| |
| |
| |
Aenteekeningen.
De monnik van Afflighem.
Men vindt deze legende in verscheidene godvruchtige boeken.
In 't handschrift Haffligemium illustratum, in-fo, I, 61, thands bewaert in de herstelde abdy van Afflighem, binnen Dendermonde, staet er:
‘Eodem tempore (circa finem XI saeculi) ut fertur, accidisset Fulgentio (primo Abbati Haffligemi) mirabilis historia: admonitus enim a fratribus illic adesse peregrinum, sed venerabilem, monachum, qui se illius monasterii fratrem affirmabat, introduci fecit illum; qui, interrogatus quisnam et unde esset, respondit se de nocte adhuc fuisse in matutinis; ubi cum recitâsset hunc versum Psalmi LXXXIX: Mille anni ante oculos tuos tamquam dies hesterna quoe praeteriit, mansit in choro, meditans super mysterio verborum illorum; quando avicula quaedam apparuit sibi; ad cujus cantum exurgens secutus est eam; asseruitque quod hujus melodia et volatu delectatus, exiverit monasterium, intraveritque sylvam; ubi adhuc modico tempore persistens reversus sit domum; quam appropinquans in tantum invenerit mutatam, ut non cognosecret eam. Cumque Fulgentius interrogâsset eum de suo Abbate, et principibus terrae, repertum fuit, illos a trecentis annis floruisse; quibus omnibus narratis, monachus ille defecisset; et, acceptis Ecclesiae sacramentis, dormivisset in Domino.’
| |
| |
| |
De Gentsche vaderbeul.
In 1371 werden binnen Gent twee voorname edellieden, vader en zoon, gevangen, omdat zy, als wederspannigen, de wapens tegen hunnen natuerlyken prins hadden gedragen. Graef Lodewijk van Male beloofde het leven aen die den andere 't hoofd zou afslaen. De twee misdadigers werden ter strafuitvoering op de Hoofdbrugge (eigenlijk Onthoofdbrugge) gebracht. Maer als de zoon zich door den vader had laten bewegen om zijn leven te behouden, en het zwaerd ophief, brak het, en kwetste hem- zelven doodelijk.
In 1374 werden er op de gemelde brugge twee metalen beelden geplaetst, die den zoon, bereid ten onthalzing zijns vaders, verbeelden: dit gedenkteeken is, met zoo vele andere, onder de fransche geweldenary, in 1799, verdwenen.
Adriaen Beyer, pensionnaris van Rotterdam, zegt dat het eertijds in sommige streken van Duitschland en elders de gewoonte was, zoo er meer misdadigers ter dood moesten gebracht worden, den genen hunner die den anderen wilde rechten, genade te schenken. Cannaert, Bydragen tot het lyfstraffelyk recht in Belgie, Gent, 1832, blz. 35, teekent aen dat, waer geen beulen aenwezig waren, de geesseling door een der medeplichtigen moest gebeuren.
In den Messager des Sciences historiques, Gent, 1839, p. 204, vindt men eene plaet naer de schildery, den gentschen Vaderbeul voorstellende en op 't gentsch stadhuis hangende.
| |
't Gentsch beggijntjen.
Getrokken uit het werk Vita sanctoe Begghoe, door J. de Ryckel. Lov. 1631.
Het kruis, waer Mattheken zou onder geknield hebben, staet nog met haer afbeeldsel op een altaer der kerk van 't groot Beggijnhof te Gent.
| |
Broeder Willem van Renesse.
Deze romance is in eene vrye versmaet, beurtelings dactylisch en trochaeisch geschreven; even als Schillers ballade der Taucher.
| |
| |
Men leze 't naïeve verhael over dien heldhaftigen leekebroêr in Van Vaernewycks Historie van Belgies, Ghendt, 1574, bl. 138 Vo, en verderen levensloop in Delepierre, Chroniques, traditions et légendes des Flandres, Brugge, 1834, p. 82-90.
| |
Dendermonde belegerd.
Pamele, thands een deel van Audenaerde uitmakende, werd op Flips Arteveldes bevel, den 5en july 1383, tot den gronde toe, verbrand.
De Gentenaers hadden, voor Arteveldes tijd, wel eens tegen Dendermonde de nederlaeg bekomen, welke stad de graef Lodewijk van Male een ruimen tijd tot schuilplaets had verkozen.
| |
Simon de Lalaing.
