagina 185]
| |
Dit roerde hem, den volksheld; en hy rukte
Het heilig kruisbeeld uit des biechtvaêrs hand.
Na dat hy 't aen zijn mond hartstochtlijk drukte:
‘Zie daer het beeld mijns Rechters, die met schand'
Ook overlaên, het hoofd voor moordnaers bukte;
Eens richt hy u, wanneer zijn wraek ontbrandt.’
Hy zwijgt, en gaet, met onverbleekte trekken;
En 't hoog schavot beklimt hy, als een throon.
Het stadhuis scheen zijn aendacht op te wekken;
Hy wendde er 't aenzicht heen. - ‘Waerom, mijn Zoon,
Nog uw gedachte in 't aerdsche te bevlekken?
Zie liefst om hoog: de hemel is zoo schoon!’
- ‘Vergeef het my, gezalfde vriend des Heeren,
Snelt ziel en blik nog naer die trappen heen;
'k Betrad ze vaek om 't recht er te verweeren,
Toen 't Vaderland belaegd werd of bestreên.
Men zag my trouw tot zeven malen zweeren,
Maer de achste mael sprak 't belgisch harte: Neen!’
De biechtvaêr weent, de bleeke burgers weenen,
De beul-zelf weent, by sidderende hand,
En smeekt den held vergifnis te verleenen:
De gryze-alleen houdt onverwrikbaer stand,
En stort geen traen; hy hoort de burgers steenen,
En spreekt hun toe: ‘Ik sterf voor 't Vaderland!’
| |
[pagina 186]
| |
Als Jezus, bidt hy voor zijn moordenaren,
Omsluiert zelf zijne oogen, knielt en bukt.
't Gehuil gaet op der aengestroomde scharen:
Hun laetste hoop op redding schijnt mislukt.
Reeds is zijn ziel ten hemel opgevaren;
De Hemel staerde ook op dien moed verrukt!
Mijn vader zag Anneessens heerlijk sneven.
Wat... sneven... hy! voor 't Vaderland geveld!
Hy stierf niet die, ten hoogen opgeheven,
Door 't juichend martlaerschoor bepalmde, held.
Mijn vader zuchtte: ‘O, sloot ik zoo mijn leven!’
Zoo vaek hy ons die zege heeft verteld.
Waer zat Prié, wanneer de Man mocht stappen
Naer 't vaderland van eeuwge liefde en loon?
Hoe sloeg hem 't hart, zoo dikwijls hy ter trappen
Van 't stadhuis trad? Hem priemden duizend doôn!
En als hy dacht aen 's Hemels wraek te ontsnappen,
Greep Weenens beul hem aen, 's volks haet ontvloôn.
Een eeuw verdween, en nog rees in het marmer
Uw beeld niet op voor 't dankbre nageslacht,
En onbekend ligt nog, o Volksbeschermer,
Uw heilig stof hier in der graven nacht!
Maer 's gryzaerts bloed vloeit door zyne aedren warmer,
Als hy er bidt: ‘Rust tot uw opstand zacht!....’
| |
[pagina 187]
| |
- ‘God (borst ik uit)! waer, edelste der zielen!
Rust Brussels held, vermoord door een barbaer?’ -
- ‘Ziet gy den zerk, waerop ik lag te knielen,
Schoon met geen woord bebeiteld? Belg, 't is daer!
Nooit zal de tijd Anneessens naem vernielen:
Neen, eeuwig leeft die vryheidsmartelaer!’
't Woord: Martelaer! weêrgalmde in 't huis der waerheid
En 't holle choor, door englen zacht herhaeld.
De tempellamp wierp een verheevner klaerheid,
Tot op 't altaer des Eeuwgen afgestraeld;
Verflauwd, verzonken was des avonds naerheid -
Een schemerlicht betoovrend neêrgedaeld.
De gryzaert zag omhoog, en vol vertrouwen:
‘Gy staet voor God, o Belgies Barneveld!
Hoe juicht mijn ziel! Ras zal ik u aenschouwen,
Wiens schim me omzweeft!’ Op 't graf van Brussels held
Zonk ik met hem, de handen saemgevouwen,
De traen in 't oog, de ziel tot God gesneld.
Wy baden: in bespiegeling verloren,
Volbrachten wy een vaderlandschen plicht.
Wy baden, en de maen schoot in de chooren,
Recht op het graf, heur halfdroefgeestig licht.
Wy baden: God! wil mijn gebed verhooren:
Steeds vinde ons land genâ voor uw gezicht!
|
|