Men wil dat zich de kinderen van dezen held te Veltzeke, by Audenaerde, bevonden. Eenige geleerden hebben den trek van den dapperen stadsvoogd als een verdichstel aenschouwd. Men vindt dien in les Mémoires d'Olivier de la Marche, en in Dewez, Histoire de la Belgique.
P.J. de Deyn heeft dien moed in eene redevoering gehuldigd.
| |
Nieupoort belegerd.
Over deze dappere verweering raedplege men Haraeus, Annales Ducum seu principum Brabantioe, Antv. 1623, pag. 480. Tot belooning schonk Maximiliaen de stad Nieupoort voorrechten, by octroyen van 18 October 1489 en 15 november 1490.
| |
De drie vrouwen van Crève-Coeur.
Crève-coeur was de naem des torens van welken de heldinnen sprongen. Volgens Marchand de Beaumont, Beautés de l'histoire des Pays-Bas, Brussel, 1822, p. 266, zouden de inwooners van Bouvignes den verjaerdag dier heldendaed nog vieren.
| |
| |
| |
Margaretha van Kalslagen.
Naer aenleiding van Engelbert Gerrits, Keur van gedenkwaardige Tafereelen uit de Nederlandsche Geschiedenis. Amst. 1835, I, 225.
| |
Maria Millet.
Van Meerbeeck, Cronycke van de gantsche Wereld, Antw. 1620, fol. 510, heeft ons de dapperheid dier maegd van Berlaimont bewaerd.
| |
De zieke vrouw binnen Antwerpen.
Getrokken uit Encyclopediana ou Recueil de faits historiques et biographiques. Parijs 1791, in-4o.
‘Ja, durfde men de rima assonante invoeren, ik geloof dat er onze poëzy mede zou bevoordeeligd zijn,’ schreef Bilderdijk in de voorrede zyner Mengelpoëzy. Wy denken dat zulks in der daed, op 't spoor der spaensche dichtkunst, gevoeglijk vooral in 't vak der romance zou kunnen plaets grypen.
Hier toe de proeve dezer nieuwigheid, indien men aldus een rijm mag noemen, dat men in onze oude en jonge volksliederen op elke schrede ontmoet.
Het gebruik van Vondel en zyne tijdgenooten om in loopende verzen een enkel woord op twee te doen rymen, brengt mede een rima assonante voort of iets dat er naer zweemt, zoo als in de rijmklanken uitslag op buit zag, voortgaen op aen boord gaen. Schoonheid en toon spreidt is algemeen in gebruik.
| |
Anna van den Hove.
Zy werd levendig begraven te Brussel in den zomer van 1597, en Filips overleed den 2 september van het volgende jaer. Raedpleeg over de rechtspleging der eerste H. de Groot, Nederlandsche Jaerboeken, bl. 306, en Cannaerts beroepen Bydragen.
| |
| |
| |
Maria de Lalaing.
Doornijks heldinne was de dochter van Maria de Montmorency, zuster van Hoorne, door Alva onthalsd. Haer erfelyke haet tegen Spanje was zoo sterk, dat toen haer broeder, Lalaing, die onder Parma diende, haer van wege dezen veldoverste, na stads overgave kwam vinden, zy hem zeide: Had ik dien uitslag kunnen voorzien, ik had het vuer in de vier hoeken der stad gestoken, en my in de vlammen geworpen.
| |
Justus Lipsius.
Men leze in le Messager des Sciences et des Arts, Gent 1835, Une leçon de Juste Lipse.
| |
Anneessens.
Raedpleeg over Anneessens 't werkjen Historischen oogslag over de oorzaek en omstandigheden der onrechtveerdige lyfstraf van Anneessens. Brussel, 1835.
Men ziet in hetzelve den grafsteen van Anneessens, met zyn afbeeldsel voorzien, welken men in de brusselsche parochiekerk van O.L.V. ter kapelle vindt, waer de held begraven ligt. Dit gedenkteeken werd opgericht door de graven de Merode-Westerloo en Amedeus de Beaufort, ten jare 1834.
| |
Het Brusselsch meisjen
Heeft zijn oorsprong te danken aen de geschiedenis welke in de aenteekeningen van le mérite des Femmes, door Legouvé, voorkoomt.
|
|